སྟོན་པའི་ནམ་ཐར་
གསལ་འདེབས། སྤྱིར་བོད་རང་གིས་བརྩམས་པ་དང་བསྒྱུར་བའི་སྟོན་པའི་མཛད་རྣམ། སྐྱེས་རབས་སོ་བཞི་དཔག་བསམ་འཁྲི་ཤིང་སོགས་སྔ་ཕྱི་མི་ཉུང་བ་ཞིག་བཞུགས། ཡིན་ནའང་འདི་ནི་དེ་དག་དང་མི་འདྲ་བར་ཚིག་གི་སྡེབ་སྦྱོར་གོ་སླ་ཞིང་། དོན་དུ་རྒྱལ་སྲས་གཞོན་ནུ་དོན་གྲུབ་འགྲོ་བ་ཐུན་མོང་གི་མཐོང་སྣང་ལྟར་དངོས་ཡོད་མི་ཞིག་གི་བྱུང་རབས་ལྟར་བརྗོད་ཡོད། མ་ཟད་ལྷ་སྒྲུང་དང་དག་སྣང་རྐྱང་བས་གྱ་ཚོམ་དུ་མ་འཇུག་པར། ཞིབ་འཚོལ་རྩད་གཅོད་ཀྱི་དངོས་བྱུང་ལོ་རྒྱུས་ལ་གཞི་རྐང་བཙུགས། ཁོང་གིས་བྲན་གཡོག་ལམ་ལུགས་ལ་འགོག་རྒོལ་དང་དམངས་གཙོའི་ལམ་ལུགས་བསླངས་པ། རིགས་རུས་མཆོག་དམན་གྱི་ལྟ་བ་དགག་པ། བུད་མེད་ལ་འདྲ་མཉམ་གྱི་ཐོབ་ཐང་ཡོད་པ། ཕྱི་རོལ་བའི་སྟོན་པ་དང་ཆོས་ལུགས་སོགས་ལ་གུ་ཡངས་དང་གུས་ཞབས་བྱེད་སྟངས། ཁོང་གི་རྗེས་འཇུག་པ་ཚོས་རྫུ་འཕྲུལ་སྟོན་པ་ནི་ངོ་ཚ་དགོས་པའི་གནས་ཤིག་ཡིན་པ་སོགས་གདམས་པ་ཁྱད་པར་ཅན་དུ་མ་ཞིག་ཀྱང་མཛད་རྣམ་འདིའི་ཟུར་དུ་མངོན་ཡོད།
གནས་བརྟན་སཱི་རི་དྷམ་མས་བརྩམས། ངེས་དོན་རྒྱ་མཚོས་བསྒྱུར།
ཡབ་རྒྱལ་པོ་ཟས་གཙང་མ་དང་ཡུམ་སྒྱུ་འཕྲུལ་ཆེན་མོ།
རྩོམ་སྒྲིགགནའ་སྔ་མོ་ཞིག་ན། རྒྱ་གར་བྱང་ཕྱོགས་ཀྱི་སེར་སྐྱའི་གཞི་ཞེས་བྱ་བར་མཚན་ལ་ཟས་གཙང་མ (SUDDHODANA) ཞེས་པའི་རྒྱལ་པོ་ཞིག་ཡོད། རྒྱལ་པོ་དེས་མཛེས་སྡུག་ཡིད་དུ་འོང་བའི་ཀོ་ལི་ཡའི་རིགས་ཀྱི་སྲས་མོ་སྒྱུ་འཕྲུལ་ཆེན་མོ (MAHAMAYA) དང་ལྷན་དུ་གཉེན་སྒྲིག་བྱས་ཏེ། ཁོང་རྣམ་གཉིས་ཀྱིས་ཤཱཀྱའི་རིགས་ཀྱི་མངའ་འབངས་ལ་རྒྱལ་སྲིད་ཆོས་བཞིན་དུ་བསྐྱངས། ཤཱཀྱའི་རིགས་ཀྱི་རྒྱལ་ས་ནི་སེར་སྐྱའི་གཞི (KAPILAVATTHU) ཞེས་བྱ་བ་དེ་ཡིན་ཞིང་། དེ་ནི་རྒྱ་གར་བྱང་ཕྱོགས་ཀོ་ལི་ཡའི་རྒྱལ་ཕྲན་གྱི་ཉེ་འདབས་སུ་ཆགས་ཡོད། རྒྱལ་པོ་ཟས་གཙང་མ་ནི་ཧ་ཅང་གི་ཡ་རབས་བཟང་སྤྱོད་དང་ལྡན་པ་ཞིག་ཡིན་ལ། ཁོང་གི་བཙུན་མོ་སྒྱུ་འཕྲུལ་ཆེན་མོ་ཡང་དེ་དང་གཅིག་མཚུངས་ཀྱི་ཀུན་སྤྱོད་ལ་ལྷད་མེད་པ་ཞིག་གོ །དེར་བརྟེན་ཕོ་བྲང་དུ་ཡོད་པའི་འཁོར་གཡོག་མཐོ་དམན་ཚང་མ་ཁོང་རྣམ་གཉིས་ལ་སྙིང་ཐག་པ་ནས་དགའ་མོས་དང་བརྩེ་ཞེན་ཆེ། འོན་ཀྱང་རྒྱལ་པོ་དང་བཙུན་མོས་དུས་ཡུན་རིང་མོ་ཞིག་གི་སྔོན་ནས་སྲས་ཤིག་འཁྲུངས་རྒྱུར་ངང་སྒུག་གི་རེ་བ་བྱས་ནའང་སྲས་གཅིག་ཀྱང་མ་འཁྲུངས། གང་ལྟར་དེ་ལྟའི་ལོ་ཟླ་རིམ་བཞིན་བཞུད་འགྲོ་བའི་མུར་ཚེས་ཆེན་བཅོ་ལྔ་ཞིག་གི་མཚན་མོར། བཙུན་མོ་སྒྱུ་འཕྲུལ་ཆེན་མོ་ལ་མཚན་ལམ་ཡ་མཚར་བ་ཞིག་བྱུང་། མཚན་ལམ་དེའི་ནང་ལྷ་དང་ལྷ་མོ་བཞི་ཡིས་བཙུན་མོ་ཁོང་ཧི་མ་ལ་ཡའི་རི་རྒྱུད་ཀྱི་མཚོ་མ་དྲོས (ANOTATTA) ཞེས་པ་དེར་ཁྲིད་ནས། ལྷ་དང་ལྷ་མོའི་ཚོགས་ཀྱིས་མཚོ་མོ་དེར་ཁོང་གི་སྐུ་གཟུགས་འཁྲུད་ཅིང་སྐུ་ཁྲུས་གསོལ་བར་བྱས་ཏེ། རབ་འཇམ་ལྷ་རྫས་ཀྱི་ན་བཟའ་དག་གཡོག་པའི་མཇུག་ཐོག་དེར། དུང་ལྟར་དཀར་བའི་གླང་ཆེན་ཞིག་གི་མཆེ་བའི་དཀྱིལ་པད་དཀར་གྱི་མེ་ཏོག་འགའ་ཁྱེར་ནས། ཁོང་ལ་ལན་གསུམ་གྱི་བར་དུ་བསྐོར་བ་བྱས་ཏེ་མཐར་གླང་ཆེན་དེ་མི་མངོན་པར་གྱུར་ཏོ། །དེ་ནས་ཁོང་མནལ་ལས་སད་པས་དེ་ཚོ་ཚང་མ་རྨི་ལམ་ཡིན་པ་གཞི་ནས་ཤེས། འོན་ཀྱང་ཕྱི་ཉིན་ཞོགས་པ་སྔ་མོ་དེར། བཙུན་མོ་སྒྱུ་འཕྲུལ་ཆེན་མོ་རྒྱལ་པོ་ཟས་གཙང་མའི་མདུན་དུ་བཅར་ནས་མདང་ནུབ་རྨིས་པའི་མཚན་ལམ་གྱི་སྐོར་ཇི་བཞིན་ཞུས་པ་ན། རྒྱལ་པོ་ཆེན་མོས་མཚན་ལམ་དེའི་དོན་གནད་མ་རྟོགས་པར་བརྟེན། ཁོང་གིས་མཁྱེན་རྒྱ་ཆེ་ཞིང་ཤེས་ཡོན་གྱིས་ཕྱུག་པའི་དྲང་སྲོང་འགའ་ཕོ་བྲང་དུ་བོས་ཏེ། མཚན་ལྟས་ལ་བརྟག་དཔྱད་བྱེད་དུ་བཅུག་ནས་དེའི་སྐོར་བཀའ་འདྲི་ཞུས་པར། མཁྱེན་རྒྱ་ཆེ་བའི་དྲང་སྲོང་དག་གིས་མགྲིན་གཅིག་ཏུ་ཞུ་དོན། ཀྱེ་རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོ་ལགས། ལྷ་དང་ལྷ་མོའི་ཚོགས་ཀྱིས་བཙུན་མོ་སྒྱུ་འཕྲུལ་ཆེན་མོ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཡུམ་ཆེན་དུ་བདམས་པ་ལགས་ན། ཁྱེད་ནི་ཇི་འདྲའི་སྐུ་བསོད་དང་ལྡན་པ་ཞིག དེས་ན་སྲས་དེ་རིང་པོར་མི་ཐོགས་པར་བླ་ན་མེད་པ་ཞིག་ཏུ་འགྱུར་བར་ངེས་སོ་ཞེས་ཞུས་པ་ན། བཀྲ་ཤིས་པའི་གཏམ་བཟང་དེས་རྒྱལ་པོ་ཡབ་ཡུམ་གཉིས་ལ་སྤྲོ་སྣང་དང་དགའ་སྐྱིད་ཚད་མེད་པ་ཞིག་བྱིན། བཀྲ་ཤིས་པའི་གཏམ་བཟང་དེས་རྒྱལ་བློན་གཡོག་འཁོར་དང་བཅས་པ་ལ་ནོན་པར་དཀའ་བའི་སྤྲོ་བ་སྟེར་བར་བརྟེན། རྒྱལ་ཕྲན་དེའི་ཡུལ་མི་ཡོད་དོ་ཅོག་ཕོ་བྲང་དུ་མགྲོན་འབོད་བགྱིས་ཏེ་གསོལ་སྟོན་གཟབ་རྒྱས་ཤིག་བཤམས་ཤིང་། བཀྲ་ཤིས་ཤིང་དོན་འགྲུབ་པའི་གཏམ་བཟང་གི་གནས་ཚུལ་དེ་ཡོངས་ཁྱབ་ཏུ་གསལ་བསྒྲགས་གནང་། ཐ་ན་ཡུལ་མི་དབུལ་ཞིང་ཕོངས་པ་དག་ལའང་ཟས་གོས་ཀྱི་སྦྱིན་གཏོང་གནང་རྒྱུ་སོགས་མདོར་ན་དགོས་ངེས་ཀྱི་བྱེད་སྒོ་མཐའ་དག་མ་བརྗེད་པར་བསྒྲུབས་སོ། །
ལུམ་བི་ནིའི་ཚལ་དུ་སྐུ་བལྟམས་པ།
རྩོམ་སྒྲིགམཚན་ལམ་དེ་བྱུང་ནས་ཟླ་བ་བཅུ་ཙམ་གྱི་རྗེས། བཙུན་མོ་སྒྱུ་འཕྲུལ་ཆེན་མོས་རང་ཉིད་སྲས་བཙའ་བ་ལ་མངོན་དུ་ཕྱོགས་པར་ཤེས་ནས་རྒྱལ་པོ་ཟས་གཙང་མའི་མདུན་དུ་བཅར་ཏེ་ཞུས་པ། མཛའ་ཞིང་བརྩེ་བའི་རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོ་ལགས། ད་ངེད་གཉིས་ཀྱི་སྲས་འཁྲུངས་ལ་ཉེ་བས་ཁོ་མོ་རང་གི་ཡབ་ཀྱི་གཞིས་ཀར་བསྐྱོད་དགོས་སོ། །ཞེས་ཞུས། སྤྱིར་བཟའ་ཟླ་སུ་འདྲ་ཞིག་ཡིན་རུང་། རང་ཉིད་ལ་ཕྲུ་གུ་སྐྱེ་སྐབས་རང་གི་ཕ་ཁྱིམ་དུ་སྐྱེ་དགོས་པ་ནི་སྐབས་དེ་དུས་ཀྱི་རྒྱ་གར་བའི་ཡུལ་སྲོལ་གོམས་གཤིས་ཤིག་ཡིན། རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོས་དེ་ལ་མོས་མཐུན་གནང་སྟེ་ན་རེ། དེ་ནི་བཀྲ་ཤིས་པའི་གཏམ་བཟང་རེད། དེས་ན་ཁོ་བོས་ཁྱེད་ཕ་ཁྱིམ་དུ་ཕེབས་པར་དགོས་ངེས་ཀྱི་གྲ་སྒྲིག་དག་བྱེད་དོ་གསུངས། དང་ཐོག་རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོས་བཙུན་མོའི་ཕེབས་ལམ་ལ་གཙང་སྦྲ་བྱེད་མཁན་གྱི་དམག་མི་བཏང་ཞིང་། དྲ་བ་དྲ་ཕྱེད་སོགས་རྒྱན་གྱིས་ལེགས་པར་སྤྲས་པའི་ཕེབས་བྱམས་སུ་བཙུན་མོ་སྒྱུ་འཕྲུལ་ཆེན་མོ་ཕེབས་སྐབས་དགོས་ངེས་ཀྱི་ཡོ་བྱད་དང་སྐུ་སྲུང་དམག་མི་ཁ་ཤས་ཀྱང་གྲ་སྒྲིག་གནང་། དེ་ནས་བཙུན་མོ་སྒྱུ་འཕྲུལ་ཆེན་མོ་སེར་སྐྱའི་གཞི་ནས་ཕེབས་ཐོན་གནང་སྟེ། དམག་མི་དང་ཕེབས་སྐྱེལ་བའི་རུ་སྒྲིག་ཁྲོད་རང་གི་ཡབ་ཆེན་གྱི་ཕོ་བྲང་ཕྱོགས་སུ་གཏད་ནས་བྱོན་ནོ། ། སེར་སྐྱའི་གཞི་ནས་ཀོ་ལི་ཡའི་རྒྱལ་ཕྲན་དུ་ཕེབས་པར་ལུམ་བི་ནིའི་ཚལ་ཞེས་པའི་སྐྱེད་ཚལ་དེ་བརྒྱུད་ནས་ཕེབས་དགོས་པས་ཁོང་ཚོ་དེར་འབྱོར། སྐྱེད་མོས་ཚལ་དེ་ནི་ཧི་མ་ལ་ཡའི་རི་གཤམ་དུ་བལ་པོ (NEPAL) ཞེས་པའི་རྒྱལ་ཕྲན་གྱི་ཉེ་འདབས་སུ་ཡོད་ཅིང་། དེའི་དུས་སུ་ཤིང་སཱ་ལའི་སྡོང་པོ་དག་ནི་ཞིམ་མངར་གྱི་དྲི་མས་ཁེངས་ཤིང་མཛེས་སྡུག་ཡིད་དུ་འོང་བའི་མེ་ཏོག་སྣ་ཚོགས་ཀྱིས་བརྒྱན་འདུགམ་ཟད་བྱ་དང་བྱེའུ་སོགས་མཁའ་ལ་རྒྱུ་བ་དག་དང་། སྦྲང་བུ་དང་ཕྱེ་མ་ལེབ་སོགས་འབུ་སྲིན་རྣམས་ཀྱིས་ཀྱང་སྐད་སྙན་སྒྲོག་བཞིན་སྐྱེད་མོས་ཚལ་དེར་ཁེངས་འདུག་གོ ། མཛེས་སྡུག་ཡིད་དུ་འོང་བའི་སྐྱེད་ཚལ་དེ་དང་། དེ་ན་སྐྱེས་པའི་བརྗིད་ཉམས་ཀྱི་སྡོང་པོ། གཞན་ཡང་དྲི་ངད་ཕྱོགས་སུ་ཐུལ་བའི་མེ་ཏོག་སྣ་ཚོགས་དང་། བྲེལ་ཟིང་ཆེ་བའི་བྱ་བྱེའུ་སྦྲང་བུ་དག་གིས་སྐད་སྙན་གྱི་གྲེ་འགྱུར་གླུ་རུ་བླངས་པ་སོགས་ཀྱིས། བཙུན་མོ་སྒྱུ་འཕྲུལ་ཆེན་མོའི་ཐུགས་ཡིད་དབང་མེད་དུ་ཕྲོགས། མ་ཟད་སྐྱེད་མོས་ཚལ་དེ་ནི་སྐུ་ངལ་གསོ་བའི་གནས་མཆོག་ཕུལ་དུ་བྱུང་བ་ཞིག་ཡིན་པར་བརྟེན། བཙུན་མོ་སྒྱུ་འཕྲུལ་ཆེན་མོ་ན་རེ། ང་ཚོས་འགྲོ་མཚམས་བཞག་སྟེ་སྐྱེད་ཚལ་འདི་རུ་ཡུད་ཙམ་རིང་ངལ་གསོ་བྱེད་དོ། །ཞེས་ཕེབས་སྐྱེལ་བ་རྣམས་ལ་བཀའ་བཏང་། འཇིག་རྟེན་འདི་ན་ང་ཉིད་མཆོག་ཡིན་ཏེ། ། འགྲན་པའི་ཟླ་དང་བྲལ་བ་ཉིད་ཀྱིས་སོ། ། སྐྱེ་བ་འདི་ནི་ཐ་མར་ངེས་པས་ན། ། སླར་ཡང་འཇིག་རྟེན་འདི་རུ་སྐྱེ་མི་འགྱུར། ། ཞེས་སོགས་གསུངས་པར་བཞེད། ཡུམ་སྒྱུ་འཕྲུལ་ཆེན་མོ་ལ་སྲས་འཁྲུངས་མ་ཐག་ཁོང་མགྱོགས་མྱུར་ངང་སེར་སྐྱའི་གཞི་ལ་ཕྱིར་ཕེབས་གནང་བས། ཡབ་རྒྱལ་པོ་ཟས་གཙང་མས་བཀྲ་ཤིས་པའི་གནས་ཚུལ་དེ་མཁྱེན་ནས་བླ་ན་མེད་པའི་དགའ་སྤྲོ་སྐྱེས་ཏེ། སླར་ཡང་རྒྱལ་ཕྲན་དེའི་ཡུལ་མི་ཡོངས་རྫོགས་ཕོ་བྲང་དུ་མགྲོན་འབོད་ཀྱིས་དགའ་སྟོན་གཟབ་རྒྱས་ཤིག་བཤམས་སོ། །
རྒྱལ་སྲས་ཀྱི་མཚན་གསོལ་མཛད་སྒོ
རྩོམ་སྒྲིགཡབ་རྒྱལ་པོ་ཟས་གཙང་མ་ལ་དགུང་ལོ་བགྲེས་པའི་མཆོད་གནས་སློབ་དཔོན་ཞིག་ཡོད་ཅིང་། ཁོང་ནི་ཧ་ཅང་གི་མཁྱེན་དཔྱོད་དང་ལྡན་པ་ཞིག་ཡིན་སྟབས་ཡུལ་མི་ཀུན་གྱིས་ཁོང་ལ་དྲང་སྲོང་ཆེན་པོ་ཞེས་ཞུ་བཞིན་ཡོད། ཁོང་གི་མཚན་དངོས་གནས་ལ་ཀ་ལ་དེ་ཝ་ལ (KALADEVALA) ཞེས་ཞུ་གི་ཡོད་ན་ཡང་། དུས་རྒྱུན་ཡུལ་མི་ཚང་མས་ཁོང་ལ་དྲང་སྲོང་ཆེན་པོ་ཉོན་མོངས་མེད (ASITA) ཅེས་འབོད་ཀྱི་ཡོད། དྲང་སྲོང་ཉོན་མོངས་མེད་ནི་དབེན་པའི་ནགས་ཀློང་ཁྲོད་དུ་བཞུགས་ཀྱིན་ཡོད་ན་ཡང་། ཁོང་གིས་ཡབ་རྒྱལ་པོ་ཟས་གཙང་མ་ལ་སྲས་ཤིག་འཁྲུངས་པའི་གཏམ་བཟང་དེ་ཐོས་པས་ཧ་ཅང་གི་དགའ་སྤྲོ་སྐྱེས། གང་ཡིན་ཞེ་ན། ཡབ་རྒྱལ་པོ་ཟས་གཙང་མ་ལ་མཚོན་ན་དེ་ནི་ཐོག་དང་པོར་འཁྲུངས་པའི་སྲས་ཡིན་པའི་རྒྱུ་མཚན་གྱིས་སོ། །དེའི་ཕྱི་ཉིན་དྲང་སྲོང་ཉོན་མོངས་མེད་ཡབ་རྒྱལ་པོ་ཟས་གཙང་མའི་སྲས་ལ་གཟིགས་པར་ཕེབས་པས། ཡབ་རྒྱལ་པོ་རང་ཉིད་ཀྱི་སློབ་དཔོན་སླར་ཡང་མཇལ་བར་དགའ་སྤྲོ་ཚད་མེད་སྐྱེས་ཏེ་ཁོང་ཕོ་བྲང་དུ་གདན་འདྲེན་ཞུས། དྲང་སྲོང་ཆེན་པོ་བཞུགས་ཁྲིར་འཁོད་རྗེས། ཡབ་ཟས་གཙང་མས་རང་གི་སྲས་དྲང་སྲོང་ཆེན་པོའི་མདུན་དུ་ཁྱེར་ནས་ཁོང་ལ་སྤྱན་འབུལ་དང་སྦྲགས་ཞུ་དོན། ཀྱེ་བླ་མ་རིན་པོ་ཆེ། ཁ་སང་སྐྱེས་པའི་ངའི་བུ་འདི་རེད། དེས་ན་བུ་ཆུང་འདི་ཡི་མ་འོངས་པའི་མདུན་ལམ་སྐོར་ལ་ལེགས་ཉེས་ཀྱི་ལུང་བསྟན་ཞིག་གནང་རྒྱུའི་བཀའ་དྲིན་མི་ཆུང་བ་ཞུ་ཞེས་པ་དང་ཆབས་ཅིགཡབ་རྒྱལ་པོས་ཁོང་གི་སྲས་མ་འབྱར་དེ་ལ་བརྟག་ཞིབ་མཐིལ་ཕྱིན་ཡོང་ཆེད། དྲང་སྲོང་ཆེན་པོའི་མདུན་དུ་ཡར་བཀྱགས་ནས་སྤྱན་འབུལ་ཞུས། དེ་ཙ་ན་ཆེས་ཡ་མཚར་བའི་གནས་ཚུལ་ཞིག་བྱུང་བ་ནི། རྒྱལ་སྲས་ཀྱིས་རང་གི་ཞབས་གཉིས་དྲང་སྲོང་ཉོན་མོངས་མེད་ཀྱི་དབུ་ཐོག་ཏུ་བཞག་པ་དེའོ། ། དེ་ནས་དྲང་སྲོང་ཆེན་པོས་རྒྱལ་སྲས་ཀྱི་ཞབས་གཉིས་ཚུར་བླངས་ཏེ་ཞིབ་ཅིང་ཕྲ་བའི་སྒོ་ནས་མཚན་བརྟག་ཞུས་པ་ན། ཁོང་གིས་རྒྱལ་སྲས་ཀྱི་ཞབས་མཐིལ་དུ་གསལ་བའི་རྟགས་དང་མཚན་མ་རྣམས་གཟིགས་པས། མགྱོགས་མྱུར་ངང་བཞུགས་ཁྲི་ལས་ཡར་བཞེངས་ཏེ་ན་རེ། རྒྱལ་སྲས་འདི་ནི་རིང་པོར་མི་ཐོགས་པར་འཇིག་རྟེན་འདིའི་ཐོག་ཆེས་རྨད་དུ་བྱུང་ཞིང་གོང་ན་མེད་པའི་སློབ་དཔོན་ཞིག་ཏུ་འགྱུར་བར་ངེས་སོ། །ཞེས་སྤྲོ་སྣང་དང་དགའ་སྤོབས་ཀྱི་ངང་སོར་བཅུའི་ཐལ་མོ་སྙིང་གར་ཟུམ་སྟེ་རྒྱལ་སྲས་ལ་གུས་བཀུར་ཚད་མེད་ཞུས། ཡབ་རྒྱལ་པོས་གནས་ཚུལ་དེ་མཐོང་བས་ཁོང་གིས་ཀྱང་དྲང་སྲོང་དང་གཅིག་མཚུངས་ཀྱིས་རང་གི་སྲས་ལ་གུས་ཕྱག་ཞུས། དེ་ནི་ཡབ་རྒྱལ་པོས་རང་གི་སྲས་ལ་ཕུལ་བའི་ཐོག་མའི་གུས་ཕྱག་དེ་རེད། གང་ལྟར་དྲང་སྲོང་ཆེན་པོའི་མ་འོངས་སྔོན་གཟིགས་ཀྱི་ལུང་བསྟན་དེ་ཡིས་རྒྱལ་ཕྲན་དེའི་མི་ཚོགས་ཐམས་ཅད་དགའ་བདེའི་དཔལ་གྱིས་ཁེངས་བར་བྱས་སོ། ། རྒྱལ་སྲས་སྐུ་འཁྲུངས་ནས་ཉིན་ལྔ་པ་དེ་ལ། ཡབ་རྒྱལ་པོ་ཟས་གཙང་མས་རང་གི་སྲས་ལ་མིང་དོན་མཚུངས་པའི་མཚན་ཞིག་ཐོག་ཆེད་མཚན་གསོལ་མཛད་སྒོ་ཞིག་གྲ་སྒྲིག་གནང་སྟེ། མཛད་སྒོ་དེའི་ཐོག་གྲོས་འགོ་འདོན་པའི་ཕྱིར་མཁྱེན་རྒྱ་ཆེ་བའི་དྲང་སྲོང་ལྔ་གདན་འདྲེན་ཞུས། ཁོང་རྣམ་པས་རྒྱལ་སྲས་ཀྱི་འཁྲུངས་རྟགས་སོགས་རྟགས་དང་མཚན་མ་རྣམས་ལ་ཞིབ་ཅིང་ཕྲ་བའི་བརྟག་ཞིབ་ཞུས་ཏེ་སྨྲས་པ། གལ་སྲིད་རྒྱལ་སྲས་འདིས་ཆབ་སྲིད་ཀྱི་ཐུགས་འགན་བདག་གིར་བཞེས་ན་རྒྱལ་པོ་ལས་ཀྱང་རྒྱལ་པོར་འགྱུར་བར་ངེས་ལ། དེ་མིན་རབ་ཏུ་བྱུང་སྟེ་ཆོས་སྒོར་ཞུགས་ན་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་སུ་འགྱུར་བར་ངེས་སོ། །ཞེས་མཐའ་སྡོམ་ཞུས། འོན་ཀྱང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱི་ཁྲོད་ནས་དགུང་ན་ཆུང་ཤོས་མཚན་ལ་ཀཽཎྜི་ནྱ (KONDNA) ཞུ་བ་དེས་སྨྲས་པ། རྒྱལ་སྲས་འདི་ནི་མངོན་པར་རྫོགས་པར་འཚང་རྒྱ་བ་མ་གཏོགས་དེ་ལས་གཞན་གང་དུ་ཡང་མི་འགྱུར་རོ་ཞེས་གསུངས། དེ་ནས་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱིས་རྒྱལ་སྲས་ཀྱི་མཚན་ལ་གཞོན་ནུ་དོན་གྲུབ (SIDDHARTHA) ཅེས་བཏགས་སོ། །
