སེ་ར་དགོན།
༄༅།། གདན་ས་ཆེན་པོ་གསུམ་གྱི་ནང་ནས་གཅིག་གི་མིང་ལ་སེ་ར་ཟེར་གྱི་རེད། དེ་ནི་ལྷ་སའི་བྱང་ངོས་ཀྱི་རིའི་གཤམ་ལ་ཡོད་པ་དང་ལྷ་སའི་བར་སྐོར་ནས་སེ་རྭ་དགོན་པ་བར་དུ་མོ་ཊའི་ནང་ལ་ཕྱིན་ན་སྐར་མ་བཅོ་ལྔ་ཙ་ལ་སླེབས་ཀྱི་རེད། དགོན་པ་དེ་བཞངས་མཁན་གྱི་མཚན་ལ་བྱམས་ཆེན་ཆོས་རྗེ་ཤྰཀྱ་ཡེ་ཤེས་ཞུ་གི་རེད། སེ་རྭ་དགོན་པ་ལ་དགེ་འདུན་ཞལ་གྲངས་ལྔ་སྟོང་ལྔ་བརྒྱ་ཡོད་རེད་ཟེ་ཟེར་གྱི་ཡོད་རེད་དེ། ཆིག་སྟོང་དགུ་བརྒྱ་ལྔ་བཅུའི་ནང་ལ་བདུན་སྟོང་ཙ་ཡོད་རེད། དགའ་ལྡན་དགོན་པ་ནི་ལྷ་སའི་ཤར་ཕྱོགས་སྟག་རྩེ་རྗོང་གི་ཁོངས་གཏོགས་ལ་དབང་པོ་རི་ཟེར་ལཁན་རིའི་ལྡེབས་ལ་ཡོད་རེད། དགོན་པ་དེ་ནི་དགེ་ལུགས་པའི་དགོན་པ་ཆེ་ཤོས་ཀྱི་གྲས་གཅིག་རེས། དེ་ནོ་རྗེ་ཙོང་ཁ་པ་བློ་བཟང་གྲགས་པས་སྤྱི་ལོ་ཆིག་སྟོང་བཞི་བརྒྱ་བཅུ་མེད་དགུ་ལ་ཕྱག་བཏབ་གནང་པ་རེད།
སེ་ར་དགོན། མཚན་རྒྱས་པར་ཆོས་ཆེན་པོ་སེ་ར་ཐེག་ཆེན་གླིང་ཞེས་ཞུ། རྭ་ཆེ་གཙུག་ལག་ཁང་ནས་
བྱང་ངོས་སུ་སྤྱི་ལེ་བཞི་ལྔ་ཙམ་སོང་ན་དགོན་དེར་སླེབས་པ་ཡིན། སེ་ར་ཞེས་པ་ནི་ཐོག་མར་དགོན་དེའི་མཐའ་འཁོར་དུ་ཤིང་སེ་བའི་ར་བས་བསྐོར་ནས་ཡོད་པས་སེ་ར་ཞེས་ཟེར།
དེའང་ཐོག་མར་དགོན་དེ་མ་ཆགས་གོང་སེ་ར་ཆོས་སྡིངས་སུ་རྗེ་ཙོང་ཁ་པ་ཡུན་རིང་བཞུགས་ཏེ་སློབ་མ་མང་པོར་ཆོས་གསུངས། ལྷག་པར་དུ་དབུ་མ་རྩ་བ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཊིཀ་ཆེན་བརྩམ་པར་དགོངས་ཏེ་ཟབ་མོ་སྟོང་པ་ཉིད་ལ་བརྟག་ཅིང་དཔྱད་པའི་
གཟིགས་སྣང་ལ་ཤེར་ཕྱིན་གྱི་མདོའི་བརྗོད་བྱ་སྟོང་ཉིད་བཅུ་དྲུག་སོགས་ཨ་ཡིག་གི་རྣམ་པར་ཆར་ལྟར་བབས་པས་
