དོན་གྲུབ་རྒྱལ།
དཔལ་དོན་གྲུབ་རྒྱལ། Dondup Gyal
(རྒྱལ་སྤྱའི་སྒྲ་རྟགས་ལྟར་dondrupgyel་དང་། པིར་མིང་ལ་རང་གྲོལ།)༡༩༥༣ལོར་ཨ་མདོ་གཅན་ཚ་རྫོང་དགུ་རོང་ཕོ་བའི་གྲོང་ཚོ་རུ་འཁྲུངས། ཁོས་ཐུན་མིན་གྱི་ཤེས་རབ་ལ་བརྟེན་ནས་བོད་དེང་རབས་རྩོམ་རིག་ལོ་རྒྱུས་ཐོག་གི་རང་མོས་སྙན་ངག་གི་སྲོལ་ཐོག་མར་ཕྱེས་ཏེ་ན་གཞོན་རྣམས་ལ་གསར་གཏོད་ཀྱི་སྙིང་སྟོབས་དང་བློ་འབྱེད་ཀྱི་སྣང་བརྙན་གསོན་པོ་བསྐྲུན་ཡོད་ལ། བོད་ཀྱི་རྩོམ་རིག་གསར་བའི་དེད་དཔོན་དུ་བཞེད་དེ། མཛད་རྗེས། ཁོང་གི་གསར་བཏོད་རང་བཞིན་གྱི་དེང་བོད་རང་མོས་སྙན་ངག སྒྲུང་རྩོམ། ལྷུག་རྩོམ། འཁྲབ་གཞུང་བཅས་ཀྱིས་བོད་ཀྱི་རྩོམ་རིག་ལ་རྣམ་པ་གསར་བའི་གཟབ་འཆོར་སྤྲས་སུ་བཅུག ལྷག་དོན༼ཐང་ཡིག་གསར་རྙིང་ལས་བྱུང་བའི་བོད་ཆེན་པོའི་སྲིད་ལུགས༽བཅས་ཡིན།
མི་ཚེའི་གོམ་འགྲོས།
རྩོམ་སྒྲིགདཔལ་དོན་གྲུབ་རྒྱལ་ནི་༡༩༥༣ལོར་མཚོ་སྔོན་ཞིང་ཆེན་རྨ་ལྷོ་བོད་རིགས་རང་སྐྱོང་ཁུལ་གཅན་ཚ་རྫོང་དགུ་རོང་ཕོ་བའི་སྡེ་བར་ཡབ་བན་དེ་ཚེ་རིང་དང་ཡུམ་མྱིང་མེད་གཉིས་ཀྱི་སྲས་སུ་སྐུ་འཁྲུངས། ཁོང་ཉིད་དགུང་ལོ་གཅིག་ལ་སོན་མ་ཐག་གི་མཚམས་སུ་ཡབ་གཅོང་ནད་བཅོས་ཐབས་མ་བྱུང་བས་ཚེ་ལས་འདས་ཤིང་། ཕྱིས་སུ་ཕ་གཡར་རྒྱ་མཚོ་དང་ཡུམ་མྱིང་མེད་གཉིས་ཀྱིས་གསོ་སྐྱོང་འོག་འཚར་ལོངས་བྱུང་། ཁོང་ནི་ཆུང་དུས་ནས་རང་ཉིད་རིག་པ་རང་སད་དང་རྣམ་དཔྱོད་རང་འཛོམས་སུ་གྱུར་པའི་རྗེས་སུ་མཚན་ལ་རང་གྲོལ་ཞེས་གསོལ་ཞིང་རྩོམ་ཡིག་གི་རང་མཚན་དུ་བཀོད། ད་ལྟ་ཀུན་གྱིས་ཞེ་ས་དང་ཆེ་རྟགས་སུ་ཆེད་དུ་བརྗོད་པའི་མཚན་ལ་དཔལ་དོན་གྲུབ་རྒྱལ་ཞེས་འབོད་ཅིང་། དེ་ནི་ཁོང་རང་ཉིད་ཀྱི་རྩོམ་རིག་གསར་རྩོམ་གྱི་དཔལ་ཡོན་འབར་བའི་སྣང་བརྙན་དུ་མཚོན་པ་ཡིན་ནོ།།
དཔལ་དོན་གྲུབ་རྒྱལ་དགུང་ལོ་བདུན་ནས་བཅུ་གསུམ་བར་རང་སྡེའི་སློབ་ཆུང་ནང་དུ་སློབ་གཉེར་བྱས་ཤིང་། ཆུང་དུས་ནས་བློར་འཛིན་མགྱོགས་པ་དང་། རིག་པ་ཧ་ཅང་རྣོན་པོ་ཞིག་ཡོད་པ་དེས་བསླབ་བྱ་སོ་སོའི་སློབ་ཚན་ནང་དོན་གོ་བ་ལོན་པ་སློབ་གྲོགས་གཞན་ལས་མགྱོགས་པར་མ་ཟད། སློབ་ཚན་ནང་དོན་དབྱེ་ཞིབ་ཀྱི་འདྲི་ཚིག་མང་བོ་འདོན་ཐུབ་ཡིན་ཕྱིར། དགེ་རྒན་དང་སྡེ་མི་ཚོས་རྟག་དུ་བཟང་རྟགས་དེ་དང་འདིའོ་ཞེས་བསྔགས་བརྗོད་བྱེད་པ་ཡིན། དགུང་ལོ་བཅུ་གསུམ་ནས་བཅོ་ལྔའི་བར་རྨ་ལྷོ་ཁུལ་དགེ་ཐོན་སློབ་གྲར་ཞུགས་ཏེ་སློབ་གཉེར་བྱས་པ་དང་། ལོ་གསུམ་གྱི་སྦྱང་རིམ་རྫོགས་ནས་ཟླ་བདུན་པའི་ནང་སློབ་མཐར་ཕྱིན་ལ་ཉེ་སྐབས་ཀྱི་ཟླ་ལྔ་བའི་ནང་། མཚོ་སྔོན་ཞིང་ཆེན་བོད་སྐད་སྦྱང་སྒྲོག་ལས་ཁུངས་ཀྱིས་ཚད་ལྡན་མི་སྣར་བདམས་ཏེ་བསྡུ་ལེན་བྱས། དགུང་ལོ་བཅོ་ལྔའི་སྟེང་སྦྱང་སྒྲོག་སྐོར་གྱི་རྩོམ་སྒྲིག་དང་ཡིག་བསྒྱུར་གྱི་བྱ་བའི་ལས་གནས་སུ་དངོས་སུ་ཞུགས་པ་རེད། དགུང་ལོ་བཅུ་དགུ་ནས་ཉེར་གཅིག་བར་མཐོ་རིམ་སློབ་གྲ་སྟེ་རྒྱལ་ས་པེ་ཅིན་དུ་ཀྲུང་དབྱང་མི་རིགས་སློབ་གྲ་ཆེན་མོའི་བོད་སྐད་ཡིག་སྡེ་ཁག་ནང་བོད་ཡིག་ཆེད་ལས་སྐོར་གྱི་སློབ་གཉེར་གནང་། དེ་ནས་མཐར་ཕྱིན་རྗེས། དགུང་ལོ་ཉེར་གཉིས་ནས་ཉེར་བཞི་བར་སྔར་གྱི་ལས་ཁུངས་ནང་སྦྱང་སྒྲོག་སྐོར་གྱི་ཡིག་བསྒྱུར་དང་རྩོམ་སྒྲིག་མཛད། དགུང་ལོ་ཉེར་ལྔ་ནས་ཉེར་བརྒྱད་བར་རྒྱལ་ས་པེ་ཅིན་དུ་ཀྲུང་དབྱང་མི་རིགས་སློབ་ཆེན་གྱི་བོད་སྐད་ཡིག་སྡེ་ཁག་ནས་ཐེངས་དང་བོར་བསྒྲུབས་པའི་བོད་ཡིག་གནའ་རྩོམ་ཞིབ་འཇུག་འཛིན་གྲར་ཞུགས་ཏེ་ཞིབ་འཇུག་སློབ་མའི་སློབ་གཉེར་གནང་། ཞིབ་འཇུག་གི་སློབ་གཉེར་མཐར་ཕྱིན་པའི་རྗེས་སུ། དགུང་ལོ་ཉེར་བརྒྱད་ནས་སོ་གཅིག་གི་བར་ཀྲུང་དབྱང་མི་རིགས་སློབ་ཆེན་གྱི་བོད་ཡིག་སྡེ་ཁག་ཏུ་ཞིབ་འཇུག་དང་སློབ་ཁྲིད་གཅིག་ལྕོགས་སུ་བཞེས་ཏེ་དགེ་རྒན་གྱི་ཕྱག་ལས་མཛད། བོད་གནའ་རབས་ལོ་རྒྱུས་དང་གནའ་རབས་རྩོམ་རིག་སྐོར་འཆད་ཁྲིད་གནང་མུས་སུ་ཡོད་སྐབས། མཚོ་སྔོན་ཞིང་ཆེན་སྲིད་གཞུང་གིས་ཆབ་ཆའི་གཞུང་དུ་བཙུགས་པའི་བོད་ཡིག་ཆེད་ལས་དགེ་ཐོན་སློབ་གྲའི་འགོ་ཁྲིད་པ་དག་གིས་ཁོང་ལ་དངོས་བཅར་གྱིས་མཚོ་སྔོན་གྱི་དགེ་རྒན་གསོ་སྐྱོང་བྱ་བ་ཧ་ཅང་དགོས་གལ་ཆེ་ཚུལ་ཡང་ཡང་བཤད་པ་དང་།
ཁྱོད་ནི་ཕ་ཡུལ་མཚོ་སྔོན་ལ་འོངས་ནས་དགེ་རྒན་གསོ་སྐྱོང་བྱེད་ན། ཁྱོད་ལ་ཚད་བརྒལ་གྱི་ཐོབ་ཆ་ཡོད་རྒྱུ་ང་ཚོས་ཁག་ཐེག་བྱེད་ཆོག་ཅེས་ནན་བསྐུལ་བཏང་བ་རྐྱེན་བྱས་ཏེ། ལས་གནས་སྤོར་ཏེ་མཚོ་སྔོན་ཆབ་ཆའི་གཞུང་དུ་ཡོད་པའི་བོད་ཡིག་ཆེད་ལས་དགེ་རྒན་སློབ་གྲའི་ནང་། དགུང་ལོ་སོ་གཅིག་ནས་སོ་གཉིས་པར་ལོ་ངོ་གཅིག་གི་རིང་ལ་ན་གཞོན་དགེ་རྒན་རྣམས་ལ་རྩོམ་རིག་གསར་རྩོམ་དང་ལོ་རྒྱུས་ཞིབ་འཇུག