རྒྱལ་སྲས་གཞོན་ནུ་དོན་གྲུབ་ཀྱི་སྦྱང་བརྩོན།
རྩོམ་སྒྲིགརྒྱལ་སྲས་གཞོན་ནུ་དོན་གྲུབ་སྐུ་འཁྲུངས་ནས་ཉིན་བདུན་པ་དེ་ལ་ཁོང་གི་མ་ཡུམ་སྒྱུ་འཕྲུལ་ཆེན་མོ་དགོངས་པ་རྫོགས་ཤིང་།དེའི་ཉིན་མོ་དེར་ཡབ་རྒྱལ་པོ་ཟས་གཙང་མའི་བཙུན་མོ་གཞན་པ་སྐྱེ་དགུའི་བདག་མོ (PRAJAPATI GOTAMI) ལ་སྲས་ཤིག་ཀྱང་འཁྲུངས། སྐྱེ་དགུའི་བདག་མོ་ནི་ཡུམ་སྒྱུ་འཕྲུལ་ཆེན་མོའི་གཅུང་མོ་ཆུང་ཤོས་དེ་ཡིན་སྟབས། ཁོང་གིས་རང་ཉིད་ཀྱི་སྲས་མ་མ་གཞན་ཞིག་ཏུ་གཏད་ནས། རྒྱལ་སྲས་གཞོན་ནུ་དོན་གྲུབ་རང་གི་ཤ་ནས་མཆེད་པའི་བུ་ཕྲུག་ཇི་བཞིན་བྱམས་བརྩེའི་སྒོ་ནས་སྐྱེད་སྲིང་ཞུས། འོན་ཀྱང་རྒྱལ་སྲས་གཞོན་ནུ་དོན་གྲུབ་ཀྱིས་རང་གི་མ་ཡུམ་ངོ་མ་དེ་སུ་ཞིག་ཡིན་མིན་མཁྱེན་གྱི་མེད། རྒྱལ་སྲས་གཞོན་ནུ་དོན་གྲུབ་དགུང་གྲངས་ཁ་ཤས་ལོན་པ་ཙམ་ལས། ད་དུང་ནར་སོན་མེད་ན་ཡང་ཡབ་རྒྱལ་པོས་ཁོང་སློབ་གཉེར་ཁང་ཞིག་ཏུ་སློབ་སྦྱོང་བྱེད་པར་བཏང་། སློབ་གཉེར་ཁང་དེར་སློབ་ཕྲུག་མང་པོ་ཡོད་ཅིང་ཁོང་ཚོ་ཚང་མ་ཁྱིམ་ཚང་ཆེན་པོའི་ཕྲུ་གུ་འབའ་ཞིག་ཡིན། ཁོང་གི་སློབ་དཔོན་གྱི་མཚན་ལ་ཐམས་ཅད་བཤེས་གཉེན (SARVA MITRA) དུ་འབོད་དོ། ། རྒྱལ་སྲས་གཞོན་ནུ་དོན་གྲུབ་ཀྱིས་སྐད་ཡིག་དང་། ཀློག་རྩལ། འབྲི་རྩལ། ཨང་རྩིས། རྒྱལ་རབས་ལོ་རྒྱུས། ས་ཁམས་རིག་པ། ཚད་མ་རིག་པ་སོགས་སློབ་ཚན་མང་དག་ཅིག་ལ་སྦྱང་བརྩོན་གནང་བཞིན་པར་མ་ཟད། རྩེད་རིགས་ཀྱི་སྐོར་ལའང་དཔེར་ན་མུར་རྫོགས་འགྲན་སྡུར་དང་། མདའ་རྩལ། ཨབ་ཐང་རྩེད་རྒྱུ་སོགས་རྩེད་མོའི་རིགས་ཀྱང་མང་པོ་སྦྱངས། དེ་ལྟར་གཞོན་ནུ་དོན་གྲུབ་ཁོང་ནི་འཛིན་གྲྭའི་དཀྱིལ་ནས་རིག་རྩལ་དང་མཁྱེན་དཔྱོད་མཆོག་ཏུ་གྱུར་པ་དེ་ཡིན་སྟབས། ཁོང་གིས་རང་ཉིད་ཀྱི་སློབ་ཚན་དེ་དག་སློབ་ཕྲུག་གཞན་པར་ལྟོས་ཏེ་ཆེས་མགྱོགས་མྱུར་ངང་མཁྱེན་ཐུབ་ཀྱི་ཡོད་ལ། ད་དུང་རྩེད་རིགས་སོགས་སློབ་ཚན་ཡོད་དོ་ཅོག་ནས་རྩེ་ཕུད་དུ་གྱུར། རིམ་བཞིན་རྣམ་དཔྱོད་མཆོག་ཏུ་རྒྱས་ཏེ་རིང་པོར་མ་ཐོགས་པར་རང་ཉིད་ཀྱི་སློབ་དཔོན་ལས་ཀྱང་མཁྱེན་རྒྱ་ཆེ་བར་གྱུར། དེ་ལྟར་རྒྱལ་སྲས་གཞོན་ནུ་དོན་གྲུབ་ནི་བློ་གྲོས་ཀྱི་མཁྱེན་དཔྱོད་ཕུལ་དུ་བྱུང་བ་ཞིག་ཏུ་གྱུར་ཏེ། རང་གི་སློབ་དཔོན་དང་རྒན་རབས་པ་དག་ལ་དོགས་གནས་ཀྱི་བཀའ་འདྲི་ཞུ་མཁན་གཅིག་པུ་དེ་ཡིན། མ་ཟད་འཛིན་གྲྭའི་ནང་ནས་རྣམ་པ་མཛེས་ཤིང་ཕོ་ཉམས་དོད་ཤོས་དང་། སྟོབས་ཤུགས་ཆེ་ཤོས། སྐུ་གཟུགས་རིང་ཤོས་དེ་ཡང་ཁོང་ཉིད་ཡིན། ཁོང་གིས་དུས་ནམ་གྱི་ཚེ་ཡང་ལེ་ལོ་ལས་རྒྱང་བསྲིངས་ཤིང་སྤྱོད་ངན་གྱི་བྱ་བ་དག་རྒྱབ་ཏུ་དོར་ཏེ། སློབ་དཔོན་གྱི་བཀའ་གསུང་ཇི་བཞིན་བརྩི་བ་སོགས་ཀུན་ལ་བརྩེ་ཞིང་བྱམས་པས་གཞན་རྣམས་ཀྱང་ཁོང་ལ་དགའ་པོ་ཡོད། དེ་བཞིན་རྒྱལ་སྲས་ཁོང་ནི་སུ་དང་ཡང་མཛའ་གྲོགས་སུ་གྱུར་ཅིང་ཐ་ན་སེམས་ཅན་དུད་འགྲོ་ཚུན་ཆད་ལ་ཡང་གནོད་འཚེ་སྤངས་ཏེ་བྱམས་པས་སྐྱོང་བ་ཞིག་གོ །
རྒྱལ་སྲས་གཞིན་ནུ་དོན་འགྲུབ་ཀྱི་བྱམས་བརྩེ་།
རྩོམ་སྒྲིགརྒྱལ་སྲས་གཞོན་ནུ་དོན་གྲུབ་ཀྱིས་འགྲོ་བ་མི་དང་སེམས་ཅན་དུད་འགྲོ་སོགས། མདོར་ན་སྲོག་ལྡན་ཡོངས་ལ་ཧ་ཅང་གི་བྱམས་སྐྱོང་གནང་གི་ཡོད། སྤྱི་ཡོངས་ཀྱི་ཆ་ནས་རྒྱལ་སྲས་ལ་ཕྱི་ནང་གི་མཐུན་རྐྱེན་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་འཛོམས་པས་དཀའ་སྡུག་དང་ཕམ་ཉེས་སོགས་གང་ཡང་མ་བྱུང་ཞིང་། རྟ་རྒྱུག་འགྲན་སྡུར་སྐབས་སུའང་ཁོང་ལ་རྒྱལ་ཕྲན་དེ་ནས་གཟེངས་རྟགས་མི་ཉུང་བ་ཞིག་ཐོབ། འོན་ཀྱང་ཁོང་གིས་དུས་ནམ་གྱི་ཚེ་ན་ཡང་རྒྱལ་སྲས་རང་ཉིད་ཀྱིས་བདེ་སྐྱིད་ཆེད། ཤུགས་ལས་ངལ་རྩོལ་བྱེད་བཞིན་པའི་མི་མང་ཉམ་ཐག་ཡོད་དོ་ཅོག་གི་དོན་དུ་ཐུགས་དགོངས་ཟབ་བཞེས་གནང་བཞིན་ཡོད་སྟབས། ཁོང་གིས་ཉམ་ཐག་པའི་སྐྱེ་འགྲོ་དེ་དག་ལ་རྒྱལ་སྲས་རང་ཉིད་ལ་ཡོད་པའི་བདེ་སྐྱིད་ནང་བཞིན་ཞིག་བསྐྲུན་འདོད་དང་། དེ་རྣམས་ཀྱིས་རྒྱལ་སྲས་རང་ཉིད་ཀྱི་སྐུ་དོན་དུ་དཀའ་ཚེགས་སྡུག་བསྔལ་མྱོང་བཞིན་པ་ལ་གནོང་འགྱོད་ཀྱང་གནང་བཞིན་པ་རེད། ཉིན་གཅིག་རྒྱལ་སྲས་གཞོན་ནུ་དོན་གྲུབ་དང་ཁོང་གི་གཅུང་པོ་ལྷས་བྱིན (DEVADATTA) གཉིས་ལྷན་ཅིག་ནགས་ཚལ་ཁྲོད་དུ་རྩེད་འཇོ་རུ་ཕྱིན། ལྷས་བྱིན་གྱིས་མདའ་གཞུ་ཡང་མཉམ་འཁྱེར་བྱས་ཡོད་སྟབས། ཁོས་གློ་བུར་དུ་ནམ་མཁར་ངང་པ་ཞིག་འཕུར་བཞིན་པ་མཐོང་བས་གཞུ་མོ་མདའ་ཡིས་བཀང་སྟེ་འཕངས་པར་དེ་མ་ཐག་ངང་པ་དེ་ས་ལ་གཡུགས། དེ་ནས་ཁོང་གཉིས་ངང་རོ་ལེན་སར་བརྒྱུགས་ནས་ཕྱིན་པ་ན། རྒྱལ་སྲས་གཞོན་ནུ་དོན་གྲུབ་ནི་ལྷས་བྱིན་ལ་ལྟོས་ཏེ་ཆེས་མྱུར་སྟབས་ཀྱིས་བརྒྱུགས་པས་ངང་པ་དེ་ཁོང་གི་ཕྱག་ཏུ་ཐོབ། སྟབས་ལེགས་པ་ཞིག་ལ་ངང་པ་དེ་དབུགས་མ་ཆད་པར་ད་དུང་གསོན་པོར་གནས་པ་མཐོང་བས། ཁོང་གིས་འཇམ་ཞིང་མཉེན་པའི་ཕྱག་ཟུང་གིས་གཤོག་བར་དུ་ཐེབས་པའི་མདའ་མོ་དེ་ག་ལེ་ག་ལེར་ཚུར་བླངས་ཤིང་། བཞུར་བཞིན་པའི་ཟུངས་ཁྲག་དམར་མོ་འགོག་ཕྱིར་གྲང་ཞིང་བསིལ་བའི་ཤིང་གི་ལོ་འདབ་ཅིག་ལས་ཁུ་ཐིགས་འགའ་བླངས་ཏེ་མདའ་མོ་ཕོག་སའི་རྨ་ཁ་དེར་བཅུག