བྱེས་གྲྭ་ཚང་གི་ཆོས་རྭའི་ནང་གི་བྲག་གོང་ཆེན་པོ་ཞིག་གི་སྟེང་འབུར་དོད་དུ་ཡོད་པ་དེང་སང་ཡང་མཇལ་རྒྱུ་ཡོ་ལ།
མི་སོ་སོར་ཨ་ཡིག་མང་ཉུང་མཇལ་ཚུལ་མི་འདྲ་བ་ཡོད་ཅེས་ཟེར།
རྗེ་ཙོང་ཁ་པར་དེ་ལྟའི་གཟིགས་སྣང་བྱུང་སྟབས་མ་འོངས་པར་གནས་དེར་དབུ་མ་ལ་མཁས་པའི་
ཆོས་སྡེ་ཆེན་པོ་ཞིག་ཆགས་འོང་ཞེས་ལུང་བསྟན། དེ་ནས་མི་རིང་པར་བྱམས་ཆེན་ཆོས་རྗེ་ལ་ཆོས་སྡེ་
འདེབས་དགོས་པའི་བཀའ་བཀོད་མཛད་པ་བཞིན་
སྣེའུ་རྫོང་དཔོན་ནམ་མཁའ་བཟང་པོས་མཐུན་རྐྱེན་སྦྱར་ནས་སྤྱི་ལོ༡༤༡༩ལོར་དགོན་དེ་བཏབ།
ཐོག་མའི་ཚོགས་ཆེན་ནི་ད་ལྟའི་སྔགས་པ་གྲྭ་ཚང་ཡིན། གྲྭ་ཚང་དེ་འདུ་ཁང་ཀ་རིང་༤དང་ཀ་ཐུང་༣༨
ཀྱི་གཙང་ཁང་གཡས་སུ་གནས་བཅུའི་ལྷ་ཁང་ཡོད། དེའང་རྗེ་ཙོང་ཁ་པ་རྒྱ་བག་ཏྰ་མིང་ཡུང་ལོ་རྒྱལ་པོའི་
དབུ་བླར་ཐེངས་དང་པོ་གདན་ཞུ་བྱས་པར་མ་ཕེབས། ཐེངས་གཉིས་པའི་གསེར་ཡིག་པའི་མདུན་རྗེ་ཉིད་
ཕེབས་མ་ཐུབ་ན་གང་ཉིད་དང་མཁྱེན་རླབས་མཚུངས་པའི་
སློབ་མ་ཞིག་གཏོང་གནང་མཛད་དགོས་ཕེབས་པ་བཞིན་བྱམས་ཆེན་ཆོས་རྗེ་ཕེབས་རྒྱུ་མཛད།
བྱམས་ཆེན་ཆོས་རྗེས་ཀྱང་རྗེ་ཙོང་ཁ་པའི་བཀའ་བཞིན་རྒྱ་ནག་ཏུ་ཕེབས་ཏེ་མཛད་འཕྲིན་ཤིན་ཏུ་རྒྱས་པ་བྱུང་། གོང་མའི་གཟིགས་སྣང་དུ་བྱུང་བ་བཞིན་དབུ་ཞྭ་ནག་པོ་རིགས་ལྔ་ཅན་དང་། ཙན་དན་དཀར་པོའི་གནས་
བརྟན་བཅུ་དྲུག་གི་སྐུ་བརྙན་ཕུལ་བ་གཟུངས་སུ་བྱས་ཏེ་ལྷ་བཟོ་
སྤྲུལ་སྐུ་སྣེའུ་ཆུང་པས་བཞེངས་པའི་ཐུབ་པ་བདུད་འདུལ་གཙོ་བོར་གྱུར་པའི་ཐུབ་པ་གནས་བརྟན་
བཅུ་དྲུག་གི་གནས་བརྟན་ཡན་ལག་འབྱུང་འདི་གསུང་བྱོན་དུ་གྲགས་ཤིང་། དེའང་ཀུན་མཁྱེན་བློ་གྲོས་
རིན་ཆེན་སེ་རར་ཕེབས་ཏེ་ལྷ་ཁང་དེའི་ནང་ཕེབས་སྐབས་“ཀུན་མཁྱེན་ཆེན་པོ་བྱོན་པ་ལེགས་བསྟན་
པའི་རྒྱལ་མཚན་བཙུགས་པ་ལེགས་”གསུང་བྱོན་པ་དང་། ཕྱག་ཀྱང་ཡར་ཕེབས་ཞུ་བའི་ཚུལ་དུ་ཡོད།
ཡང་དགེ་བསྙེན་དྷ་རྨ་ཏ་ལའི་སྐུ་བརྙན་དེས་ཀྱང་༼ ཕུག་པ་འི་ཅུང་དོག་འདུག༽
གསུངས་ནས་ཕུག་པའི་ཕྱིར་མར་ཙམ་ཕེབས་ཡོད་པ་ཡང་ཀརྨ་ཆོས་གྲགས་རྒྱ་མཚོ་དང་རིན་སྤུངས་
དོན་ཡོད་རྡོ་རྗེས་ལྷ་སའི་ཤར་ཕྱོགས་སུ་ཀརྨ་དགོན་གསར་བཏབ། གསེར་གསོལ་ལ་ཁ་གཡར་
ཏེ་ནང་རྟེན་ཙནདན་གྱི་སྐུ་རྣམས་བསྔོག་རྩིས་བྱས་ཏེ་གནས་བརྟན་
མ་ཕམ་པའི་ཐུགས་ཀར་གྲི་བཙུགས་པས ༼ངེད་རྣམས་འདིར་བཞག་པུ་་འགྲོ་དོན་ཆེ༽ ཞེས་གསུངས་བྱོན་པས་ཙན་དན་གྱི་སྐུ་རྣམས་འདོན་མི་ཕོད་པར་རང་སོར་བཞག་དགོས་བྱུང་
བའི་ལྷ་ཁང་དང་། གཙང་ཁང་ཤར་དུ་རྗེ་ཙོང་ཁ་པའི་ཕྱག་བཟོ་འཇིགས་བྱེད་སོགས་ཀྱི་མགོན་
ཁང་། འདུ་ཁང་ནང་དབུས་སུ་་བྱམས་ཆེན་ཆོས་རྗེ་དང་། རྗེ་ཡབ་སྲས་གསུམ། རྒྱལ་བ་བྱམས་པ།
ཕ་བོང་ཁ་སོགས་ཀྱི་སྐུ་བརྙན། ཡང་སྟེང་ཚེ་དཔག་ལྷ་ཁང་ནང་དབུས་སུ་ཚེ་དཔག་མེད་དང་།
གཡས་སུ་གུང་རུ་རྒྱལ་མཚན་བཟང་པོའི་གདུང་རྟེན། དེའི་གཡས་སུ་རྗེ་བཙུན་པའི་གདུང་རྟེན། གཞན་ཡང་སྨན་བླ་བདེ་གཤེགས་བརྒྱད་སོགས་བཞུགས་སུ་གསོལ་བ་བཅས་དང་། བྱེས་མཁས་
མང་གྲྭ་ཚང་ནི། ཀུན་མཁྱེན་བློ་གྲོས་རིན་ཆེན་སེང་གེས་ཕྱག་བཏབ་གནང་མཛད། ཐོག་མར་
བཞུགས་གནས་གཏན་འཇགས་མེད་པར་ཚལ་གུང་ཐང་དང་། དབུས་སྟོད་སོགས་སུ་ཆོས་ཐོག་
ཏུ་ཕེབས་པས་བྱེས་གྲྭ་ཚང་ཞེས་པར་གྲགས། དེའང་ཀུན་མཁྱེན་བློ་གྲོས་རིན་ཆེན་སེངས་གེ་ནི། ལ་སྟོད་བྱང་གི་ཡུལ་དུ་གསང་སྔགས་རྙིང་མའི་གྲུབ་ཐོབ་ཀྱི་རྒྱུད་དུ་འཁྲུངས། དབུས་སུ་ཕེབས་
ནས་རྗེ་ཙོང་ཁ་པ་དང་། དགེ་འདུན་གྲུབ་པ། འཇམ་དབྱངས་ཆོས་རྗེ་སོགས་ཀྱི་ཞབས་ལ་གཏུགས། འབྲས་སྤུངས་ཟུར་ཁང་དུ་བཞུགས་ནས་གསན་བསམ་མཛད་སྐབས་སུ་འགྲན་ཟླར་འདུག་པ་འགའ་ཡིས་