སློབ་ཚན་དབྱེ་ཞིབ་སྐོར་གྱི་ཐབས་ལམ་འཆད་ཁྲིད་གནང་། སློབ་གྲ་དེ་ནས་ལོ་གཅིག་སོང་མཚམས་སུ། བོད་ཡིག་ཆེད་ལས་དགེ་ཐོན་སློབ་གྲའི་དགེ་རྒན་གསར་བ་བསྡུ་ལེན་བྱེད་རྒྱུའི་ཐད་ལ་བསམ་འཆར་མི་མཐུན་པ་བྱུང་བར་བརྟེན། སྔར་ཐོབ་ཆ་དང་བཅས་པའི་ཆ་རྐྱེན་རྣམས་ཁས་ལེན་གནང་མྱོང་བའི་འགོ་ཁྲིད་པ་དེ་དང་བསམ་ཚུལ་ཐ་དད་བྱུང་བའི་དབང་གིས་ཁོང་ལ་ཁས་བླངས་ཟིན་པའི་ཐོབ་ཆ་རྣམས་མ་ཐོབ་ལ། དེ་ལས་ལྡོག་པའི་ལྟ་ཚུལ་དང་གླེང་ཕྱོགས་འགལ་འདུ་ཅན་གྱི་གནས་སུ་འཁོར་བས། ཁོང་གི་སེམས་སུ་ལས་གནས་སྤོར་འདོད་ཀྱི་བློ་སྐྱེས་པ་དང་དུས་མཚུངས་སུ། ཞན་དབྱང་བོད་ལྗོངས་སློབ་གྲ་ཆེན་མོས་བསྡུ་ལེན་བྱེད་རྒྱུའ་བརྡ་ཐོ་འབྱོར་ཞིང་། ཁོང་རང་གིས་ཀྱང་བོད་ལྗོངས་སློབ་གྲ་ཆེན་མོར་གནས་སྤོར་བྱེད་ཁས་ལེན་མཛད། འོན་ཀྱང་རྨོངས་ཞེན་གྱི་དྲ་བར་ཚུད་པའི་བོད་མིའི་ཤེས་ཡོན་ཅན་དེ་དག་གིས་ཁོང་གི་བོད་མིའི་རིགས་མྱུར་སྐྱོབ་ཀྱི་བསམ་བློ་ལ་མཐུན་བརྩོན་བྱེད་པ་ལས་ལྡོག་ཕྱོགས་ཀྱི་སྦྱོར་བ་སྣ་མང་བརྩམས་ཏེ་རིག་གནས་མེད་པའི་མི་མང་ལ་ལོག་འགྲེལ་བྱས་བརྟེན། ཁོང་གི་བསམ་བློའི་སྲོག་ཤིང་དུ་གྱུར་པའི་བློ་འབྱེད་ལས་འགུལ་དེ་སྐད་ཅིག་མའི་འགྱུར་བ་བཞིན་ཁ་ཕྱོགས་གཞན་དུ་དཀྱོགས་ཏེ། བདེན་པའི་ཆེད་དུ་འཆི་ཕོད་པའི་དཔའ་བོའི་སྙིང་སྟོབས་ངོམས་ནས་བོད་མི་ཉེན་སྐྱོབ་ཀྱི་ཆེད་རང་སྲོག་དོར་ནས་1985/11/30ཉིན་ང་ཚོ་དང་ཞལ་གྱེས།
མཁས་རྩལ་ཁྱད་པར་བ།
རྩོམ་སྒྲིགཁོང་གི་མི་ཚེའི་བརྒྱུད་རིམ་དང་བློ་གྲོས་ཀྱི་རྩལ་ནི་ཧ་ཅང་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པ་ཞིག་ཡིན་ལ། དེ་བཞིན་དུ་ཁོང་གི་རྩོམ་རིག་བརྩམས་ཆོས་ལའང་གསར་གཏོད་ཀྱི་རང་བཞིན་དང་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའི་ཁྱད་ཆོས་ལྡན་པས། རིག་གཞུང་ཞིབ་འཇུག་ཐད་གྲུབ་འབྲས་མངོན་གསལ་བླངས་ཤིང་། བོད་ཀྱི་དེང་རབས་རྩོམ་རིག་གི་གར་སྟེགས་སྟེང་གསར་རྩོམ་གྱི་གར་སྟབས་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པ་ཞིག་བསྒྱུར་བ་དང་། ཁོའི་ཤིན་ཏུ་ཐུང་བའི་མི་ཚེའི་ཤོག་བྱང་ངོས་སུ་ཕུལ་དུ་བྱུང་བའི་རྩོམ་རིག་གི་གྲུབ་འབྲས་བླ་མེད་བསྐྲུན་པ་རེད།ཁོང་གིས་བོད་ཡིག་གི་ལམ་ནས་གསར་དུ་བཏོད་པའི་རང་མོས་སྙན་ངག<ལང་ཚོའི་རྦབ་ཆུ>དང་སྒྲུང་གཏམ<འབྲོག་སྟག་ཐང>། ལྷུག་རྩོམ<རྐང་ལམ་ཕྲ་མོ>བཅས་ནི་ལོ་རབས་བརྒྱད་ཅུ་པའི་བོད་ཀྱི་དེང་རབས་རྩོམ་རིག་གི་སྒོ་འཕར་ཡངས་པོ་ཕྱེས་ལ། བོད་རིགས་ཀྱི་མཁས་པ་དང་རྩོམ་པ་པོ་ཀུན་གྱིས་གདེང་འཇོག་ཆེན་པོ་བྱས་ཡོད་པ་དང་། ཁོང་གིས་དེང་རབས་བོད་ཀྱི་རྩོམ་རིག་དང་རིག་གཞུང་གི་འཕེལ་རྒྱས་ཐད་བྱས་རྗེས་ཆེན་པོ་བཞག་ཡོད་པས། བོད་ཀྱི་དེང་རབས་རྩོམ་རིག་གི་རྨང་གཞི་འདིང་མཁན་ཡིན་ཞེས་བརྗོད་ཆོག་ཆོག་ཡིན། དེང་རབས་བོད་ཀྱི་རྩོམ་པ་པོ་དང་མཁས་པའི་ཁྲོད་ན་དཔལ་དོན་གྲུབ་རྒྱལ་ལྟ་བུའི་ལྷན་སྐྱེས་ཀྱི་ཤེས་རབ་ཅན་ཤིན་ཏུ་དཀོན་ཞིང་། བོད་ཡིག་གིས་རྩོམ་འབྲི་བྱེད་པའི་བོད་ཀྱི་རིག་གནས་པའི་ཁྲོད་ན་ད་ལྟའི་བར་ཁོང་ལས་ལྷག་པ་ཕལ་ཆེར་མེད་ཅེས། བོད་ཀྱི་མཁས་པ་ཀུན་གྱིས་མགྲིན་གཅིག་ཏུ་ཁས་ལེན་བྱེད་བཞིན་ཡོད། ཁོང་ལ་མྱུར་ཞིང་རྣོ་བའི་བློ་གྲོས་ལྡན་ལ་སྤོབས་པ་རབ་ཏུ་རྒྱས་པར་མ་ཟད་རྩོམ་པའི་བློ་ཁ་ཡངས་ཤིང་སྐྱེན་པས། ཁ་འགུལ་བ་ཙམ་གྱིས་རྩོམ་རྒྱག་ལ། ལག་འགུལ་བ་ཙམ་གྱིས་སྙན་ངག་འབྲི། སྤུས་ཚད་ཀྱང་ཧ་ཅང་མཐོ་སྟེ། བོད་ཡུལ་ཡོངས་ལ་དར་ཁྱབ་ཆེ་བའི《མཚོ་སྔོན་པོ》ཞེས་པའི་གླུ་ཚིག་ནི་ཁོང་གིས་ཐོལ་བྱུང་དུ་བརྩམས་པ་ཞིག་ཡིན། ལོ་ཉེར་བརྒྱད་སོན་མཚམས་ནས་དཔལ་དོན་གྲུབ་རྒྱལ་ལ་བོད་ཀྱི་དེང་རབས་རྩོམ་རིག་གི་དོ་ར་རུ་གྲགས་པ་རྒྱས་འགོ་ཚུགས། ༡༩༨༡ལོར་ཁོང་གི་སྙན་ངག་དང་སྒྲུང་རྩོམ་ཕྱོགས་བསྡུས《འབོལ་རྩོམ་ཞོགས་པའི་སྐྱ་རེངས》ཞེས་པ་དེ་མཚོ་སྔོན་མི་དམངས་དཔེ་སྐྲུན་ཁང་གིས་དཔར་སྐྲུན་བྱས། ༡༩༨༢ལོར་<<གངས་དཀར་རི་བོ》ཞེས་པའི་དུས་དེབ་སྟེང་དུ་《སྙན་ངག་གི་སྲོག་བཅུ་བདུན་གྱི་དཔེར་བརྗོད》ཅེས་པ་འདོན་སྤེལ་བྱས། ༡༩༨༣ལོར་《སྦྲང་ཆར》དེབ་གཉིས་པའི་སྟེང་དུ་སྒྲུང་ཐུང་《རྒྱུ་འབྲས་མེད་པའི་མནའ་མ་》ཞེས་པ་འདོན་སྤེལ་བྱས། ༡༩༨༤ལོར《སྦྲང་ཆར》དེབ་གཉིས་པའི་སྟེང་ལ《བོད་ཀྱི་ཚིག་རྒྱན་རིག་པའི་སྒོ་འབྱེད་འཕྲུལ་གྱི་ལྡེ་མིག>>བཀླགས་པའི་མྱོང་ཚོར་བློ་མཐུན་སངས་རྒྱས་དང་བསམ་འཆར་བརྗེ་རེས་ཀྱི་ཆེད་དུ་ཕུལ་བ》ཞེས་པ་འདོན་སྤེལ་བྱས། ལོ་དེར་ཁོང་གི་ཧྲོ་ཧྲིའི་དཔྱད་རྩོམ《བོད་ཀྱི་མགུར་གླུའི་བྱུང་འཕེལ་གྱི་ལོ་རྒྱུས་དང་ཁྱད་ཆོས་རིག་པའི་ཁྱེའུ་རྣམ་པར་རྩེན་པའི་སྐྱེད་ཚལ་》ཞེས་པའང་མི་རིགས་དཔེ་སྐྲུན་ཁང་གིས་དཔར་སྐྲུན་བྱས། ཁོང་གི་སྙན་ངག་གི་འཐུས་ཚབ་ཏུ་རུང་བའི་བརྩམས་ཆོས་《འཁྲུལ་མིན་རྨི་ལམ་དགའ་སྐྱེད》ཅེས་པར་སྐབས་དང་པོའི་རྒྱལ་ཡོངས་གྲངས་ཉུང་མི་རིགས་རྩོམ་རིག་གསར་རྩོམ་གྱི་བྱ་དགའི་སྙན་ངག་གི་བྱ་དགའ་ཐོབ།