རྒྱལ་སྲས་གཞོན་ནུ་དོན་གྲུབ་ཀྱིས་ངང་པ་དེ་ལ་ཕྱག་གིས་རེག་པ་ན་ངང་པས་ཧ་ཅང་གི་ཞེད་སྣང་དང་དངངས་ཚབ་བྱས། དེ་ཙ་ན་ལྷས་བྱིན་འབྱོར་ཏེ་ངང་པ་དེ་ཁོ་རང་ཉིད་ཀྱི་ཡིན་ཚུལ་བཤད་ནས་རྒྱལ་སྲས་ཀྱི་ཕྱག་ནས་ལེན་ཐབས་བྱས་ཀྱང་། རྒྱལ་སྲས་གཞོན་ནུ་དོན་གྲུབ་ཀྱིས་ངང་པ་དེ་ལྷས་བྱིན་ལ་དབང་བའི་ངོས་ལེན་མ་གནང་བར་མ་ཟད། ད་དུང་ཁོང་གིས་ངང་པ་ལ་བདག་སྐྱོང་དང་གཅེས་ཉར་བྱས་པས་ལྷས་བྱིན་ལ་ནོན་པར་དཀའ་བའི་ཁོང་ཁྲོ་སྐྱེས་ཏེ་ན་རེ། ངས་ངང་པ་འདི་ལ་མདའ་བརྒྱབ་ནས་ས་ལ་གཡུག་པ་ཡིན་པས་འདིའི་བདག་པོ་ང་མིན་ན་སུ་རེད། དེས་ན་ངང་པ་འདི་ཚུར་སྤྲོད་ཅིགཅེས་བཤད་པར་རྒྱལ་སྲས་གཞོན་ནུ་དོན་གྲུབ་ན་རེ། མིན་མིན། ངང་པ་འདི་ངས་ཁྱོད་ལ་གཏན་ནས་སྤྲོད་ཀྱི་མིན། གལ་སྲིད་ངང་པ་འདིའི་ཚེ་སྲོག་ཤོར་ཡོད་ན་ངང་རོ་ཁྱོད་ལ་དབང་བ་བདེན་མོད། འོན་ཀྱང་ངང་པ་འདི་ལ་ཁྱོད་ཀྱིས་མདའ་ཕོག་སྟེ་རྨས་སྐྱོན་བྱུང་བ་ཙམ་ལས། ད་དུང་ཤི་མེད་པས་ངང་པ་འདི་རང་བཞིན་གྱིས་ང་ལ་དབང་བ་རེད། དེའི་རྒྱུ་མཚན་ནི། ངས་ངང་པ་འདིའི་ཚེ་སྲོག་སྐྱོབ་ཀྱི་ཡོད་པས་ཡིན། ཞེས་གསུངས་ནའང་ལྷས་བྱིན་གྱིས་ད་དུང་ངོས་ལེན་མ་བྱས་པར་བརྟེན། རྒྱལ་སྲས་གཞོན་ནུ་དོན་གྲུབ་ཀྱིས་ལྷས་བྱིན་ལ་གྲོས་འགོ་འདི་ལྟར་བཏོན། ངེད་གཉིས་རྣམ་དཔྱོད་ཅན་གྱི་མཁས་དབང་འཛོམས་པའི་ཁྲིམས་ཁང་དུ་ཕྱིན་ཏེ། ངང་པ་འདི་ངེད་གཉིས་ཀྱི་ནང་ནས་སུ་ལ་དབང་གི་རེད་ཅེས་བཀའ་འདྲི་ཞུས་ན་གང་འདྲ་འདུགཅེས་གསུངས་པར། ལྷས་བྱིན་གྱིས་དེ་ལ་མོས་མཐུན་བྱས་ཏེ་ཁོང་གཉིས་ཁྲིམས་ཁང་དུ་ཕྱིན་ནས་ཁྲིམས་ཞིབ་པ་རྣམས་ལ་རྩོད་རྙོག་དེའི་སྐོར་བཀའ་འདྲི་ཞུས་པར། མཁྱེན་རྒྱ་ཆེ་བའི་མཁས་དབང་རྣམས་ཀྱིས་གསུང་དོན། ཚེ་སྲོག་ནི་ངེས་པར་དུ་ཚེ་སྲོག་སྐྱོབ་མཁན་གྱི་གང་ཟག་དེ་ལ་དབང་བ་ལས། ཚེ་སྲོག་ལ་གཏོར་བཅོམ་བཏང་སྟེ་གནོད་འཚེ་བྱེད་མཁན་ལ་དབང་བ་མ་ལགས་སོ། །དེས་ན་ཁྲིམས་ཐོག་ནས་བལྟས་ན་རྨས་སྐྱོན་ཕོག་པའི་ངང་པ་འདི་རང་བཞིན་གྱིས་རྒྱལ་སྲས་གཞོན་ནུ་དོན་གྲུབ་ལ་དབང་བ་ཡིན་ནོ། །ཞེས་གསུངས་སོ། །
རྒྱལ་སྲས་གཞོན་ནུ་དོན་འགྲུབ་ཀྱི་གཉེན་སྒྲིག
རྩོམ་སྒྲིགརྒྱལ་སྲས་གཞོན་ནུ་དོན་གྲུབ་རིང་པོར་མ་ཐོགས་པར་སློབ་སྦྱོང་རྣམས་མཐར་ཕྱིན། སྤྱི་ཡོངས་ཀྱི་ཆ་ནས་ཞུས་ན་རྒྱལ་སྲས་ཁོང་ལ་སློབ་སྟོན་ཞུ་སའི་ཕུལ་བྱུང་གི་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་ཡོད་པར་མ་ཟད། རྩེད་མོ་རྩེད་རོགས་ཀྱི་མཆེད་གྲོགས་ཀྱང་ལེགས་པོ་ཡོད། ད་དུང་བཞུགས་སའི་ཕོ་བྲང་དང་བཞེས་རྒྱུའི་ཟ་མ། མནབ་རྒྱུའི་གོས་བཟང་སོགས་གང་ལྟར་ཟས་གོས་གནས་མལ་གང་ཐད་ནས་ཇི་འདྲའི་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ཞིག་རེད་ཨང་། དེས་ཀྱང་མི་ཚད་ཁོང་གི་ཡབ་ཆེན་གྱིས་ཁོང་ལ་སྤྲོ་ཁང་མི་འདྲ་བ་གསུམ་སྟེ། གཅིག་ནི་དགུན་དུས་བཞུགས་ས་དང་། གཅིག་ནི་དབྱར་ཁ་བཞུགས་ས། གཅིག་ནི་ཆར་དུས་བཞུགས་སའི་ཆེད་དུ་བསྐྲུན་ཡོད། མ་ཟད་ཁོང་གིས་རྒྱལ་སྲས་ལ་ཡངས་ཤིང་རྒྱ་ཆེ་བའི་སྐྱེད་མོས་ཚལ་ཞིག་དང་རི་དྭགས་རྔོན་སའི་ཁོར་ཡུག་ཅིག་ཀྱང་བསྐྲུན་ཏེ། སྐྱེད་མོས་ཚལ་དེའི་དཀྱིལ་དུ་མེ་ཏོག་ཀུ་མུད་ལྡན་ཞིང་འཁྱུག་རྩལ་ངོམ་པའི་ཉ་མོ་དང་ངང་པ་སོགས་རྩེན་པའི་མཚེའུ་དག་གིས་ཀྱང་ལེགས་པར་བརྒྱན་པར་བྱས་སོ། ། དྲང་སྲོང་ཆེན་པོ་ཉོན་མོངས་མེད (ASITA) དང་ཀཽཎྜི་ཎྱ (KONDANNA) རྣམ་གཉིས་ཡབ་ཟས་གཙང་མའི་ཕོ་བྲང་དུ་བྱོན་ཏེ་རྒྱལ་པོ་ལ་ཞུས་པ། རྒྱལ་སྲས་གཞོན་ནུ་དོན་གྲུབ་ཀྱིས་ཉམ་ཐག་ཅིང་ནད་ཀྱིས་གཙེས་པ་དང་། རྒས་ཤིང་འཁོགས་པ། ད་དུང་གྲོངས་ཟིན་པའི་མིའི་ཕུང་བོ་དག་མཐོང་ཞིང་། ལྷག་པར་རབ་ཏུ་བྱུང་བ་སོགས་དང་མཇལ་ཚེ་ཁོང་གིས་མི་འགྱང་བར་ཕོ་བྲང་འདི་བཞག་ནས་རབ་ཏུ་བྱུང་བའི་ཉེན་ཁ་འདུག་ལགས་ཞེས་ཉེན་བརྡ་ཕུལ་བས། རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོའི་དགོངས་པར། ད་རྒྱལ་སྲས་ཀྱིས་ན་རྒ་འཆི་བའི་སྡུག་བསྔལ་དག་མཐོང་ན་ཕོ་བྲང་འདི་ཡང་བཞག་སྟེ་རབ་ཏུ་བྱུང་མི་ཡོང་ངམ་སྙམ་ནས་ཐུགས་ཁུར་གནང་། དེར་བརྟེན་ཡབ་རྒྱལ་པོ་ཟས་གཙང་མས་རྒྱལ་སྲས་གཞོན་ནུ་དོན་གྲུབ་ལ་ལོ་ན་གཞོན་པའི་ཞབས་འབྲིང་བ་ཁོ་ན་མཁོ་སྤྲོད་བྱེད་པ་ལས། ནད་ཀྱིས་མནར་བ་དང་ལོ་ན་རྒས་པའི་མི་གཅིག་ཀྱང་ཁོང་གི་མདུན་དུ་འགྲོ་རུ་མ་བཅུག་པར་མ་ཟད། ཐ་ན་རྒྱལ་སྲས་ཀྱི་སྐུ་མདུན་དུ་ན་རྒ་འཆི་བའི་སྡུག་བསྔལ་དང་རབ་ཏུ་བྱུང་བ་སོགས་ཀྱི་སྐོར་ལ་གླེང་མོལ་ཙམ་ཡང་བྱེད་དུ་མ་བཅུག འོན་ཀྱང་། དོན་དངོས་སུ་རྒྱལ་སྲས་གཞོན་ནུ་དོན་གྲུབ་ཁོང་ལ་མི་ཚེའི་དོན་སྙིང་ཆེ་ཤོས་དེ་ཅི་ཞིག་ཡིན་མིན་སྐོར་ཤེས་འདོད་ཆེན་པོ་ཡོད་སྟབས། ཁོང་གིས་དུས་ནམ་ཡིན་ཡང་ཐུགས་བསམ་བཞེས་བཞིན་སྐྱེ་བོ་གཞན་ལ་བཀའ་འདྲི་ལྷུག་པོར་གནང་གི་ཡོད། ཉིན་གཅིག་ཡབ་རྒྱལ་པོ་ཟས་གཙང་མས་མཁྱེན་དཔྱོད་འབར་བའི་མཁས་དབང་འགའ་ཞིག་ལ་སྨྲས་པ། རྒྱལ་སྲས་གཞོན་ནུ་དོན་གྲུབ་ཀྱིས་དུས་ནམ་ཡིན་ཡང་ཐུགས་བསམ་བཞེས་ནས་བཞུགས་ཀྱིན་འདུག་པས། ད་ངས་ཁོང་ལ་དགའ་སྣང་དང་སྤྲོ་བ་འཕེལ་བའི་བྱ་བ་ཅི་ཞིག་བྱས་ན་བཟང་། ཞེས་བཀའ་འདྲི་ཞུས་པར་ཁོང་ཚོས་གསུང་དོན། རྒྱལ་སྲས་ད་ལོ་ནས་དགུང་གྲངས་བཅུ་དྲུག་ལ་སོན་པ་ཡིན་པས། མཛེས་ཤིང་ཡིད་དུ་འོང་བའི་སྲས་མོ་མཛངས་མ་ཞིག་དང་ལྷན་གཉེན་སྒྲིག་བྱེད་དུ་བཅུག་ན་ཐབས་ཇུས་དེ་ནི་མཆོག་ཏུ་གྱུར་པ་ལགས་ཞེས་ཞུས་པར། ཡབ་རྒྱལ་པོས་ཀྱང་མོས་མཐུན་གནང་སྟེ་རྒྱལ་ཕྲན་དེའི་སྲས་མོ་མཛངས་མ་གང་ཡོད་རང་གི་ཕོ་བྲང་དུ་བོས། སྲས་མོ་དེ་དག་ཕོ་བྲང་དུ་འཛོམས་པ་ན་ཡབ་རྒྱལ་པོས་རྒྱལ་སྲས་གཞོན་ནུ་དོན་གྲུབ་ལ་སྨྲས་པ། ད་སྲས་མོ་འདི་དག་གི་ཁྲོད་ནས་ཁྱེད་ལ་འོས་པའི་བཙུན་མོ་ཞིག་འདེམ་རོགས་གྱིས། ཞེས་གསུངས་པར་རྒྱལ་སྲས་ཀྱིས་སྲས་མོ་དེ་ཚོའི་ཁྲོད་ནས་སྐུ་ལུས་ཀྱི་རྣམ་པ་མཛེས་ཤིང་ཡིད་སེམས་བྱམས་བརྩེ་ཡིས་གཏམས་པ་ཞིག་སྟེ། མིང་ལ་གྲགས་འཛིན་མ (YASODHARA) ཞུ་བ་ཞིག་ཡོད་པ་དེར་སྲས་མོ་གཞན་རྣམས་ལ་གནང་བའི་ཕྱག་རྟགས་ལས་ཆེས་རིན་ཐང་ཆེ་བ་ཞིག་གནང་བ་ཡབ་རྒྱལ་པོ་ཟས་གཙང་མས་མཐོང་སྟེ་བསམ་པར། རྒྱལ་སྲས་གཞོན་ནུ་དོན་གྲུབ་ཀྱིས་སྲས་མོ་གྲགས་འཛིན་མ་ཁོང་གི་གཏན་གྲོགས་སུ་བདམས་སོང་དགོངས་ཏེ། དགའ་སྤྲོ་དང་བཅས་གཉེན་རྟགས་དེ་ལ་མོས་མཐུན་གནང་ནས་སྲས་མོ་གྲགས་འཛིན་མ་རྒྱལ་སྲས་གཞོན་ནུ་དོན་གྲུབ་ཀྱི་བཙུན་མོར་ཁབ་ཏུ་བསུས་སོ། །
རྒས་ཤིང་འཁོགས་པའི་སློང་མི་བ་ཞིག་དང་འཕྲད་པ།
རྩོམ་སྒྲིགཡབ་རྒྱལ་པོ་ཟས་གཙང་མས་རྒྱལ་སྲས་གཞོན་ནུ་དོན་གྲུབ་ཀྱི་ཐུགས་ཡིད་ཡོངས་སུ་མགུ་བའི་ཕྱིར། ཁོང་གི་ངོས་ནས་བསྒྲུབ་དགོས་ཀྱི་མཐུན་རྐྱེན་གང་ཡོད་རྒྱལ་སྲས་ལ་གནང་སྟེ། ད་ནི་རྒྱལ་སྲས་གཞོན་ནུ་དོན་གྲུབ་རིང་པོར་མི་ཐོགས་པར་གསེར་ཁྲིར་མངའ་གསོལ་ཞུས་ནས་ཁོང་གིས་ངའི་རྒྱུད་འཛིན་གྱི་རྒྱལ་པོ་གནང་གི་རེད་དགོངས་སོ། ། རྒྱལ་པོ་ཟས་གཙང་མས་བཀའ་རྒྱ་བཏང་སྟེ། སྐྱེད་མོས་ཚལ་ཐེ་བའི་རྒྱལ་སྲས་གཞོན་ནུ་དོན་གྲུབ་ཀྱི་ཕོ་བྲང་ལ་མཐོ་ཞིང་བརྗིད་ཉམས་ལྡན་པའི་ལྕགས་རི་སྐོར་དུ་བཅུག འོན་ཀྱང་རྒྱལ་སྲས་ནི་ཕོ་བྲང་ན་བཙོན་པ་ཞིག་དང་འདྲ་བར་སྐྱིད་སྣང་དང་སྤྲོ་སེམས་ཡེ་ནས་མེད་པར་བརྟེན། ཉིན་གཅིག་རྒྱལ་སྲས་ཀྱིས་ཡབ་རྒྱལ་པོ་ལ་ཞུས་པ། ཡབ་ཆེན་ལགས། ང་ངེས་པར་དུ་ཕོ་བྲང་གི་ལྕགས་རིའི་ཕྱི་ལ་སོང་ནས་ཡུལ་མི་གཞན་པ་རྣམས་ཀྱི་འཚོ་བ་སྐྱེལ་སྟངས་ལ་ལྟ་ཞིབ་བྱེད་ཀྱི་ཡིན། ཞེས་གསུངས་པར་ཡབ་རྒྱལ་པོ་ན་རེ། དེ་ཡིན་དང་ཡིན། ཁྱེད་ཕོ་བྲང་ཕྱི་ལ་ཕེབས་ཏེ་ངོས་ཀྱི་ཡུལ་མི་གྲོང་ཁྱེར་དུ་འཚོ་བ་དག་གི་འཚོ་བའི་གནས་སྟངས་ལ་གཟིགས་ཞིབ་གནང་ན་ལོས་ཀྱང་འགྲིགའོན་ཀྱང་ཁྱེད་ཕོ་བྲང་ནས་མ་ཕེབས་སྔོན། ཁྱེད་ཀྱི་གཟིགས་སྐོར་དེ་ཕྱོགས་གང་ཐད་ནས་ལེགས་པོ་ཡོང་ཆེད། བདག་གིས་ཅིས་ཀྱང་སྟ་གོན་ནམ་གྲ་སྒྲིག་ཅིག་བྱེད་དགོས་གསུངས། དེ་ནས་ཡུལ་མི་ཀུན་གྱིས་གྲོང་ཁྱེར་མཐའ་དབུས་ཐམས་ཅད་རྒྱན་གྱིས་ལེགས་པར་སྤྲས་ཤིང་གཙང་སྦྲ་སོགས་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་བྱས་རྗེས། ཡབ་རྒྱལ་པོས་སྨྲས་པ། ངའི་བརྩེ་བའི་སྲས་གཅིག་པུ། ད་ཁྱེད་ཀྱིས་རང་ཉིད་ལ་ཐུགས་འདོད་གང་ཡོད་ཀྱིས་གྲོང་ཁྱེར་དུ་གཟིགས་སྐོར་ལ་ཕེབས་ན་འགྲིག་ཅེས་གསུངས། དེ་ནས་རྒྱལ་སྲས་གཞོན་ནུ་དོན་གྲུབ་གྲོང་ཁྱེར་དུ་ཕེབས་ཏེ་ཤར་མར་སྲང་ལམ་ཐོག་ཕེབས་བཞིན་པ་ན། གློ་བུར་དུ་སྲང་ལམ་ཟུར་གྱི་རྩྭ་ཁང་ཆུང་ངུ་རྙིང་རལ་ལ་སོང་བ་ཞིག་ནས། མགོ་ལ་དུང་ལྟར་དཀར་བའི་སྐྲ་ལོ་རིང་པོ་སྐྱེས་ཤིང་། ཙབ་རལ་དུ་སོང་བའི་གྱོན་གོས་མདོག་ཉེས་གྱོན་པའི་རྒས་ཤིང་འཁོགས་པ་ཞིག་སྟེ། བཞིན་རས་ནི་སྐམ་ཞིང་རིད་ལ་གཉེར་མས་ཁེངས་བ། མིག་རིལ་གཉིས་ཀྱང་ཁུང་དུ་ལྷུངས་ཏེ་ཕལ་ཆེར་ལོང་ལ་ཁད་དུ་གྱུར་པ། ཁ་ནས་སོ་འཐོར་ཞིང་གོམ་པ་ཡང་འཁྱར་འཁྱོར་ངང་འདར་སིག་རྒྱག་བཞིན། སྐམ་ཞིང་རིད་པའི་ལག་ཟུང་འཁར་བ་ལ་བརྟེན་པ་ཞིག་འོང་བ་མཐོང་། དེ་ལྟར་རྒས་འཁོགས་དེས་རང་གི་མཐའ་འཁོར་གྱི་དགའ་བདེའི་དཔལ་ལ་རོལ་བཞིན་པའི་མི་ཚོགས་རྣམས་ལ་དོ་སྣང་ཙམ་ཡང་མེད་པར་ལམ་མདོ་ནས་ག་ལེར་རྐང་གཉིས་དྲུད་སྤོར་བྱེད་བཞིན་འགྲོ་ཞིང་། ཉམ་ཐག་པའི་སྐད་གདངས་ཤིག་དང་བཅས་རང་གི་གཡས་གཡོན་གྱི་མི་ཚོགས་ལ་སློང་མོ་བྱེད་ཀྱིན་འདུགཕར་བལྟས་ཚོད་ལ་རྒས་འཁོགས་དེར་ཟས་ཅུང་ཙམ་མ་རག་ན་ཉི་མ་དེ་ག་རང་དུ་ཤི་མི་ཡོང་ངམ་སྙམ་པ་ཞིག་འདུག རྒྱལ་སྲས་གཞོན་ནུ་དོན་གྲུབ་ཀྱིས་རང་གི་མི་ཚེའི་ནང་འདི་ལྟ་བུའི་རྒས་འཁོགས་ཤིག་མཐོང་བ་ཐོག་མ་དེ་ཡིན་སྟབས། རང་ཉིད་ཀྱི་མིག་ལམ་དུ་མངོན་པ་དེ་ཅི་ཞིག་ཡིན་མིན་ངོ་ཐག་མ་ཆོད་པས། རང་གི་ཤིང་རྟའི་ཁ་ལོ་སྒྱུར་བ་འདུན་པ (CHANNA) ལ་སྨྲས་པ། ཁ་ལོ་སྒྱུར་བ། ཕ་གི་སུ་ཞིག་རེད། ཕལ་ཆེར་མི་ཞིག་ཡིན་རྒྱུ་མ་རེད། གནད་དོན་ཅི་ཞིག་ལ་བརྟེན་ནས་དེ་འདྲའི་འདར་གསིག་རྒྱག་ཅིང་སྒུར་བར་གྱུར། ཁོང་གི་སྐྲ་ལོ་དེ་ཡང་ང་ཚོའི་སྐྲ་ལྟར་གནག་སྣུམ་མེད་ཅིང་དུང་ལྟར་དཀར་བ་ཅི་ཡིས་ལན། མིག་རིལ་གཉིས་ཀྱང་དོང་དུ་ལྷུངས་ཤིང་ཁ་ན་སོ་གཅིག་ཀྱང་མེད་པ་སུ་ཡིས་བྱས། འོ་ན་སྐྱེ་བོ་ཁ་ཤས་སྐྱེས་ཙམ་ཉིད་ནས་འདི་ལྟར་གྱུར་པ་ཡིན་ནམ། ཁ་ལོ་སྒྱུར་བ། ཁྱོད་ཀྱིས་ང་ལ་ཤོད་དང་། དེའི་གནད་དོན་ཅི་ཞིག་རེད། ཅེས་བཀའ་འདྲི་གནང་བར་ཁ་ལོ་སྒྱུར་བ་ན་རེ། རྒྱལ་སྲས་ལགས། ཕ་གི་མི་དེ་ནི་རྒས་འཁོགས་ཤིག་རེད། འོན་ཀྱང་ཁོང་ནི་སྐྱེས་ཙམ་ཉིད་ནས་དེ་ལྟར་གྱུར་པ་ཞིག་མ་ཡིན་པར། ཆུང་བྱིས་པའི་དུས་སུ་འུ་ཅག་དང་གཅིག་མཚུངས་སུ་ཡོད་ནའང་ལོ་ན་རྒས་དུས་འདི་ལྟར་འགྱུར་བ་ཆོས་ཉིད་རེད། ཅེས་རྒྱལ་སྲས་ཀྱི་དྲན་ལམ་ནས་རྒས་འཁོགས་དེ་བརྗེད་ཕྱིར་དེ་ལྟར་ཞུས་ཀྱང་ཁ་ལོ་སྒྱུར་བའི་དྲི་ལན་དེ་ཡིས་རྒྱལ་སྲས་ཀྱི་ཐུགས་ཡིད་ཚིམས་པ་ཞིག་གཏན་ནས་མ་བྱུང་། དེ་ནས་ཡང་ཁ་ལོ་སྒྱུར་བས། གལ་ཏེ་འཛམ་གླིང་འདིའི་སྐྱེ་བོ་ཚང་མ་རེ་རེ་བཞིན་ཚེ་རིང་པོར་འཚོ་ཞིང་བསྡད་ན་ཁོང་དང་གཅིག་མཚུངས་སུ་འགྱུར་རྒྱུ་ལས། རྒས་པའི་སྡུག་བསྔལ་དུས་ནམ་ཡང་འགོག་ཐབས་ཡོད་པ་ཞིག་མ་ཡིན་ནོ། །ཞེས་ཞུས་པར། རྒྱལ་སྲས་གཞོན་ནུ་དོན་གྲུབ་ཆེས་ཤིན་ཏུ་ནས་ཐུགས་སེམས་སྐྱོ་བཞིན་འདི་ལྟར། རྒ་བའི་སྡུག་བསྔལ་ནི་སུས་ཀྱང་འགོག་མི་ཐུབ་པས། རྒྱལ་སྲས་ཀྱིས་གཙོས་སྐྱེ་བོ་ཚང་མ་མཐར་རྒས་ཤིང་ཉམ་ཐག་པར་གྱུར་ཏེ་སྡུག་བསྔལ་གྱིས་ནོན་པར་འགྱུར་ཞིང་། ཐ་ན་འབྱོར་ཕྱུག་ལྡན་ཞིང་སྟོབས་དང་དཔུང་ཡོད་ནའང་གང་ལྟར་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཐོག་ཏུ་རྒས་པའི་སྡུག་བསྔལ་ཡོང་རྒྱུ་ཡིན་པ་གདོན་མི་ཟ། དེས་ན་རྒ་བའི་སྡུག་བསྔལ་ཞེས་འཇིགས་སུ་རུང་བའི་དོན་གནད་འདིའི་སྐོར་ལ་ཞིབ་ཅིང་ཕྲ་བའི་ཐུགས་བསམ་ཞིག་བཞེས་དགོས་དགོངས་ནས། ཁ་ལོ་སྒྱུར་བ་ལ་ཤིང་རྟའི་ཁ་ལོ་ཕྱིར་ཕོ་བྲང་དུ་སྒྱུར་དགོས་པའི་བཀའ་ཕབ་སྟེ་ཁོང་རྣམ་གཉིས་ཕྱིར་ཕོ་བྲང་དུ་ཕེབས། དེའི་དགོང་མོ་ཡབ་རྒྱལ་པོ་ཟས་གཙང་མས་རྒྱལ་སྲས་ཀྱི་ཆེད་དུ་གསོལ་སྟོན་མཚན་ཚོགས་ཤིག་གོ་སྒྲིག་ཞུས་ཡོད་ནའང་། རྒྱལ་སྲས་གཞོན་ནུ་དོན་གྲུབ་ནི་གསོལ་སྟོན་དང་གླུ་གཞས་ཀྱི་སྤྲོ་ཚོགས་དེ་ལ་ཡིད་འཐད་པའི་དོ་སྣང་དང་སྤྲོ་སེམས་ཙམ་ཡང་མེད་པར། ཉིན་ཞིག་སྐྱེ་བོ་ཚང་མ་རེ་རེ་བཞིན་རྒ་བའི་སྡུག་བསྔལ་གྱིས་ནོན་པར་ངེས་ཤིང་། ཐ་ན་ཆེས་མཛེས་སྡུག་ཡིད་དུ་འོང་བ་ཡིན་ཡང་རྒ་བའི་སྡུག་བསྔལ་གྱིས་ཟིན་རྒྱུ་ནི་སྨོས་མེད་རེད་དགོངས་ཏེ། དུས་དང་རྣམ་པར་ཀུན་ཏུ་ཡིད་སྐྱོ་བའི་ཐུགས་བསམ་བཞེས་བཞིན་བཞུགས། གང་ལྟར་དུས་དེ་ནས་བཟུང་རྒྱལ་སྲས་གཞོན་ནུ་དོན་གྲུབ་ནི་མཚན་མོའི་གཉིད་ཀྱང་མ་ཁུག་པར་ལུས་སོ། ། ད་དུང་ཁོང་གི་དགོངས་པར། རྒས་ཤིང་འཁོགས་པའི་སྤྲང་པོ་དེ་ནང་བཞིན་སྐྱེ་བོ་ཚང་མ་རེ་རེ་ནས་རྒས་ཤིང་འཁོགས་པར་གྱུར་ཏེ་གདོང་ལ་གཉེར་མས་ཁེངས་ཤིང་སྐྲ་ལོ་དཀར་པོར་འགྱུར་བ། ཁ་ནས་དུང་སོ་ཡང་འཐོར་ཏེ་རྒ་བའི་སྡུག་བསྔལ་གྱིས་ནོན་རྒྱུ་གདོན་མི་ཟའོ་སྙམ་ཞིང་། རྒ་བའི་སྡུག་བསྔལ་ཞེས་པའི་འཇིགས་སུ་རུང་བ་དེ་འགོག་ཐུབ་པའི་ཐབས་མཆོག་ཐུགས་ལ་མངའ་བའི་སྐྱེས་བུ་ཞིག་འཛམ་གླིང་འདིར་ཡོད་མེད་ལའང་ཤེས་འདོད་ཆེན་པོ་འཁྲུངས། ཡབ་རྒྱལ་པོ་ཟས་གཙང་མས་རྒྱལ་སྲས་སྐོར་གྱི་གནས་ཚུལ་དེ་ཐོས་པ་ནས་བཟུང་། ཁོང་ཡང་ཐུགས་སེམས་ཧ་ཅང་སྐྱོ་སྟེ། སྟབས་ཉེས་ན་ཉིན་གཅིག་རྒྱལ་སྲས་ཀྱིས་ཕོ་བྲང་འདི་ཡང་བཞག་སྟེ་ཕེབས་མི་འགྲོའམ་སྙམ་ནས་ཐུགས་ཁྲལ་ཚད་མེད་གནང་། དེར་བརྟེན་ཡབ་རྒྱལ་པོས་ཁོང་གི་གཉེན་ཚན་དང་ཞབས་ཕྱི་བ་དག་ལ། དུས་ད་ནས་བཟུང་རྒྱལ་སྲས་གཞོན་ནུ་དོན་གྲུབ་ལ་གསོལ་སྟོན་དང་གླུ་གཞས་སོགས་སྔར་ལས་ཀྱང་གཟབ་ནན་དགོས་པའི་བཀའ་ཕབ། ཡང་རྒྱལ་སྲས་ཀྱིས་ཡབ་རྒྱལ་པོ་ལ་ཞུས་པ། བདག་གིས་ཡང་བསྐྱར་སེར་སྐྱའི་གཞི་ལ་སྐོར་ཞིབ་ཅིག་བྱེད་དགོས་ཤིང་། དེ་ནི་དམིགས་བསལ་མིན་པ་རྒྱུན་ལྡན་གྱི་ཉིན་མོ་ཞིག་སྟེ། ཁོ་བོ་སྐོར་ཞིབ་ཏུ་འགྲོ་བཞིན་པའི་གནས་ཚུལ་ཡུལ་མི་རྣམས་ཀྱི་ཧ་མ་གོ་བའི་ཐོག་ནས་ཕེབས་ཆོག་པ་ཞུ། ཞེས་ཞུ་བ་ནན་གྱིས་ཕུལ་ལོ། ། གསལ་འདེབས། སྤྱིར་བོད་རང་གིས་བརྩམས་པ་དང་བསྒྱུར་བའི་སྟོན་པའི་མཛད་རྣམ། སྐྱེས་རབས་སོ་བཞི་དཔག་བསམ་འཁྲི་ཤིང་སོགས་སྔ་ཕྱི་མི་ཉུང་བ་ཞིག་བཞུགས། ཡིན་ནའང་འདི་ནི་དེ་དག་དང་མི་འདྲ་བར་ཚིག་གི་སྡེབ་སྦྱོར་གོ་སླ་ཞིང་། དོན་དུ་རྒྱལ་སྲས་གཞོན་ནུ་དོན་གྲུབ་འགྲོ་བ་ཐུན་མོང་གི་མཐོང་སྣང་ལྟར་དངོས་ཡོད་མི་ཞིག་གི་བྱུང་རབས་ལྟར་བརྗོད་ཡོད། མ་ཟད་ལྷ་སྒྲུང་དང་དག་སྣང་རྐྱང་བས་གྱ་ཚོམ་དུ་མ་འཇུག་པར། ཞིབ་འཚོལ་རྩད་གཅོད་ཀྱི་དངོས་བྱུང་ལོ་རྒྱུས་ལ་གཞི་རྐང་བཙུགས། ཁོང་གིས་བྲན་གཡོག་ལམ་ལུགས་ལ་འགོག་རྒོལ་དང་དམངས་གཙོའི་ལམ་ལུགས་བསླངས་པ། རིགས་རུས་མཆོག་དམན་གྱི་ལྟ་བ་དགག་པ། བུད་མེད་ལ་འདྲ་མཉམ་གྱི་ཐོབ་ཐང་ཡོད་པ། ཕྱི་རོལ་བའི་སྟོན་པ་དང་ཆོས་ལུགས་སོགས་ལ་གུ་ཡངས་དང་གུས་ཞབས་བྱེད་སྟངས། ཁོང་གི་རྗེས་འཇུག་པ་ཚོས་རྫུ་འཕྲུལ་སྟོན་པ་ནི་ངོ་ཚ་དགོས་པའི་གནས་ཤིག་ཡིན་པ་སོགས་གདམས་པ་ཁྱད་པར་ཅན་དུ་མ་ཞིག་ཀྱང་མཛད་རྣམ་འདིའི་ཟུར་དུ་མངོན་ཡོད།
ཉམ་ཐག་ནད་པ་ཞིག་དང་འཕྲད་པ།
རྩོམ་སྒྲིགཡབ་རྒྱལ་པོ་ཟས་གཙང་མའི་དགོངས་པར། ཐེངས་འདིའི་རྒྱལ་སྲས་ཀྱི་གཟིགས་སྐོར་དེ་ལ་བཀག་འགོག་བྱེད་རྒྱུའི་ཐབས་ལམ་ཅི་འདྲ་ཞིག་བཙལ་ཡང་། ད་ལྟའི་གནས་སྟངས་འདི་ལ་གཞིགས་ན་རྒྱལ་སྲས་ཀྱི་ཐུགས་སེམས་མི་སྐྱིད་པའི་རྐྱེན་དུ་འགྱུར་བ་ལས་གཞན་ཕན་ཐོགས་མེད་པར་གཟིགས་ནས། ཡབ་རྒྱལ་པོ་ལ་ཐུགས་འདོད་མེད་བཞིན་དུ་རྒྱལ་སྲས་གཞོན་ནུ་དོན་གྲུབ་གྲོང་ཁྱེར་སེར་སྐྱའི་གཞིར་གཟིགས་སྐོར་ལ་བཏང་ངོ་། ། ཐེངས་འདིའི་གཟིགས་སྐོར་སྐབས་རྒྱལ་སྲས་གཞོན་ནུ་དོན་གྲུབ་ཀྱིས། རང་ཉིད་ཡུལ་མི་རྣམས་ཀྱིས་རྒྱལ་སྲས་ཡིན་པ་མི་ཚོར་བའི་ཕྱིར། སྐུ་དྲག་གམ་ཁྱིམ་ཚང་ཆེན་པོའི་སྲས་ཀྱི་ཆས་སུ་སྤྲས་ཏེ་ཁ་ལོ་སྒྱུར་བ་འདུན་པའི་ཕྱག་རོགས་དང་བཅས་ཁོང་རྣམ་གཉིས་གྲོང་ཁྱེར་དུ་ཕེབས། ད་རེས་ཀྱི་གཟིགས་སྐོར་ནི་ཐེངས་སྔོན་མའི་གཟིགས་སྐོར་དང་ཡེ་ནས་མི་འདྲ་བར། ཉམས་དགའ་ཞིང་སྤྲོ་སྣང་གིས་ཁེངས་པའི་ཡུལ་མི་རྣམས་ཕེབས་བསུར་ཡོང་མེད་ལ། སྲང་ལམ་གཡས་གཡོན་དུ་དགའ་བསུའི་རྣམ་པ་མཚོན་པའི་དར་ཆ་སོགས་མེད་ཅིང་། ལག་ཏུ་མེ་ཏོག་ཐོགས་ཤིང་གཟབ་འཆོར་སྤྲས་པའི་མི་ཚོགས་ཀྱང་ག་ལ་ཡོད། དེ་ལས་ལྡོག་སྟེ་མི་དམངས་དཀྱུས་མ་རྣམས་ཀྱིས་རང་རང་སོ་སོའི་ཉིན་རེའི་འཚོ་བའི་བྱེད་སྒོ་ཁག་བསྒྲུབས་ཏེ་འཚོ་བ་སྐྱེལ་བཞིན་མཆིས། མགར་བ་ཞིག་གིས་རང་ཉིད་ཀྱི་སྟོད་རྒྱབ་ནས་རྔུལ་ཆུ་འཛར་བཞིན་རལ་གྲི་རྡུང་གིན་འདུག་ལ། ནོར་བུ་མཁན་དང་གསེར་བཟོ་བ་དག་གིས་ཀྱང་རྡོ་རྗེ་ཕ་ལམ་དང་། གསེར་དངུལ་སོགས་ཀྱིས་རྒྱུ་ཆ་བྱས་པའི་སྐེ་རྒྱན་དང་། སྙན་རྒྱན། གདུ་བུ། སོར་གདུབ་སོགས་བཟོ་སྐྲུན་བྱེད་ཅིང་། བཙོ་བརླག་མཁན་རྣམས་ཀྱིས་ནི་རྒྱུ་སྤུས་ལེགས་པའི་ཚོན་རྩི་དག་བེད་སྤྱད་དེ་གྱོན་ཆས་ལ་ཁ་སྒྱུར་བཞིན་ཐག་རྡང་དུ་དཔྱངས་ནས་སྐམ་སྲད་བྱེད་ཀྱིན་གདའ། དེ་བཞིན་བག་ལེབ་བཟོ་མཁན་རྣམས་ཀྱིས་ཀྱང་བྲེལ་ཟིང་གི་ཁྲོད་ན་ཞིབ་མངར་ལྡན་པའི་བག་ལེབ་དང་ཁ་ཟས་བཟོ་ཞིང་ཚོང་ཤག་རྣམས་ལ་འགྲེམ་ཚོང་བྱེད། དེ་ལྟར་ཡུལ་མི་དཀྱུས་མ་རྣམས་ཀྱིས་དགའ་སྐྱིད་དང་བྲེལ་འཚུབ་ཀྱི་ཀློང་ན་ཁོམ་པ་མེད་པའི་རང་རང་སོ་སོའི་ཉིན་རེའི་འཚོ་བ་སྐྱེལ་སྟངས་དེ་རྒྱལ་སྲས་གཞོན་ནུ་དོན་གྲུབ་ཀྱིས་གསལ་ལེར་མཐོང་། དེ་ནས་རྒྱལ་སྲས་ཀྱིས་ལམ་ཕྱོགས་གཞན་ཞིག་ན་སྐྱེ་བོ་ཞིག་གིས་རང་ཉིད་ཀྱི་གཟུགས་པོ་གཅུས་རིས་རྒྱག་བཞིན། ན་ཟུག་གིས་མ་བཟོད་པར་ལག་གཉིས་ཀྱིས་རང་གི་གྲོད་ཁོག་བསྐྱོར་ཏེ་སྐད་ཤུགས་ཆེན་པོས་ངུ་ངག་འབྱིན་ཞིང་། གདོང་དང་ལུས་པོ་ཡོངས་རྫོགས་སྔོ་ནག་ཏུ་གྱུར་པ། མིག་གཉིས་ཀྱང་ཡོམ་ཡོམ་པོར་གྱུར་ཅིང་དབུགས་ཀྱི་རྒྱུ་བའང་ལྷེམ་ལྷེམ་དུ་བྱེད་བཞིན་པ་ཞིག་མཐོང་། དེས་རྐྱེན་པས་རྒྱལ་སྲས་ཀྱི་གཟིགས་སྐོར་གཉིས་པ་དེས་ཀྱང་ཁོང་ལ་ཧ་ཅང་གི་སྐྱོ་སྣང་དང་སྡུག་བསྔལ་སྟེར། འོན་ཀྱང་རྒྱལ་སྲས་གཞོན་ནུ་དོན་གྲུབ་ནི་བྱམས་དང་བརྩེ་བའི་བདག་ཉིད་ཅན་དུ་ངེས་པས། ཁོང་མྱུར་སྟབས་ཀྱིས་ནད་པ་དེའི་ཕྱོགས་སུ་བྱོན་ཏེ་ནད་པ་སྐུ་རྒྱབ་ཏུ་ཁུར་ནས། ཁོའི་མགོ་བོ་རྒྱལ་སྲས་རང་ཉིད་ཀྱི་པུས་མོའི་ཐོག་བཞག་སྟེ་ངལ་གསོ་རུ་བཅུག་ནས་མགོ་ལ་ཕྱག་གིས་བྱིལ་བྱིལ་བྱེད་བཞིན་སྨྲས་པ། ཁྱོད་ལ་གནད་དོན་ཅི་ཞིག་བྱུང་། འདི་ལྟར་གྱུར་པ་ཅི་ཡིས་ལན། ཞེས་བཀའ་འདྲི་གནང་ཡང་ནད་པ་དེས་ནི་ངུ་ངག་འབྱིན་པ་ཙམ་ལས་བཀའ་ལན་ཚིག་གཅིག་ཀྱང་ཐོན་མ་ཐུབ་སྟབས། རྒྱལ་སྲས་ཀྱིས་ཤིང་རྟའི་ཁ་ལོ་པ་ལ་སྨྲས་པ། ཁ་ལོ་སྒྱུར་པ། ཁྱོད་ཀྱིས་ང་ལ་མ་གསང་དྲང་པོར་ཤོད། ཁོང་རྒྱུ་རྐྱེན་ཅི་ཞིག་ལ་བརྟེན་ནས་ཚད་འདི་འདྲར་ལྷུང་བ་རེད། ཁོས་གླེང་མོལ་ཡང་བྱེད་མི་ཐུབ་ཅིང་དབུགས་ལྷེམ་ལྷེམ་བྱེད་པ་སོགས་ཅི་ཡིས་ལན། ཞེས་བཀའ་འདྲི་གནང་བར་ཁ་ལོ་སྒྱུར་བ་ན་རེ། རྒྱལ་སྲས་རིན་པོ་ཆེ། ཁོང་ནི་ནད་ཀྱིས་མནར་བའི་སྐྱེས་བུ་ཞིག་ཡིན་པས་ཁྱེད་ཀྱིས་ཁོང་གི་ལུས་ལ་གང་བྱུང་དུ་ཕྱག་གིས་འཆང་ན་ཧ་ཅང་ཉེན་ཚབས་ཆེ། ད་ལྟའི་ཆར་ནད་པ་འདིའི་ཟུངས་ཁྲག་ནང་དུག་གིས་ཁེངས་ཤིང་། ཚ་བའི་ནད་ཡམས་ཀྱིས་ཟིན་ཡོད་པར་བརྟེན་ལུས་པོ་ཡོངས་རྫོགས་ཚ་བས་འབར་བཞིན་པ་རེད། དེར་བརྟེན་ཁོས་སྐད་ཆ་བཤད་མི་ཐུབ་ཅིང་སྐད་ཤུགས་ཆེན་པོས་ངུ་ངག་འབྱིན་དགོས་བྱུང་བ་རེད་ཅེས་ཞུས་པ་ན། རྒྱལ་སྲས་ན་རེ། འོ་ན་ད་དུང་ཁོང་དང་འདྲ་བའི་ནད་མནར་བ་གཞན་པ་ཡང་ཡོད་དམ། ཞེས་བཀའ་འདྲི་གནང་བར། ཁ་ལོ་སྒྱུར་བས། ཡོད་དང་ཡོད། རྒྱལ་སྲས་ཁྱེད་ཀྱང་ནད་པ་འདིའི་ཉེ་སར་བཅར་ཏེ་ཁོང་ལ་གང་བྱུང་དུ་ཕྱག་གིས་འཆང་ན་ནད་ཡམས་འདི་ཁྱེད་ལའང་འགོ་སྲིད་པ་ཡིན། དེས་ན་ཐུགས་རྗེས་གཟིགས། ཁྱེད་ཀྱིས་ནད་པ་འདི་ཐང་ལ་འཇོག་པར་ཞུ། དེ་མིན་ཁོའི་ནད་ཡམས་དེ་ཐད་ཀར་ཁྱེད་ལ་འགོ་བར་འགྱུར་བས་ཁྱེད་ཀྱང་ནད་པ་འདི་འདྲར་འགྱུར་རྒྱུ་རེད། ཅེས་ཞུས་པ་ན། ཡང་རྒྱལ་སྲས་ཀྱིས་ཁ་ལོ་སྒྱུར་བ་ལ་སྨྲས་པ། ནད་ཡམས་སྐོར་ལ་དེ་མིན་གྱི་ནད་རིགས་གཞན་པ་ཡང་ཡོད་དམ། ཞེས་བཀའ་འདྲི་གནང་བར། ཁ་ལོ་སྒྱུར་བས་སླར་ཡང་ཞུས་པ། ཡོད་དང་ཡོད། རྒྱལ་སྲས་རིན་པོ་ཆེ། འདི་འདྲའི་ནད་ཡམས་ཀྱི་རིགས་བརྒྱ་ཕྲག་མང་བོ་ཡོད་པ་རེད། ཅེས་ཞུས། ཡང་རྒྱལ་སྲས་ཀྱིས། འོ་ན་ནད་ཡམས་འདིའི་སྐོར་ལ་སྐྱེ་བོ་སུ་གང་གིས་ཀྱང་ཕན་ཐོགས་ཀྱི་མེད་པ་ཡིན་ནམ། ན་བའི་སྡུག་བསྔལ་འདི་སྐྱེ་བོ་ཀུན་ལ་ཉེ་རིང་མེད་པར་ཆ་སྙོམས་སུ་ཡོང་གི་ཡོད་དམ། ཡང་ན་དུས་ཚོད་ལ་ངེས་པ་མེད་པར་གློ་བུར་དུ་ནད་ཀྱིས་ཟིན་ཡོང་གི་ཡོད། ཅེས་བཀའ་འདྲི་གནང་བར་ཁ་ལོ་སྒྱུར་བ་ན་རེ། རྒྱལ་སྲས་རིན་པོ་ཆེ། དེ་ཡང་དེ་ལྟར་ལགས་སོ། །འཇིག་རྟེན་འདིའི་སྐྱེ་བོ་ཡོད་དོ་ཅོག་གི་ན་བའི་སྡུག་བསྔལ་ནི་སུས་ཀྱང་འགོག་ཐབས་བྲལ་བ་ལགས། མ་ཟད་དུས་ཚོད་ལ་ཡང་སྔ་གཞུག་གི་ངེས་པ་མེད་པར་ནད་ཀྱིས་མནར་ཏེ་སྡུག་བསྔལ་དཔག་མེད་སྟེར་གྱིན་ཡོད་ཅེས་ཞུས་པར། རྒྱལ་སྲས་གཞོན་ནུ་དོན་གྲུབ་ལ་ཐེངས་དང་པོའི་གཟིགས་སྐོར་ལས་ཀྱང་ཆེས་ཐུགས་སྐྱོ་ཞིང་ཡི་མུག་པ་བྱུང་སྟེ་ཕྱིར་ཕོ་བྲང་དུ་ཕེབས་ནས་ན་བའི་སྡུག་བསྔལ་སྐོར་ལ་ཐུགས་བསམ་བཞེས་ཏེ་བཞུགས་སོ། །
མི་རོ་ཞིག་མཐོང་པ།
རྩོམ་སྒྲིགརྒྱལ་སྲས་གཞོན་ནུ་དོན་གྲུབ་ཀྱིས་ཐེངས་འདིའི་གཟིགས་སྐོར་ཡོངས་སུ་གྲུབ་སྟེ་ཕྱིར་ཕོ་བྲང་དུ་ཕེབས་རྗེས། ད་དུང་ཁོང་གི་ཐུགས་ཡིད་མ་ཚིམས་པར་ཡང་ནས་ཡང་དུ་ཐུགས་བསམ་བཞེས་ཏེ་བཞུགས་པ་ན། ཡང་རྒྱལ་པོ་ཟས་གཙང་མས་རང་གི་སྲས་ལ་བརྗོད་ལས་འདས་པའི་འགྱུར་ལྡོག་བྱུང་བའི་རྣམ་པ་དེ་མཐོང་བས་ཁོང་གི་ཡིད་སེམས་སྡུག་བསྔལ་གྱིས་རབ་ཏུ་ནོན་པར་གྱུར། དེ་ནས་རིང་པོར་མ་སོན་པར་ཡང་བསྐྱར་རྒྱལ་སྲས་གཞོན་ནུ་དོན་གྲུབ་ཀྱིས་ཡབ་རྒྱལ་པོ་ལ་ཞུས་པ། ང་ལ་གྲོང་ཁྱེར་གྱི་ཡུལ་མི་རྣམས་ཀྱི་སོ་སོའི་འཚོ་བ་སྐྱེལ་སྟངས་ལ་རྒྱུས་མངའ་ཆེ་ཙམ་ཡོང་ཆེད་ཕོ་བྲང་གི་ཕྱི་རོལ་ཏུ་སྐོར་ཞིབ་ལ་འགྲོ་ཆོག་པར་ཞུ། ཞེས་ཆོག་མཆན་ཞུས་པར། ཡབ་རྒྱལ་པོས་ཀྱང་རྒྱལ་སྲས་གྲོང་ཁྱེར་དུ་གཟིགས་སྐོར་ལ་ཕེབས་རྒྱུར་བཀག་སྡོམ་ཅི་ཙམ་བྱས་ཀྱང་ཕན་པ་མེད་པར་གཟིགས་ནས་རྒྱལ་སྲས་ཀྱི་ཐུགས་འདོད་ལྟར་ཆོག་མཆན་གནང་། དེ་ལྟར་ཁོང་གིས་ཐེངས་གསུམ་པའི་གཟིགས་སྐོར་འདིའི་སྐབས་སུ་ཡང་སྔར་བཞིན་ཁྱིམ་ཚང་ཆེན་པོའི་སྲས་ཀྱི་ཆས་སུ་སྤྲས་ཏེ། ཁ་ལོ་སྒྱུར་བ་དང་ལྷན་དུ་སེར་སྐྱའི་གྲོང་ཁྱེར་གྱི་ས་ཕྱོགས་མང་དག་ཅིག་ཏུ་ཞབས་ཐང་ལ་ཕེབས་བཞིན་པ་ན། སྲང་ལམ་གྱི་དཀྱིལ་དུ་མི་ཚོགས་ཤིག་གིས་ངུ་འབོད་བྱེད་ཅིང་། དེ་རྣམས་ཀྱི་ལྟག་རྒྱབ་དེར་མི་བཞིས་ཤིང་ལེབ་ཅིག་གི་ཐོག་སྐམ་ལ་རིད་ཅིང་གཡོ་འགུལ་ཙམ་ཡང་མི་བྱེད་པའི་སྐྱེ་བོ་ཞིག་བསྙལ་ཏེ་ཁུར་ཡོང་བ་མཐོང་ཞིང་། མི་དེ་ནི་བྲག་རྡོ་ཞིག་དང་འདྲ་བར་གྲག་འགུལ་ཅི་ཡང་མེད། དེ་ནས་མི་ཚོགས་དེ་ཐག་རིང་ཙམ་ཕྱིན་རྗེས། ཤིང་ལེབ་ཐོག་གི་མི་དེ་བུད་ཤིང་བརྩེགས་པའི་གོང་བུ་ཞིག་ཏུ་བསྐྱོན་ནས་མེ་སྦར་བ་ན། ཕྱོགས་གང་ས་ནས་བུད་ཤིང་འཚིག་པའི་མེ་ལྕེ་གྱེན་དུ་འཕྱུར་བཞིན་འདུག་ནའང་སྐྱེ་བོ་དེ་ལ་ནི་གྲག་འགུལ་ཙམ་ཡང་མེད། དེ་ཙ་ན་རྒྱལ་སྲས་ཀྱིས་ཁ་ལོ་སྒྱུར་བ་ལ་སྨྲས་པ། གནད་དོན་འདི་ཅི་ཞིག་རེད། ཁོང་རྣམས་ཀྱིས་མི་དེ་བུད་ཤིང་བརྩེགས་པའི་སྟེང་བསྙལ་ནས་ཅིའི་ཕྱིར་མེ་ལ་སྦར་བ་རེད། ཅེས་བཀའ་འདྲི་གནང་བར་ཁ་ལོ་སྒྱུར་བས། རྒྱལ་སྲས་རིན་པོ་ཆེ། མི་དེ་ནི་ཤི་ཟིན་པས་ཁོང་གིས་བདེ་སྡུག་གང་ཡང་ཚོར་གྱི