ཚ་རོང་ཟླ་བཟང་དགྲ་འདུལ་

ཚ་རོང་ཟླ་བཟང་དགྲ་འདུལ་ནི་འཕན་པོ་དཔལ་གླིང་ཤང་ཁ་སྐོར་གྲོང་ཚོའི་མདའ་བཟོ་ཚང་ཞེས་སེ་ར་ཕུར་ལྕོག་བླ་བྲང་གི་མི་སེར་ཞིག་གི་ཁྱིམ་ནས་ཡིན་ཞིང་། ཁྱིམ་ཚང་ཁྲལ་བུན་ཆེ་བས་ཁོང་དང་གཅུང་པོ་བསོད་ནམས་དབང་འདུས་གཉིས་ལྷ་སའི་བྱང་ཕྱོགས་དོག་བདེ་ལྷོ་མོས་གཞིས(དེ་སྔ་ཕུར་ལྕོག་བླ་བྲང་གི་གཞིས་ཀ་ཡིན)སུ་ལུག་རྫི་ར་སྡོད་སྐབས་སྤྱང་ཀིས་ར་ལུག་བསད་རྐྱེན་བྲོས་བྱོལ་གྱིས་ལྷ་སའི་ནུབ་ཏུ་ཡོད་པའི་མཁར་ནག་གླིང་ཁར་བོད་ས་གནས་སྲིད་གཞུང་གི་རྔ་མོང་བདག་སྐྱོང་འགོ་པ་ཞིག་གི་སར་བསྡད་པ་བརྒྱུད་དེའི་ངོ་ཤེས་རྩེ་དྲུང་རྩེ་གཉེར་ཚང་བ་ཞིག་གི་གཡོག་པོར་སྡོད་སྐབས་བོད་རབ་བྱུང་བཅོ་ལྔ་པའི་ཤིང་འབྲུག(༡༩༠༤)ལོར་དབྱིན་ཇིས་བོད་དུ་བཙན་བཛུལ་བྱེད་དུས་ཏཱ་ལའི་བླ་མ་སྐུ་ཕྲེང་བཅུ་གསུམ་པ་རྒྱ་སོག་ཡུལ་གྲུར་ཕེབས་སྐབས་རྩེ་དྲུང་དེ་ཆིབས་ཞབས་སུ་བསྐྱོད་ནས་ཟླ་བཟང་དགྲ་འདུལ་གཡོག་ཏུ་ཡོད་པ་དེའི་གྲུང་ཤ་དོད་པ་སོགས་ཀྱི་རྣམ་འགྱུར་ལ་ཏཱ་ལའི་བླ་མའི་མཉེས་པོ་བྱུང་ནས་ཆིབས་ཞབས་སུ་ཚུད། ལྕགས་ཁྱི་(༡༩༡༠)ལོར་ཏཱ་ལའི་བླ་མ་རྒྱ་གར་དུ་ཕེབས་པའི་ཆིབས་ཞབས་སུ་བསྐྱོད་དེ་ལྕགས་ཟམ་གྲུ་ཁར་ལུའུ་ཅུན་དམག་གི་རྗེས་འདེད་ལ་འགོག་རྒོལ་བྱས་ནས་རྒྱབ་སྲུང་ཞུས་རྗེས་རྒྱ་གར་དུ་བསྐྱོད། ཏཱ་ལའི་བླ་མས་གཟིགས་སྐྱོང་ཆེན་པོ་གནང་སྟབས་སྤྱན་བསལ་གནམ་གང་ལགས་ཞེས་མིང་གྲགས། ཏཱ་ལའི་བླ་མ་རྒྱ་གར་དུ་ཕེབས་རིང་བོད་ཀྱི་སྲིད་དོན་ལས་འགན་གཙོ་བོ་བཀའ་བློན་ཚ་རོང་དབང་ཕྱུག་རྒྱལ་པོར་བཀའ་མངགས་གནང་བ་བཞིན་བཀའ་བློན་ཚ་རོང་པས་བོད་ས་གནས་སྲིང་གཞུང་དང་ལུའུ་ཅུན་བར་ཞི་མཐུན་ཡོང་ཐབས་གནང་བ་དེ་མི་ཉུང་ཤས་ཀྱི་བློར་མ་བབས་རྐྱེན་གླེང་ཕྱོགས་སྣ་ཚོགས་བཟོས་མཐར་བཀའ་བློན་ཚ་རོང་པ་དང་དེའི་བུ་བཀའ་མགྲོན་གཉིས་དམར་གསོད་གཏང་སྟབས་ཚ་རོང་ཁྱིམ་ཚང་དུ་བུ་མོ་བཞི་དང་མནའ་མ་མ་གཏོགས་མེད་སྟབས་ཆུ་བྱི(༡༩༡༢)ལོར་ཏཱ་ལའི་བླ་མ་ཕྱིར་ཕེབས་རྗེས་གཟིམ་དཔོན་མཁན་པོ་ཚ་སྤྲུལ་རིན་པོ་ཆེའི་ཞུས་ངོ་བཞིན་སྤྱན་བསལ་གནམ་གང་སྒེར་ཚ་རོང་པའི་མག་པར་བཏང་ནས་ཤོད་དྲུང་ཞུས་པ་དང་། དེ་རྗེས་བཀའ་བློན་དང་བོད་དམག་གི་སྤྱི་ཁྱབ་མདའ་དཔོན(དམག་སྤྱི)བྱས་ཏེ་དམག་ཁྲིམས་དམ་འདོམས་ཚ་ནན་ཐལ་དྲགས་པ་དང་། དམག་ཁྲིམས་ཐད་བཀའ་ཤག་གི་བཀའ་སྒུག་མི་དགོས་པའི་སྐོར་སོགས་ལ་དམག་དཔོན་ཁག་ནས་གན་རྒྱ་བཞག་པ་སོགས་ཀྱི་རྐྱེན་པས་དམག་སྤྱི་ཕྱིར་འཐེན་དང་། དེ་རྗེས་བཀའ་བློན་ཡང་གནས་དབྱུང་གིས་ཛ་སག་དུ་བཞག་མཐར་བོད་ཀྱི་གསེར་ཊམ་དང་། བོད་དངུལ་སྣ་ཚོགས། བལ་འཁེལ་འཐག་བཟོ་གྲྭ་སོགས་ཀྱི་འགན་འཁུར་བྱས་ཐོག་ཀརྨ་ཤར་གླིང་ཁ་ནས་ནོར་བུ་གླིང་ཁ་བར་གྱི་ཆུ་ཡུར་དང་། ལྕགས་པོ་རིའི་ལྷོ་ངོས་སུ་སྨོན་ལམ་ཚོགས་ཤིང་གི་དམིགས་སྒོ་ལྕང་ཤིང་གསར་འཛུགས། སྟོད་ལུང་ཁྲི་ཟམ་ལ་ཨར་འདམ་ཟམ་པ་གསར་བཟོ། ཆུ་ཤུལ་རྫོང་ཁོངས་གནམ་གྱི་འཕྲེང་ལམ་གཏོར་ནས་ལམ་ཆེན་བཟོ་བ་སོགས་བྱས་པ་མ་ཟད། ར་མ་སྒང་གི་རི་ཟུར་ནས་ལྷ་སའི་སྐྱིད་ཆུར་ཟམ་པ་འཛུགས་རྩིས་བྱས་ཀྱང་དོན་དེ་མ་འགྲུབ། ཚོང་གཉེར་ཤུགས་ཆེ་བྱས་ནས་རང་ཁྱིམ་འབྱོར་པ་ཆེ་གྲས་སུ་གྱུར་པ་མ་ཟད། ཁོང་ནི་བློ་རིག་གསལ་ལ་བློ་རྒྱ་ཆེ་བ་ཞིག་ཡིན་པས་ཁྱིམ་ཚང་གི་བྱེད་སྒོ་དང། ཁང་པའི་བཟོ་བཀོད་སོགས་ཀྱང་ཞིང་བྲན་བདག་པོ་གཞན་ལས་ཕྱི་ལུགས་སམ་སྔོན་ཐོན་གྱི་རྣམ་པ་ཆེ་ཙམ་ཡོད། རབ་བྱུང་བཅུ་དྲུག་པའི་ས་བྱ(༡༩༦༩)ལོར་འདས།