ཁོང་གི་བརྩམས་ཆོས།
རྩོམ་སྒྲིགལོ་རབས་དགུ་བཅུ་པའི་དཀྱིལ་ལ་བོད་ཀྱི་ན་གཞོན་མཁས་པ་འགའ་དང་ལྷོ་ནུབ་མི་རིགས་སློབ་གླིང་གི་དགེ་རྒན་ཆེན་མོ་སྐུ་ཞབས་བན་ཁོ་སོགས་ཀྱིས་དཔལ་དོན་གྲུབ་རྒྱལ་གྱི་རིག་གཞུང་གི་ཤུལ་ནོར་ལྷན་དུ་བསགས་ཏེ་ལེགས་སྒྲིག་བྱས་ཤིང་། ཕུར་ཁོ་དང་། མགོན་པོ་དར་རྒྱས་སོགས་ཀྱིས་དེབ་དྲུག་ཅན་གྱི《དཔལ་དོན་གྲུབ་རྒྱལ་གྱི་གསུང་འབུམ》བསྒྲིགས་ཏེ། ༡༩༩༧ལོར་མི་རིགས་དཔེ་སྐྲུན་ཁང་གིས་པར་སྐྲུན་བྱས་པ་དང་། དེ་ལ་༡༩༩༩ལོར་ཀྲུང་གོའི་དཔེ་དེབ་ཀྱི་ཆེས་མཐོ་བའི་བྱ་དགའ་ཐོབ། དཔལ་དོན་གྲུབ་རྒྱལ་གྱི་རྩོམ་རིག་དང་རིག་གཞུང་གི་གྲུབ་འབྲས་ལ། བོད་ཀྱི་མཁས་པ་རྣམས་ཀྱིས་བསྔགས་བརྗོད་མཐོན་པོ་གནང་མྱོང་སྟེ། མཁས་དབང་དུང་དཀར་བློ་བཟང་འཕྲིན་ལས་མཆོག་གིས་ཁོང་ནི་”རང་རིགས་་གཞོན་ནུའི་ཁྲོད་རྩོམ་རིག་སྒྱུ་རྩལ་མཁས་ཅན་དང་བོད་རིག་པའི་ཞིབ་འཇུག་མཁན་”ཡིན་པར་བསྔགས་པ་མ་ཟད། སྒྲུང་རྩོམ་དང་། སྙན་ངག བོད་ཀྱི་རིག་གནས་ཞིབ་འཇུག་གསུམ་གྱི་ཆ་ནས་ཁོང་གི་གྲུབ་འབྲས་ལ་གདེང་འཇོག་བྱས་ཤིང་། ཁོང་རང་མི་ཚེ་ཐུང་ཡང་གྲུབ་འབྲས་ཆེ་བར་གསུངས།
ནུབ་བྱང་མི་རིགས་སློབ་གྲྭ་ཆེན་མོའི་དགེ་རྒན་ཆེན་མོ་དོར་ཞི་ལགས་ཀྱིས། རང་ཉིད་དཔལ་དོན་གྲུབ་རྒྱལ་དང་འབྲེལ་འདྲིས་བྱུང་ཚུལ་རྗེས་དྲན་བྱས་ཤིང་། ཁོང་གི་རིག་གཞུང་ཞིབ་འཇུག་དང་བསམ་བློ་ལ་གདེང་འཇོག་ཆེན་པོ་གནང་། གཉའ་བློ་གྲོས་རྒྱལ་མཚན་ལགས་ཀྱིས་དཔལ་དོན་གྲུབ་རྒྱལ་ནི་”དབྱངས་ཅན་མའི་ཕོ་ཉ”དང་། རྩོམ་རིག་པ་དང་། བསམ་བློ་བ། སྙན་ངག་པ་བཅས་ཡིན་པར་སྨྲས་ལ། སྒྱུ་རྩལ་དང་བསམ་བློ་གཉིས་ཀའི་ཆ་ནས་ཁོང་གི་སྙན་ངག་གི་གྲུབ་འབྲས་ལ་གདེང་འཇོག་མཐོན་པོ་མཛད་པ་དང་། ཁོང་ནི་སྙན་ངག་པ་ཆེན་པོ་ཡིན་ཞིང་།
ཁོང་ལ་མདོ་དབུས་ཁམས་གསུམ་གྱི་གཞོན་ནུ་རྣམས་ཀྱིས་དགའ་བསུ་ཆེན་པོ་བྱེད་པར་གསུངས། བོད་རིག་པའི་ཆེད་མཁས་སྐུ་ཞབས་ཀེང་ཡུས་ཧྥང་གིས་དཔལ་དོན་གྲུབ་རྒྱལ་གྱི་རྩོམ་རིག་བརྩམས་ཆོས་ལ་དཔྱད་འཇོག་བྱེད་སྐབས་ལོ་ཉམས་རྣམས་ཀྱི་ཁྲོད་ནས་ཁོང་ནི་ལོ་རབས་བརྒྱད་ཅུ་པའི་བོད་ཀྱི་རྩོམ་པ་པོ་ཕུལ་དུ་བྱུང་བ་ཞིག་རེད་ཅེས་བསྔགས་བརྗོད་བྱས་ཡོད། ལས་དབང་གི་མཐུ་བཙན་པས། དཔལ་དོན་གྲུབ་རྒྱལ་ནི་མི་ཡུལ་གྱི་སྐད་ཅིག་གི་མགྲོན་པོར་གྱུར་ཅིང་། མཐོ་སྒང་གི་སྐར་མདའ་བཞིན་དུ་ཁོང་གི་མི་ཚེའི་བཤུལ་ལམ་དང་། གསར་རྩོམ་དང་ཞིབ་འཇུག་གི་དུས་ཡུན་ཐུང་དྲགས་ན་ཡང་། ཁོང་གིས་རང་གི་ཕ་སྐད་དང་ཡི་གེ་སྤྱད་ནས་གསར་རྩོམ་དང་ཞིབ་འཇུག་བྱས་པ་ཡིན་པས། ཁོང་གི་སྐྱེས་ཁུངས་དང་། ལོ་རྒྱུས། བརྩམས་ཆོས། རིག་གཞུང་གི་བྱས་རྗེས་བཅས་ལ་བོད་མི་མང་ཆེ་བ་ཆ་རྒྱུས་ཡོད་པར་མ་ཟད། ཕལ་ཆེར་བོད་ཁམས་ཡོངས་ཀྱི་ཡི་གེ་ཤེས་མཁན་ལས་ཁོང་མི་ཤེས་པའི་མི་གཅིག་ཀྱང་མེད་ཅེས་བཤད་ན་ཆོག་ཆོག་རེད།
ཁོང་གི་བརྩམས་ཆོས།
རྩོམ་སྒྲིག- ལང་ཚོའི་རྦབ་ཆུ
- བཙན་པོ་ཁྲི་ལྡེ་སྲོང་བཙན་གྱི་ལོ་རྒྱུས་མདོ་ཙམ་བརྗོད་པ།
- རྐང་ལམ་ཕྲ་མོ།
- འདི་ན་ཡང་དྲག་ཏུ་མཆོང་ལྡིང་བྱེད་བཞིན་པའི་སྙིང་གསོན་པོ་ཞིག
- སྙན་ངག་ལ་སྦྱར་བའི་སྒྲུང་རྩོམ་གཞོན་ནུའི་ཡིད་ཀྱི་མཛེས་རྒྱན
- ལེ་ལོ་ཅན་དང་བརྩོན་འགྲུས་ཅན།
- རྩྭ་ཐང་བུ་མོ།
- རྩྭ་ཐང་དྲན་གླུ།
- གོམས་གཤིས་ལགས། བདག་གི་སྙིང་གཏམ་འདི་ལ་གསོན།
- རྒྱ་བོད་བར་གྱི་མཛའ་མཐུན།
- སྤྲིན་དཀར་གྱི་འདབ་མ།
- རིག་པའི་དཔའ་བོ་རྣམས་ལ་ཕུལ་བའི་བསྟོད་ཚིག
- ཀ་རྐྱང་ལེགས་བཤད་གུར་གུམ་མེ་ཏོག
- མ་རབས་སྤུན་གཉིས་དང་ཡ་རབས་སྤུན་གཉིས།
- བྱ་ལེན་མ་མངོན་པར་ཤེས་པའི་ཟློས་གར།(འགྱུར)
- སད་ཀྱིས་བཅོམ་པའི་མེ་ཏོག
- ཤ་དང་རུས་པའི་བརྩེ་དུང་།
- སྤྲུལ་སྐུ།
- ཚུལ་ཁྲིམས་རྒྱ་མཚོ།
- མགུར་གླུའི་ལོ་རྒྱུས་ལ་དཔྱད་པ།
- བུ་ལྡོམ་པོ་དང་ཀླུའི་སྲས་མོ།
- ང་དང་ཁུ་བྱུག་གཉིས་ཀ།
- ལྷམ་ཡ་གཅིག།
ཁོང་ཉིད་དགུང་ལོ་གཅིག་ལ་སོན་མ་ཐག་གི་མཚམས་སུ་ཡབ་གཅོང་ནད་བཅོས་ཐབས་མ་བྱུང་བས་ཚེ་ལས་འདས་ཤིང་། ཕྱིས་སུ་ཕ་གཡར་རྒྱ་མཚོ་དང་ཡུམ་མྱིང་མེད་གཉིས་ཀྱིས་གསོ་སྐྱོང་འོག་འཚར་ལོངས་བྱུང་། ཁོང་ནི་ཆུང་དུས་ནས་རང་ཉིད་རིག་པ་རང་སད་དང་རྣམ་དཔྱོད་རང་འཛོམས་སུ་གྱུར་པའི་རྗེས་སུ་མཚན་ལ་རང་གྲོལ་ཞེས་གསོལ་ཞིང་རྩོམ་ཡིག་གི་རང་མཚན་དུ་བཀོད། ད་ལྟ་ཀུན་གྱིས་ཞེ་ས་དང་ཆེ་རྟགས་སུ་ཆེད་དུ་བརྗོད་པའི་མཚན་ལ་དཔལ་དོན་གྲུབ་རྒྱལ་ཞེས་འབོད་ཅིང་། དེ་ནི་ཁོང་རང་ཉིད་ཀྱི་རྩོམ་རིག་གསར་རྩོམ་གྱི་དཔལ་ཡོན་འབར་བའི་སྣང་བརྙན་དུ་མཚོན་པ་ཡིན་ནོ།། དཔལ་དོན་གྲུབ་རྒྱལ་དགུང་ལོ་བདུན་ནས་བཅུ་གསུམ་བར་རང་སྡེའི་སློབ་ཆུང་ནང་དུ་སློབ་གཉེར་བྱས་ཤིང་། ཆུང་དུས་ནས་བློར་འཛིན་མགྱོགས་པ་དང་། རིག་པ་ཧ་ཅང་རྣོན་པོ་ཞིག་ཡོད་པ་དེས་བསླབ་བྱ་སོ་སོའི་སློབ་ཚན་ནང་དོན་གོ་བ་ལོན་པ་སློབ་གྲོགས་གཞན་ལས་མགྱོགས་པར་མ་ཟད། སློབ་ཚན་ནང་དོན་དབྱེ་ཞིབ་ཀྱི་འདྲི་ཚིག་མང་བོ་འདོན་ཐུབ་ཡིན་ཕྱིར། དགེ་རྒན་དང་སྡེ་མི་ཚོས་རྟག་དུ་བཟང་རྟགས་དེ་དང་འདིའོ་ཞེས་བསྔགས་བརྗོད་བྱེད་པ་ཡིན། དགུང་ལོ་བཅུ་གསུམ་ནས་བཅོ་ལྔའི་བར་རྨ་ལྷོ་ཁུལ་དགེ་ཐོན་སློབ་གྲར་ཞུགས་ཏེ་སློབ་གཉེར་བྱས་པ་དང་། ལོ་གསུམ་གྱི་སྦྱང་རིམ་རྫོགས་ནས་ཟླ་བདུན་པའི་ནང་སློབ་མཐར་ཕྱིན་ལ་ཉེ་སྐབས་ཀྱི་ཟླ་ལྔ་བའི་ནང་།
མཚོ་སྔོན་ཞིང་ཆེན་བོད་སྐད་སྦྱང་སྒྲོག་ལས་ཁུངས་ཀྱིས་ཚད་ལྡན་མི་སྣར་བདམས་ཏེ་བསྡུ་ལེན་བྱས། དགུང་ལོ་བཅོ་ལྔའི་སྟེང་སྦྱང་སྒྲོག་སྐོར་གྱི་རྩོམ་སྒྲིག་དང་ཡིག་བསྒྱུར་གྱི་བྱ་བའི་ལས་གནས་སུ་དངོས་སུ་ཞུགས་པ་རེད། དགུང་ལོ་བཅུ་དགུ་ནས་ཉེར་གཅིག་བར་མཐོ་རིམ་སློབ་གྲ་སྟེ་རྒྱལ་ས་པེ་ཅིན་དུ་ཀྲུང་དབྱང་མི་རིགས་སློབ་གྲ་ཆེན་མོའི་བོད་སྐད་ཡིག་སྡེ་ཁག་ནང་བོད་ཡིག་ཆེད་ལས་སྐོར་གྱི་སློབ་གཉེར་གནང་། དེ་ནས་མཐར་ཕྱིན་རྗེས། དགུང་ལོ་ཉེར་གཉིས་ནས་ཉེར་བཞི་བར་སྔར་གྱི་ལས་ཁུངས་ནང་སྦྱང་སྒྲོག་སྐོར་གྱི་ཡིག་བསྒྱུར་དང་རྩོམ་སྒྲིག་མཛད། དགུང་ལོ་ཉེར་ལྔ་ནས་ཉེར་བརྒྱད་བར་རྒྱལ་ས་པེ་ཅིན་དུ་ཀྲུང་དབྱང་མི་རིགས་སློབ་ཆེན་གྱི་བོད་སྐད་ཡིག་སྡེ་ཁག་ནས་ཐེངས་དང་བོར་བསྒྲུབས་པའི་བོད་ཡིག་གནའ་རྩོམ་ཞིབ་འཇུག་འཛིན་གྲར་ཞུགས་ཏེ་ཞིབ་འཇུག་སློབ་མའི་སློབ་གཉེར་གནང་། ཞིབ་འཇུག་གི་སློབ་གཉེར་མཐར་ཕྱིན་པའི་རྗེས་སུ། དགུང་ལོ་ཉེར་བརྒྱད་ནས་སོ་གཅིག་གི་བར་ཀྲུང་དབྱང་མི་རིགས་སློབ་ཆེན་གྱི་བོད་ཡིག་སྡེ་ཁག་ཏུ་ཞིབ་འཇུག་དང་སློབ་ཁྲིད་གཅིག་ལྕོགས་སུ་བཞེས་ཏེ་དགེ་རྒན་གྱི་ཕྱག་ལས་མཛད། བོད་གནའ་རབས་ལོ་རྒྱུས་དང་གནའ་རབས་རྩོམ་རིག་སྐོར་འཆད་ཁྲིད་གནང་མུས་སུ་ཡོད་སྐབས། མཚོ་སྔོན་ཞིང་ཆེན་སྲིད་གཞུང་གིས་ཆབ་ཆའི་གཞུང་དུ་བཙུགས་པའི་བོད་