ཐུགས་བསུན་ནས་འཁོར་མང་པོ་དང་བཅས་འཇམ་དབྱངས་ཆོས་རྗེསའི་བསྟོད་པ་གསུང་བཞིན་སེ་རར་ཕེབས། དེ་ནས་མཁན་ཐོག་ཁ་ཤས་སོང་རྗེས་འཁོན་སྟོན་དཔལ་འབྱོར་ལྷུན་གྲུབ་ཀྱིས་གྲྭ་ཚང་འདིའི་མཁན་པོ་གནང་
སྐབས་སེ་རར་གཏན་འཇགས་སུ་བཞུགས་པས་གྲྭ་ཚང་འདི་ཆགས། འདུ་ཁང་ཀ་རིང་༨ཀ་ཐུང་༩༢ཀྱི་དབུས་
སུ་རྭ་སྒྲེང་སྐུ་ཕྲེང་ལྔ་པ་དང་། ཁྲི་ཆེན་ངག་དབང་ཆོས་ལྡན། འཇཛམ་དཔལ་རྡོ་རྗེ། རྗེ་བློ་བཟང་རྒྱ་མཚོ།
ཡོངས་འཛིན་བློ་བཟང་དོབ་གྲུབ། འདོད་ཡན་དངུལ་གདུང་སོགས་སྐུ་བརྙན་དང་འབྲེལ་བའི་ཉེ་སྲས་བརྒྱད་
དང་དེ་འབྲེལ་རྟ་མགྲིན་ཁང་ཡོད། དེའང་གྲྭ་ཚང་འདི་མ་ཆགས་གོང་ད་ལྟའི་རྟ་མགྲིན་པང་གི་ཤུལ་དུ་དུར་
ཁྲོད་ཡིན་པ་དང་། ཀུན་མཁྱེན་བློ་གྲོས་རིན་ཆེན་ཞབས་སྐོར་དུ་ཕེབས་རིམ་བཞིན་དེར་སྐྱེས་པའི་ཤིང་སེ་བའི་སྡོང་པོ་ཞིག་སེ་
ཕུང་ལ་འཐིམ་པའི་གཟིགས་སྣང་བྱུང་བས་ཞིབ་པར་གཟིགས་དུས་སེ་ཕུང་དེའི་དཀྱིལ་ནས་རྟ་མགྲིན་ཡང་
གསང་མཇལ་ཏེ་རྟ་སྐད་ཀྱང་སྒྲོག་པས་དེ་མར་ཆོས་གོས་ཕུད་ནས་ཤིང་དེ་ལ་དཀྲིས་ཏེ་ཡང་གསང་གི་སྐུ་བརྙན་
བཞེངས་གནང་བ་ད་ལྟའང་མཇལ་རྒྱུ་ཡོད་པ་དེ་ཉིད་ལགས། འདི་ནི་ཤིན་ཏུ་ནས་བྱིན་རླབས་ཆེ་ཞིང་གྲྭ་ཚང་
འདིར་ལེགས་ཉེས་དུས་འགྱུར་སོགས་ཀྱི་སྔ་ལྟས་སུ་རྟ་སྐད་སའི་
གཏིང་ནས་སྒྲོག་པ་ཡང་ཡང་བྱུང་ཞེས་གྲགས་པའི་སྐུ་བརྙན་གྱིས་དབུས་མཐས་འཁོར་དུ་སྲུང་མ་ཁག་བཞུགས་སུ་གསོལ་ཡོད། གཞན་ཡང་ཀུན་མཁྱེན་བློ་གྲོས་རིན་ཆེན་གཞིས་ཀ་དཔལ་འབྱོར་ལྷུན་པོར་བཞུགས་སྐབས་ཡབ་རྟོགས་ལྡན་ཡོན་
ཏན་མགོན་པོར་ཁྱོད་ཡི་དམ་འདི་དང་ཕུར་པ་འདི་མ་བྲལ་བ་བགྱིས་ཤིག་ཅེས་རྟ་མགྲིན་གྱི་ཆོས་སྐོར་དང་།
ཕུར་་པཆེད་དུ་སྐྱེལ་མི་བྱུང་། ཕུར་པ་དེ་ནི་གྲུབ་ཐོབ་འདར་འཕྱར་གྱི་གཏེར་མ་བྱིན་ཅན་ཡིན་སྟབས་ལོ་ལྟར་
བོད་ཟླ༡༢ཚེས་༢༧ཉིན་སེ་ར་
ཕུར་མཇལ་ཞེས་མཇལ་ཁ་གཏོང་སྲོལ་ཡོད་པའི་ཕུར་པ་་དེའང་མགོན་ཁང་དེར་བཞུགས། གདོང་གྲལ་དཀྱིལ་གྱི་
གཙང་ཁང་དབུས་སུ་རྗེ་ཙོང་ཁ་པ་དང་། གཡས་སུ་སྟོན་པ་བཅོམ་ལྡན་འདས། གཡོན་དུ་འོད་དཔག་མེད།
གདོང་གྲལ་གཡས་ཀྱི་གཙང་ཁང་ནང་རྒྱལ་བ་བྱམས་པ་དང་།
ཇོ་བོ་ཤྰཀྱ་མུ་ནེ། དེའི་གཡོན་གྱི་གཙང་ཁང་ནང་འཇམ་དབྱངས་ཆོས་འཁོར་དང་། བྱམས་པ་ཆོས་འཁོར་
སོགས་བཞུགས་སུ་གསོལ་ཡོད་པ། ཡང་ཐོག་རྟ་མགྲིན་ལྷ་ཁང་ནང་གཙོ་བོ་རྟ་མགྲིན་ཡང་གསང་དང་་
གུ་རུ་རིན་པོ་ཆེ། རྒྱལ་བ་ལྔ་པ་སོགས་དང་། ཤར་གྱི་ལྷ་ཁང་ནང་ཐུགས་རྗེ་ཆེན་པོ་ཕྱག་སྟོང་སྤྱན་སྟོང་
སོགས་བཞུགས། གཞན་ཡང་གྲྭ་ཚང་དེ་ཁོངས་ཁང་ཚན་ཉེར་གཅིག་ཡོད་པ་ནི། ༡ཧར་གདོང་ཁང་ཚན།
༢བསམ་བློ་ཁང་ཚན། ༣བྱ་བྲལ། ༤ཀྲེ་བོ། ༥བྲ་ཏི། ༦ཚ་བ། ༧ལྷོ་པ། ༨རྒོམ་སྡེ། ༩ལ་བ། ༡༠འདན་མ།
༡༡ཟངས་དཀར། ༡༢གུ་གེ། ༡༣དཔེ་ཐུབ། ༡༤སྟག་མོ། ༡༥གཙང་པ། ༡༦རྒྱལ་བྱེད། ༡༧ཨེ་པ། ༡༨གཉལ་པ།
༡༩དྭགས་པོ། ༢༠རྩེད་ཐང་། ༢༡སྤོམ་འབོར་བཅས་ཡིན།
ལོ་རྒྱུས།
རྩོམ་སྒྲིགཆོས་ལུགས།
རྩོམ་སྒྲིགསེ་ར་ནི་བོད་ཀྱི་གྲུབ་མཐའ་དགེ་ལུགས་པའི་་དགོན་སྡེ་གཅིག་རེད།
པར་རིས་བར་འཁྱམས།
རྩོམ་སྒྲིག-
༡༩༣༨/༡༩༣༩
ཟིན་ཐོ་འམ་དཔྱད་གཞི།
རྩོམ་སྒྲིག- ↑ Tournadre & Dorje, Manuel de Tibétain Standard, langue et civilisation, Langues & Mondes, L'asiatèque, Paris, 2003
དཔྱད་གཞིའི་དཀར་ཆག།
རྩོམ་སྒྲིགགངས་ཅན་ཁྱད་ནོར་དཔེ་ཚོགས་ལ་སྙིང་ཐག་པ་ནས་བཀའ་དྲིན་ཆེ།