ཚ་རོང་ཟླ་བཟང་དགྲ་འདུལ

ཞར་བྱུང་

རྩོམ་སྒྲིག

ལུགས་རྙིང་བོད་བཀའ་ཤག་སྲིད་གཞུང་གི་དམག་སྤྱི་ཆེན་མོ་བཀའ་བློན་ཚ་རོང་ཟླ་བཟང་དགྲ་འདུལ་ལམ་སྤྱན་བསལ་གནམ་གང་ལགས་སུ་འབོད་པ་ཁོང་ནི། སྤྱི་ལོ་༡༨༨༨ལོར་འཕན་ཡུལ་དཀར་མོ་ལྗོངས་ཀྱི་སའི་ཆར་གཏོགས་པའི་ལྷུན་གྲུབ་རྫོང་དཔལ་འབྱོར་གླིང་ཤང་ཁ་སྐོར་གྲོང་ཚོའི་མདའ་བཟོ་ཚང་ཞེས་པ་སེ་ར་ཕུར་ལྕོག་བླ་བྲང་གི་མི་སེར་དཀྱུས་མ་ཞིག་གི་ཁྱིམ་དུ་འཁྲུངས་ཤིང་ཆུང་དུས་ཀྱི་མཚན་ལ་གནམ་གང་ཞེས་འབོད། ཆུང་དུས་སུ་ཕུར་ལྕོག་བླ་བྲང་གི་གཞིས་ཀ་ཞིག་གི་ལུག་རྫིར་བསྡད་མྱོང་བ་དང་། སྤྱི་ལོ་༡༩༠༤ལོར་དབྱིན་ཇིས་བོད་དུ་བཙན་འཛུལ་བྱས་པས་༧རྒྱལ་དབང་སྐུ་ཕྲེང་བཅུ་གསུམ་པ་སོར་པོར་ཉེན་གཡོལ་དུ་ཕེབས་སྐབས་ཚ་རོང་ཁོང་གི་ཆིབས་གཡོག་ཏུ་ཁྲིད། དེ་ནས་ཨུ་རུ་སུ་སོགས་སྟོབས་ཆེའི་རྒྱལ་ཁབ་རེ་འགར་དཔུང་རོགས་ཀྱི་ཐུགས་རེ་བཅངས་ཀྱང་སྟོང་ཟད་དུ་སོང་བས་སླར་བོད་ཡུལ་དུ་ལོག དེ་ལྟ་བུའི་དཀའ་ཁག་དུ་མ་འཕྲད་རྗེས་ཁོང་གི་ཐུགས་སུ་སྟོབས་ཆེ་བའི་དམག་དཔུང་ཞིག་ཡོད་ན་གཞི་ནས་རང་ཉིད་བདེ་འཇགས་ངང་འཚོ་གནས་དང་འཕེལ་རྒྱས་ཡོང་བའི་ངེས་ཤེས་དྲག་པོ་རྙེད་དེ་ཚ་རོང་སོགས་ལ་རྒྱལ་ཁབ་གཞན་གྱི་ས་ནས་དམག་རྩལ་སྦྱོང་བའི་དྭངས་ཁ་སྦྱིན་ཤིང་། ཚ་རོང་མ་གཞི་ནས་བློ་རིག་བཀྲ་ལ་བརྩོན་འགྲུས་ལྡན་པ་ཞིག་ཡིན་ཁར་ལོ་ན་ཆུང་ཡང་༧རྒྱལ་དབང་སྐུ་ཕྲེང་བཅུ་གསུམ་པའི་ཕྱག་རོགས་བྱས་ཏེ་རྒྱ་གར་དང་རྒྱ་ནག་སོགས་སུ་འགྲོ་མྱོང་བ་དང་མི་རིགས་མང་པོ་མཐོང་མྱོང་བས་ལྟ་རྒྱ་དང་མཐོང་རྒྱ་བསྐྱེད་པ་མ་ཟད། རྒྱ་ནག་ཏུ་སྡོད་སྐབས་ཨུ་རུ་སུའི་དམག་སྒར་ཞིག་ཏུ་དམག་རྩལ་སློབ་སྦྱོང་བྱེད་མྱོང་ཡོད། ལྕགས་ཟམ་གྲུ་ཁར་ལུའུ་ཅན་དམག་དཔུང་ལ་འགོག་རྒོལ་འཐབ་འཛིང་གིས་རྒྱལ་དབང་སྐུ་ཕྲེང་བཅུ་གསུམ་པ་མཆོག་བདེ་སྲུང་གིས་རྒྱ་གར་དུ་བསྐྱོད་ཐུབ་པ་བྱུང་བས་ཁོང་ལ་གཟིགས་སྐྱོང་དེ་བས་ཆེན་པོ་གནང་སྟེ་སྤྱན་གསལ་གནམ་གང་ཞེས་མིང་དུ་གྲགས། རང་ཉིད་ལ་ཁ་ཞེ་གཉིས་མེད་ངང་ཞབས་ཏྟོག་བསྒྲུབས་ཤིིང་རང་ཉིད་དགྲ་བོ་མང་པོའི་བཀག་འགོག་ལས་བསྒྲལ་རོགས་མཛད་པས་རྒྱལ་དབང་ཁོང་ལ་ཐུགས་མཉེས་ཐག་ཆོད་དེ་མཚན་ཡང་ཟླ་བཟང་དགྲ་འདུལ་ཞེས་གསོལ། རྒྱལ་དབང་ཡུལ་གཞན་དུ་འགྲོ་ཡུན་དུ་བཀའ་བློན་ཚ་རོང་དབང་ཕྱུག་རྒྱལ་པོས་བོད་ཀྱི་སྲིད་ཀྱི་འགན་བཞེས་ཏེ་ཡོད་མོད། ཚ་རོང་དབང་ཕྱུག་རྒྱལ་པོས་བོད་སྲིད་གཞུང་དང་ལུའུ་ཅན་བར་ཞི་མཐུན་ཡོང་ཐབས་བྱས་པར་མི་འགའ་ཤས་ཤིག་མ་འཐད་པར་གླེང་ཕྱོགས་བཟོས་ཏེ། བཀའ་བློན་ཚ་རོང་པ་དང་ཁོང་གི་སྲས་བཀའ་མགྲོན་གཉིས་དམར་གསོད་བཏང་སྟེ་ཚ་རོང་པའི་ཁྱིམ་ཚང་དུ་བུ་མོ་བཞི་དང་མནའ་མ་ལས་མ་ལྷག སྤྱི་ལོ་༡༩༡༢ལོར་རྒྱལ་དབང་མཆོག་ཕྱིར་ལྷ་སར་ཕེབས་རྗེས་གཟིམ་དཔོན་ཚ་སྤྲུལ་རིན་པོ་ཆེས་ཞུས་ངོ་བཞིན་ཟླ་བཟང་དགྲ་འདུལ་ལམ་སྤྱན་གསལ་གནམ་གང་ཚ་རོང་པའི་ཁྱིམ་དུ་མག་པར་བཏང་སྟེ་ཤོད་དྲུང་ཞུས། སྤྱི་ལོ་༡༩༡༣ལོར་ཚ་རོང་ལ་བོད་བཀའ་ཤག་དམག་སྤྱི་ཁང་གི་སྤྱི་ཁྱབ་དམག་སྤྱིའི་འགན་བཞེས་སུ་བཅུག


དེ་སྔོན་བོད་དམག་རྣམས་ནི་ཞིང་ལས་བྱེད་མཁན་གྱི་གྲལ་ནས་དམག་ཁྲལ་བསྡུས་པ་ཤ་སྟག་ཡིན་པ་ལས་ཆེད་ལས་ཀྱི་དམག་མི་མེད་པས་རྒྱལ་དབང་ཁོང་དང་ཚ་རོང་ནས་དབུས་གཙང་ས་ཁུལ་ནས་བོད་དམག་མི་གྲངས་༤༠༠༠བསྡུ་རུབ་བྱས། སྤྱི་ལོ་༡༩༡༥ ལོར་བཀའ་བློན་དུ་བསྐོ་བཞག་གནང་ཞིང་། བཀའ་བློན་ཚ་རོང་ཟླ་བཟང་དགྲ་འདུལ་ཞེས་ཀུན་ལ་གྲགས། ཚ་རོང་ཟླ་བཟང་དགྲ་འདུལ་བོད་ཀྱི་དམག་དཔོན་བྱས་རྗེས་ཁོང་གིས་གཅིག་ནས་རང་ཉིད་མངའ་འོག་གི་དམག་མི་རྣམས་ལ་སྒྲིག་འཛུགས་ནན་པོ་བྱེད་པ་དང་། དམག་སྦྱོང་ནན་པོ་བྱེད་དུ་བཅུག་པ་མ་ཟད་ཐབས་བརྒྱ་ཇུས་སྟོང་གིས་བོད་དམག་རྣམས་དེང་རབས་ཅན་གྱི་དམག་དཔུང་དུ་འགྱུར་རྒྱུའི་རེ་བ་བཅངས། ཚ་རོང་གིས་སྔ་རྗེས་སུ་དབྱིན་གཞུང་ནས་དེང་རབས་ཅན་གྱི་མེ་མདའ་དང་འབར་རྫས་སོགས་ཉོ་ཐབས་སྣ་ཚོགས་བྱས་ཀྱང་ཕྱི་རྐྱེན་དང་ནང་རྐྱེན་སྣ་ཚོགས་ཀྱི་དབང་གིས་དེ་དག་ལམ་དུ་མ་ལྷོངས། སྤྱི་ལོ་༡༩༢༠ལོར་ཚ་རོང་གིས་བོད་དམག་གི་མི་གྲངས་ལྡབ་གསུམ་སྤར་རྒྱུའི་བསམ་འཆར་བཏོན་པ་ལྟར་བོད་དམག་༡༥༠༠༠གསར་དུ་སྣོན་པ་དང་དམག་མི་དེ་དག་གི་ཟས་གོས་དང་ཡོ་ཆས་ཡོད་ཚད་བཀའ་ཤག་སྲིད་གཞུང་ནས་འདོན་དགོས་པས་བཀའ་ཤག་སྲིད་གཞུང་ལ་དཔལ་འབྱོར་གྱི་གནོན་ཤུགས་མི་ཆུང་བ་ཐེབས། བོད་དམག་ལྡབ་གསུམ་སྤར་བ་དེས་སེ་འབྲས་དགེ་གསུམ་གྱི་གཙོས་པའི་དགོན་སྡེ་ཁག་གི་སེར་མོ་བ་དང་། བཀའ་ཤག་ནང་ཁུལ་གྱི་དཔོན་ཆེན་ཁག་བཅས་ཀྱིས་ངོ་རྒོལ་དྲག་པོ་བྱུང་བ་དང་། སེ་འབྲས་དགེ་གསུམ་གྱི་གཙོས་པའི་དགོན་སྡེ་ཁག་གི་སེར་མོ་བ་དང་བཀའ་ཤག་ནང་ཁུལ་གྱི་དཔོན་ཆེན་ཁག་གགི་སེམས་སུ་ཚ་རོང་ནི་བོད་བཀའ་ཤག་སྲིད་གཞུང་གི་བཀའ་བློན་དང་། བོད་དམག་གི་སྤྱི་ཁྱབ་དམག་སྤྱི། ཤོག་བུ་བཟོ་གྲྭ་སོགས་ཀྱི་མགོ་གཙོ་ཡིན་ཁར་རྒྱལ་དབང་ཁོང་གི་སྤྱན་གསལ་ཡང་ཡིན་པའི་དམིགས་བསལ་གནས་བབ་དང་ལྷག་པར་དུ་བོད་དམག་གི་གནས་བབ་ཇེ་མཐོར་འགྲོ་ཞིང་བླ་གྲྭ་དང་དཔོན་རིགས་ཁག་གི་གཟི་ཉམས་ཇེ་ཞན་དུ་འགྲོ་བ་ལ་གཞིགས་ཏེ། ཕྱིས་སུ་ཚ་རོང་མངའ་འོག་གི་དམག་མི་མང་པོ་ཞིག་གིས་བཀའ་ཤག་དང་དགོན་སྡེ་ཁག་གི་བླ་གྲྭ་ཚོའི་གནས་བབ་འཕྲོག་འོངས་སྙམ་པའི་དོགས་པའམ་ཡང་ན་བཀའ་ཤག་གི་སྲིད་དབང་འཕྲོག་འོངས་སྙམ་པའི་དོགས་པ་སྣ་ཚོགས་ཡིད་ལ་ཤར། དེ་ལྟར་ལོ་ཤས་འདས་པ་ན་བོད་དམག་དང་དགོན་སྡེ་ད་དུང་བཀའ་ཤག་སྲིད་གཞུང་སོགས་ཀྱི་དབར་གྱི་འགལ་བ་དེ་དེ་བས་རྣོ་ངར་ཅན་དུ་འགྱུར་འགོ་ཚུགས། བོད་དམག་རྣམས་ཀྱིས་མགོ་སྐྲ་གཅོད་པ་དང་ཕྱུ་པ་མི་གྱོན་པ་སོགས་དབྱིན་ཇི་དང་ཨུ་རུ་སུ་རྒྱ་ནག་སོགས་ཀྱི་དེང་རབས་ཅན་གྱི་དམག་མིའི་ཆས་གོས་གྱོན་པ་དང་རྐང་རྩེད་སྤོ་ལོ་སོགས་དེང་རབས་ཀྱི་ལུས་རྩལ་རྩེ་བ། བླ་གྲྭ་དང་དཔོན་རིགས་ལ་ལྟོས་བཅས་ཀྱིས་དད་གུས་མི་བྱེད་པ་སོགས་བྱུང་བས། བོད་ཀྱི་སེར་སྐྱ་ཕོ་མོ་ཡོངས་ཀྱིས་དགག་པ་ནན་པོ་བྱས། ལྷག་པར་དུ་ཨ་ར་དཀར་པོས་གཙོས་པའི་མི་དྲག་མང་པོས་ཚ་རོང་མེད་པར་བཟོ་བའི་དབྱེན་གྱི་སྦྱོར་བ་རྒྱ་ཆེར་རྩོམ་འགོ་ཚུགས། ཁོ་ཚོས་རྒྱལ་དབང་དང་ཚ་་རོང་གི་བར་སེལ་འཇུག་དཀྲུག་ཤིང་གི་ཞུ་ལོག་སྣ་ཚོགས་བཟོས་ཤིང་། ཐོག་མར་རྒྱལ་དབང་ཁོང་གིས་ཁོ་ཚོའི་དབྱེན་སྦྱོར་ལ་མི་གསན་མོད་ཕྱིས་སུ་ཨ་ར་དཀར་པོས་གཙོས་པའི་མི་དྲག་རྣམས་ཀྱིས་ཐབས་བརྒྱ་ཇུས་སྟོང་གིས་ལས་ངན་ཡོད་དང་ཚ་རོང་དང་འབྲེལ་ཨེ་ཐུབ་ལྟ་བ་དང་། ལྷག་པར་དུ་སྤྱི་ལོ་༡༩༢༤ལོར་བོད་དམག་དང་བོད་དུ་བཅའ་སྡོད་རྒྱ་གར་ཉེན་རྟོག་པ་གཉིས་ཟིང་འཁྲུག་ལངས་པའི་ཁྲོད་བོད་དམག་གིས་རྒྱ་གར་གྱི་ཉེན་རྟོག་པ་གཅིག་བསད་པ་དེས་ཚ་རོང་ཁོང་ཁྲོ་ཚད་མེད་ལངས་ཏེ་ཉེན་རྟོག་པ་གསོད་མཁན་གྱི་དམག་མི་དག་གི་རྐང་པ་པུས་མོའི་མཚམས་ནས་བྲེགས་པ་དང་དེའི་ངན་རོགས་ཀྱི་རྣ་བ་བྲེགས་པས་མང་ཚོགས་ཀྱིས་ལབ་གླེང་སྣ་ཚོགས་བྱུང་། ཁོང་གིས་དེ་ལྟར་བྱེད་པ་ནི་དམག་མི་རྣམས་ལ་རང་སྣང་གང་ཤར་བྱེད་པའི་བསམ་པ་མེད་པ་བཟོ་བྱེད་དམ་ཡང་ན་མི་རིགས་གཉིས་ཀྱི་འཆམ་མཐུན་ལ་དགོངས་པ་ཡིན་ངེས་ཀྱང་། ཨ་ར་དཀར་པོའི་ངོས་ནས་བརྗོད་ན་ད་གཟོད་ཚ་རོང་ལ་རྒོལ་ལན་སྤྲོད་པའི་དུས་ལེགས་པོ་ཞིག་ཤར་སོང་སྙམ། ཨ་ར་དཀར་པོས་ཚ་རོང་གིས་རྒྱལ་དབང་ལ་སྙན་གསེང་མ་ཞུས་པར་རང་གར་ཁྲིམས་བུ་ཆུང་སྤྱད་པ་དེས་རྒྱལ་དབང་མིག་ནང་དུ་མ་བཞག་ཚུལ་དང་ཚ་རོང་གིས་གཙོས་པའི་བོད་དམག་བསྟན་པའི་དགྲ་ལ་ལངས་ཚུལ། དེ་བཞིན་ཚ་རོང་གིས་དབྱིན་གཞུང་ལ་ངོ་དགའ་བྱེད་ཚུལ་སོགས་མངོན་ལྐོག་སྣ་ཚོགས་བརྒྱུད་དེ་རྒྱལ་དབང་གི་སྙན་དུ་གསོལ་གང་ཐུབ་བྱས། དེ་ལྟར་རྒྱལ་དབང་ཁོང་གི་ཐུགས་དགོངས་སུའང་བོད་དམག་རྣམས་ཀྱིས་ཚ་རོང་མགོ་རྩེར་བཀུར་བ་དང་། བོད་དམག་གི་སྟོབས་ཤུགས་ཀྱང་བོད་ནང་ཁུལ་གྱི་ཚོགས་པ་ཁག་ལས་དམིགས་བསལ་དུ་ཐོན་ཡོད་པ་གཟིགས་རྗེས། ཁོང་རང་ཉིད་ལའང་འཇིགས་དངངས་དང་དོགས་པ་ཅུང་ཟད་བྱུང་ནས་མཐར་ཚ་རོང་མེད་པར་བཟོ་རྒྱུའི་སེམས་ཐག་བཅད། མཐར་སྤྱི་ལོ་༡༩༢༤ལོའི་ལོ་སྨད་དུ་ཚ་རོང་རྒྱ་གར་དུ་སོང་བའི་སྐབས་དང་བསྟུན་ཏེ་ཚ་རོང་དང་ཉེ་བའི་དམག་དཔོན་དང་མི་དྲག་མང་པོ་གནས་དབྱུང་བཏང་། སྤྱི་ལོ་༡༩༢༥ཚ་རོང་ལོར་བོད་ཡུལ་དུ་འཁོར་རྗེས་རྒྱུ་མཚན་གང་ཡང་མ་བཤད་པར་ཁོང་དམག་དཔོན་ལས་གནས་དབྱུང་བཏང་། སྤྱི་ལོ་༡༩༣༠ལོར་ཚ་རོང་གིས་བཀའ་བློན་ལས་དགོངས་ཞུ་བྱས། ཨ་རིའི་བོད་རིག་པ་མེ་ཁེར་སི་ཏན་སོགས་ཀྱིས་ཀྱང་ཚ་རོང་དམག་སྤྱི་ལས་གནས་དབྱུང་བཏང་བ་ནི་བཀའ་ཤག་སྲིད་གཞུང་གི་གོད་ཆག་ཆེན་པོ་ཞིག་ཡིན་པ་དང་། དེ་ནས་བཟུང་བོད་དམག་རྣམས་སླར་ཡང་སྣུམ་ཟད་ཀྱི་མར་མེ་ཞིག་ཏུ་གྱུར་ཞེས་གསུངས་འདུག