ཡིག་ཆེད་ལས་དགེ་ཐོན་སློབ་གྲའི་འགོ་ཁྲིད་པ་དག་གིས་ཁོང་ལ་དངོས་བཅར་གྱིས་མཚོ་སྔོན་གྱི་དགེ་རྒན་གསོ་སྐྱོང་བྱ་བ་ཧ་ཅང་དགོས་གལ་ཆེ་ཚུལ་ཡང་ཡང་བཤད་པ་དང་། ཁྱོད་ནི་ཕ་ཡུལ་མཚོ་སྔོན་ལ་འོངས་ནས་དགེ་རྒན་གསོ་སྐྱོང་བྱེད་ན། ཁྱོད་ལ་ཚད་བརྒལ་གྱི་ཐོབ་ཆ་ཡོད་རྒྱུ་ང་ཚོས་ཁག་ཐེག་བྱེད་ཆོག་ཅེས་ནན་བསྐུལ་བཏང་བ་རྐྱེན་བྱས་ཏེ། ལས་གནས་སྤོར་ཏེ་མཚོ་སྔོན་ཆབ་ཆའི་གཞུང་དུ་ཡོད་པའི་བོད་ཡིག་ཆེད་ལས་དགེ་རྒན་སློབ་གྲའི་ནང་། དགུང་ལོ་སོ་གཅིག་ནས་སོ་གཉིས་པར་ལོ་ངོ་གཅིག་གི་རིང་ལ་ན་གཞོན་དགེ་རྒན་རྣམས་ལ་རྩོམ་རིག་གསར་རྩོམ་དང་ལོ་རྒྱུས་ཞིབ་འཇུག སློབ་ཚན་དབྱེ་ཞིབ་སྐོར་གྱི་ཐབས་ལམ་འཆད་ཁྲིད་གནང་། སློབ་གྲ་དེ་ནས་ལོ་གཅིག་སོང་མཚམས་སུ། བོད་ཡིག་ཆེད་ལས་དགེ་ཐོན་སློབ་གྲའི་དགེ་རྒན་གསར་བ་བསྡུ་ལེན་བྱེད་རྒྱུའི་ཐད་ལ་བསམ་འཆར་མི་མཐུན་པ་བྱུང་བར་བརྟེན། སྔར་ཐོབ་ཆ་དང་བཅས་པའི་ཆ་རྐྱེན་རྣམས་ཁས་ལེན་གནང་མྱོང་བའི་འགོ་ཁྲིད་པ་དེ་དང་བསམ་ཚུལ་ཐ་དད་བྱུང་བའི་དབང་གིས་ཁོང་ལ་ཁས་བླངས་ཟིན་པའི་ཐོབ་ཆ་རྣམས་མ་ཐོབ་ལ། དེ་ལས་ལྡོག་པའི་ལྟ་ཚུལ་དང་གླེང་ཕྱོགས་འགལ་འདུ་ཅན་གྱི་གནས་སུ་འཁོར་བས། ཁོང་གི་སེམས་སུ་ལས་གནས་སྤོར་འདོད་ཀྱི་བློ་སྐྱེས་པ་དང་དུས་མཚུངས་སུ། ཞན་དབྱང་བོད་ལྗོངས་སློབ་གྲ་ཆེན་མོས་བསྡུ་ལེན་བྱེད་རྒྱུའ་བརྡ་ཐོ་འབྱོར་ཞིང་། ཁོང་རང་གིས་ཀྱང་བོད་ལྗོངས་སློབ་གྲ་ཆེན་མོར་གནས་སྤོར་བྱེད་ཁས་ལེན་མཛད། འོན་ཀྱང་རྨོངས་ཞེན་གྱི་དྲ་བར་ཚུད་པའི་བོད་མིའི་ཤེས་ཡོན་ཅན་དེ་དག་གིས་ཁོང་གི་བོད་མིའི་རིགས་མྱུར་སྐྱོབ་ཀྱི་བསམ་བློ་ལ་མཐུན་བརྩོན་བྱེད་པ་ལས་ལྡོག་ཕྱོགས་ཀྱི་སྦྱོར་བ་སྣ་མང་བརྩམས་ཏེ་རིག་གནས་མེད་པའི་མི་མང་ལ་ལོག་འགྲེལ་བྱས་བརྟེན། ཁོང་གི་བསམ་བློའི་སྲོག་ཤིང་དུ་གྱུར་པའི་བློ་འབྱེད་ལས་འགུལ་དེ་སྐད་ཅིག་མའི་འགྱུར་བ་བཞིན་ཁ་ཕྱོགས་གཞན་དུ་དཀྱོགས་ཏེ། བདེན་པའི་ཆེད་དུ་འཆི་ཕོད་པའི་དཔའ་བོའི་སྙིང་སྟོབས་ངོམས་ནས་བོད་མི་ཉེན་སྐྱོབ་ཀྱི་ཆེད་རང་སྲོག་དོར་ནས་༡༩༨༥ ཟླ་ ༡༡ ཚེས་ ༢༩ ཉིན་ང་ཚོ་དང་ཞལ་གྱེས།
འབྲེལ་ཡོད་སྦྲེལ་མཐུད།
རྩོམ་སྒྲིག- དོན་གྲུབ་རྒྱལ @ རྡོ་འབུམ་ཤེས་བྱ་ཀུན་བཏུས།
- དོན་གྲུབ་རྒྱལ་རིག་པའི་དཔའ་བོར་གྱུར་ཚུལ།ཟླ་བ་གཞོན་ནུས།