ཁོང་གིས་བོད་ཀྱི་དམག་དཔུང་དེང་རབས་ཅན་གྱི་ཕྱོགས་སུ་ཁ་ཕྱོགས་བསྒྱུར་བ་ཕུད། ཚན་རིག་དང་བོད་ཀྱི་འཕེལ་རྒྱས་སླད་སྔ་རྗེས་སུ་ཡིག་བཏགས་འཕྲུལ་འཁོར་དང་མེ་མདའ། འབར་རྫས། གློག་ཆས་སོགས་ནང་འདྲེན་དང་དར་སྤེལ་བྱེད་པའི་དགོངས་པ་སྣ་ཚོགས་བྱུང་ཡང་དོན་དངོས་སུ་མ་གྱུར། ཕྱིས་སུ་དམག་དཔོན་དང་བཀའ་བློན་གྱི་འགན་བཞག་རྗེས་ཀྱང་བོད་ཀྱི་གསེར་ཊམ་དང་དངུལ་སྣ་ཚོགས། བལ་འཁེལ་འཐག་ལས་བཟོ་གྲྭ་བཅས་ཀྱི་འགན་བཞེས་མཐར་སྤྱི་ལོ་༡༩༦༩ལོར་དགོང་པ་རྫོགས། གཞན་ཁོང་གི་བུ་རྒན་པ་ཚ་རོང་བདུད་འདུལ་རྣམ་རྒྱལ་ལགས་ཀྱིས་རང་ཉིད་ཀྱི་ཡབ་ཆེན་ཚ་རོང་ཟླ་བཟང་དགྲ་འདུལ་གྱི་མི་ཚེ་ལོ་རྒྱུས་དང་། དེ་སྔའི་བོད་ཀྱི་གནས་སྟངས་སྐོར་གྱི་དེབ་གཉིས་བརྩམས་ཡོད་པར་གྲགས་པས་གཟིགས་པར་མཛོད། །

གསལ་འདེབས། བོད་ཀྱི་དམག་སྤྱི་ཆེ་བ་ཚ་རོང་ཟླ་བཟང་དགྲ་འདུལ་གྱི་ལོ་རྒྱུས་ནི་བོད་ཀྱི་ལོ་རྒྱུས་གནས་བབ་ཛ་དྲག་ཅན་རྒྱལ་མཆོག་བཅུ་གསུམ་པ་ཆེན་པོའི་སྐབས་ཏག་ཏག་ལ་འཁེལ་ཡོད་ཅིང་། དམག་སྤྱི་ཚ་རོང་ཁོང་ནི་ལོ་རྒྱུས་གནས་བབ་ཛ་དྲག་ཅན་དེའི་ནང་གི་གལ་འགངས་ཆེན་པའི་མི་སྣ་ཞིག་ཏུ་ཆགས་ཡོད་སྟབས། དུས་རབས༢༠པའི་སྟོད་ཀྱི་བོད་ཀྱི་ལོ་རྒྱུས་ཤེས་དགོས་ན། ཁོང་གི་ལོ་རྒྱུས་མ་ཤེས་ཐབས་མེད་ལྟ་བུར་ཆགས་ཡོད། དེ་བས་དམག་སྤྱི་ཚ་རོང་གི་ལོ་རྒྱུས་ཆ་ཚང་གཟིགས་འདོད་ན། ཚ་རོང་དབྱངས་ཅན་སྒྲོལ་དཀར་གྱིས་རྩོམ་སྒྲིག་མཛད་པའི《བོད་ཀྱི་དམག་སྤྱི་ཆེ་བ་ཚ་རོང་ཟླ་བཟང་དགྲ་འདུལ་གྱི་ལོ་རྒྱུས》ཞེས་པ་ནི་རྒྱུས་ཤོས་དང་ཁུངས་བཙུན་ཤོས་ཡིན། དེབ་འདི་ཚ་རོང་གི་ལོ་རྒྱུས་རྐྱང་པ་ཙམ་མ་ཡིན་པར་བོད་སྤྱི་པའི་ལས་ཀྱི་དབང་ཐང་གི་དར་རྒུད་གསལ་བོར་མཐོང་ཐུབ་པས་ན། དེབ་འདིར་ལན་གཅིག་གཟིགས་རྒྱུ་ནི་ཤིན་ཏུ་ཤིན་ཏུ་གལ་ཆེ་བ་ལགས།