་མ་རེད། ཅེས་བཀའ་ལན་ཕུལ་བར། ཡང་རྒྱལ་སྲས་ཀྱིས། ཨོ། ཤི་བ་ཨེ། འཆི་བའི་སྡུག་བསྔལ་ཟེར་བ་དེ་འདི་ཡིན་ནམ། ཁོང་དང་འདྲ་བར་སྐྱེ་བོ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཐོག་ཏུ་འཆི་བའི་སྡུག་བསྔལ་ཡོང་གི་རེད་དམ།ཞེས་བཀའ་འདྲི་གནང་བར་ཁ་ལོ་སྒྱུར་བས། ལགས་རེད། རྒྱལ་སྲས་རིན་པོ་ཆེ། འཆི་བའི་སྡུག་བསྔལ་དེ་ནི་མི་སུས་ཀྱང་འགོག་ཐབས་མེད་ཅིང་དུས་ཚོད་ལའང་ངེས་པ་མེད་པར་མི་ཚང་མའི་ཐོག་ཏུ་ཡོང་ངེས་རེད། ཅེས་ཞུས་པས་རྒྱལ་སྲས་ནི་ཧ་ལས་ཤིང་ཧང་སང་བར་གྱུར་ཏེ་ཐུགས་སྐྱོ་བའི་སྡུག་བསྔལ་གྱིས་རབ་ཏུ་མནན་ནས་རེ་ཞིག་གསུང་ཡང་མི་འབྱོན་པར་ལུས། དེ་ལྟར་ཁོང་གི་དགོངས་པར། ཐ་ན་རྒྱལ་པོ་དང་རྒྱལ་སྲས་སོགས་མི་སུ་འདྲ་ཞིག་ཡིན་རུང་ཀུན་གྱི་ཐོག་ལ་ལྡོག་མེད་དུ་ཡོང་བར་ངེས་པའི་འཆི་བའི་སྡུག་བསྔལ་དེ་ནི་ཅི་འདྲའི་འཇིགས་སུ་རུང་བ་ལ་ཨང་། དེས་ན་དེ་འགོག་བྱེད་ཀྱི་ཐབས་ལམ་ཞིག་ཅིའི་ཕྱིར་མེད་པ་ཡིན་ནམ་སྙམ་མོ། ། དེ་ནས་རྒྱལ་སྲས་གཞོན་ནུ་དོན་གྲུབ་ཕྱིར་ཕོ་བྲང་དུ་བྱོན་ནས་རང་ཉིད་ཀྱི་གཟིམ་ཁང་དུ་ཁུ་སིམ་པོའི་ངང་ཉིན་གང་པོར་འཆི་བ་མི་རྟག་པའི་སྐོར་ལ་ཐུགས་བསམ་བཞེས་ནས་བཞུགས་ཤིང་ཆེས་ཡི་མུག་ཅིང་ཐུགས་སེམས་སྐྱོ་བའི་ངང་འདི་ལྟར། སྐྱེ་བོ་སུ་གང་གིས་ཀྱང་འཆི་བའི་སྡུག་བསྔལ་འགོག་པའི་ཐབས་ལམ་ཞིག་རྙེད་མེད་པར་བརྟེན། ཉིན་གཅིག་འཛམ་གླིང་འདིའི་སྐྱེ་བོ་ཚང་མ་ཤི་རྒྱུ་གཏན་འཁེལ་རེད། ཨོ་རེད། འཆི་བའི་སྡུག་བསྔལ་རྩད་ནས་གཅོད་པའི་ཐབས་ལམ་ཞིག་མེད་མི་སྲིད། ཏན་ཏན་འཆི་བ་འགོག་པའི་ཐབས་ལམ་ཞིག་ཡོད་རྒྱུ་རེད། དེས་ན་ངས་འཆི་བ་འགོག་པའི་ཐབས་ལམ་དེ་རྙེད་པར་བྱས་ནས་འཛམ་གླིང་འདིའི་སྐྱེ་འགྲོ་ཀུན་ལ་ཕན་པ་བསྒྲུབ་རྒྱུ་ཡིན་དགོངས་ཤིང་ཞལ་ནས་ཀྱང་དེ་ལྟར་གསུངས་སོ། ། གསལ་འདེབས། སྤྱིར་བོད་རང་གིས་བརྩམས་པ་དང་བསྒྱུར་བའི་སྟོན་པའི་མཛད་རྣམ། སྐྱེས་རབས་སོ་བཞི་དཔག་བསམ་འཁྲི་ཤིང་སོགས་སྔ་ཕྱི་མི་ཉུང་བ་ཞིག་བཞུགས། ཡིན་ནའང་འདི་ནི་དེ་དག་དང་མི་འདྲ་བར་ཚིག་གི་སྡེབ་སྦྱོར་གོ་སླ་ཞིང་། དོན་དུ་རྒྱལ་སྲས་གཞོན་ནུ་དོན་གྲུབ་འགྲོ་བ་ཐུན་མོང་གི་མཐོང་སྣང་ལྟར་དངོས་ཡོད་མི་ཞིག་གི་བྱུང་རབས་ལྟར་བརྗོད་ཡོད། མ་ཟད་ལྷ་སྒྲུང་དང་དག་སྣང་རྐྱང་བས་གྱ་ཚོམ་དུ་མ་འཇུག་པར། ཞིབ་འཚོལ་རྩད་གཅོད་ཀྱི་དངོས་བྱུང་ལོ་རྒྱུས་ལ་གཞི་རྐང་བཙུགས། ཁོང་གིས་བྲན་གཡོག་ལམ་ལུགས་ལ་འགོག་རྒོལ་དང་དམངས་གཙོའི་ལམ་ལུགས་བསླངས་པ། རིགས་རུས་མཆོག་དམན་གྱི་ལྟ་བ་དགག་པ། བུད་མེད་ལ་འདྲ་མཉམ་གྱི་ཐོབ་ཐང་ཡོད་པ། ཕྱི་རོལ་བའི་སྟོན་པ་དང་ཆོས་ལུགས་སོགས་ལ་གུ་ཡངས་དང་གུས་ཞབས་བྱེད་སྟངས། ཁོང་གི་རྗེས་འཇུག་པ་ཚོས་རྫུ་འཕྲུལ་སྟོན་པ་ནི་ངོ་ཚ་དགོས་པའི་གནས་ཤིག་ཡིན་པ་སོགས་གདམས་པ་ཁྱད་པར་ཅན་དུ་མ་ཞིག་ཀྱང་མཛད་རྣམ་འདིའི་ཟུར་དུ་མངོན་ཡོད།
རབ་ཏུ་བྱུང་བ།
རྩོམ་སྒྲིགརྒྱལ་སྲས་གཞོན་ནུ་དོན་གྲུབ་ཀྱི་ཐེངས་བཞི་པའི་གྲོང་ཁྱེར་གྱི་གཟིགས་སྐོར་སྐབས། ཁོང་གིས་སྐྱེད་མོས་ཚལ་ཞིག་ནས་ཡིད་སེམས་ལྷོད་ལ་བབ་ཅིང་སེམས་པ་སྤྲོ་སྣང་གིས་ཁེངས་པའི་སྐྱེ་བོ་ཞིག་སྟེ། ལུས་ལ་ངུར་སྨྲིག་གི་ན་བཟའ་བཞེས་པ་ཞིག་གཟིགས་པས་ཁ་ལོ་སྒྱུར་བ་ལ་སྨྲས་པ། ཁ་ལོ་སྒྱུར་བ། ཕ་གིའི་སྐྲ་བཞར་ཏེ་མགོ་རིལ་བཟོས་ཤིང་ངུར་སྨྲིག་གི་རྒྱལ་མཚན་གོས་སུ་ཀླུབ་པའི་སྐྱེ་བོ་དེ་སུ་ཞིག་རེད། ཁོང་གི་ཞལ་རས་ལས་དེ་འདྲའི་སྤྲོ་སྣང་གི་རྣམ་པ་ཞིག་ཅིའི་ཕྱིར་མངོན་པ་ཡིན། དེས་ན་ཁོང་གིས་འཚོ་བ་སྐྱེལ་སྟངས་དང་འཚོ་བའི་ཕྱིར་དུ་བྱ་བ་ཅི་ཞིག་སྒྲུབ་ཀྱིན་ཡོད། ཅེས་བཀའ་འདྲི་གནང་བར། ཁ་ལོ་སྒྱུར་བ་ན་རེ། རྒྱལ་སྲས་རིན་པོ་ཆེ། ཁོང་ནི་གྲྭ་པ་ཞིག་ཡིན་པས་བཞུགས་གནས་ནི་དགོན་པའམ་གཙུག་ལག་ཁང་རེད། ཡུལ་ཕྱོགས་གཅིག་ནས་གཅིག་ཏུ་བརྒྱུད་དེ་ཡུལ་མི་མང་ཚོགས་རྣམས་ལ། ཐབས་ལམ་གང་འདྲ་ཞིག་ལ་བརྟེན་ནས་བདེ་སྐྱིད་ཇི་ལྟར་བསྐྲུན་དགོས་མིན་དང་། ཡ་རབས་སྤྱོད་བཟང་ཇི་ལྟར་བྱེད་དགོས་མིན་སོགས་ཀྱི་ཐད་བཀའ་སློབ་གསུང་བཤད་གནང་ནས་ཕེབས་ཀྱི་ཡོད་ཅིང་། བཟའ་བཏུང་གི་ཕྱིར་ཁྱིམ་ཚང་ནས་ཁྱིམ་ཚང་བརྒྱུད་དེ་བསོད་སྙོམས་བསླངས་ནས་ཕེབས་བཞིན་པ་རེད་ལགས་ཞེས་ཞུས་པ་ན། རྒྱལ་སྲས་ཀྱི་ཐུགས་ཡིད་རབ་ཏུ་དགྱེས་ཏེ། བདག་གིས་ཀྱང་ངེས་པར་དུ་ཁོང་དང་འདྲ་བར་གྲྭ་པ་བྱེད་ཀྱི་ཡིན་དགོངས་ནས། དགའ་ཞིང་སྤྲོ་བའི་ངང་མེ་ཏོག་ལྡུམ་ར་ནས་ཤར་མར་ཕེབས་ཏེ་སྐུ་ཐང་མ་ཆད་ཀྱི་བར་ཞབས་ཐང་ལ་བྱོན། མཐར་སྐུ་མཉེལ་བ་ན་བསིལ་གྲིབ་ལྡན་པའི་ཤིང་སྡོང་ཞིག་གི་འོག་ངལ་གསོས་ཏེ་བཞུགས་པ་དང་སྐབས་ཁེལ་བར། ཁོང་གི་བཙུན་མོ་གྲགས་འཛིན་མ་ལ་ཆེས་ཁམས་དྭངས་ཤིང་ལང་ཚོ་རྒྱས་པའི་སྲས་ཤིག་འཁྲུངས་པའི་སྙན་གསན་འབྱོར་མ་ཐག་ཁོང་གིས། ཨོ། ང་ལ་བར་ཆད་ཅིག་སྐྱེས་སོང་ཞེས་གསུངས་པས། སྲས་ཀྱི་མཚན་ལ་ཡང་སྒྲ་གཅན་འཛིན (RAHULA) ཞེས་བཏགས་སོ། ། དེ་ནས་རྒྱལ་སྲས་གཞོན་ནུ་དོན་གྲུབ་སྐྱེད་མོས་ཚལ་ནས་ཕྱིར་ཕོ་བྲང་དུ་བྱོན་པའི་ལམ་བར་དུ། མིང་ལ་ཀི་ས་གོ་ཏ་མི (KISAGOTAMI) ཟེར་བའི་སྲས་མོ་ཞིག་གི་གཟིམས་ཁང་བརྒྱུད་དེ་ཕེབས་བཞིན་པ་ན། སྲས་མོ་དེས་སྒེའུ་ཁུང་ནས་ཕྱི་ལ་བལྟས་པའི་སྐབས་དང་ཁེལ་བས། ལང་ཚོ་དར་ལ་བབ་ཅིང་མིག་གི་བདུད་རྩིར་གྱུར་པའི་རྒྱལ་སྲས་གཞོན་ནུ་དོན་གྲུབ་ཀྱིས་སྲས་མོ་དེའི་ཡིད་ཀྱི་བརྟན་པ་ཅིག་ཅར་དུ་འཕྲོགས་པ་ན་མོས་སྐད་གསང་མཐོན་པོའི་སྒོ་ནས་སྨྲས་པ། ཨོ། ཅི་འདྲའི་དགའ་བ་ལ། མཐོང་འདོད་ཅིང་མཛེས་ཉམས་ལྡན་པའི་རྒྱལ་སྲས་འདིའི་ཡབ་ཡུམ་གཉིས་ཁོང་གི་བཙུན་མོ་སོགས་ཅི་འདྲའི་བསོད་ནམས་ཆེ་བ་ལ་ཨང་། ཞེས་ཁ་ནས་དབང་མེད་དུ་ཤོར་རོ། ། རྒྱལ་སྲས་གཞོན་ནུ་དོན་གྲུབ་ཀྱིས་སྲས་མོ་ཁོང་གི་སྐད་ཆ་དེ་ཐོས་པས་འདི་ལྟར། གལ་སྲིད་སྐྱེ་བོ་ཚང་མས་གཏན་གྱི་བདེ་བ་དང་རང་དོན་ཉི་ཚེ་བའི་བདེ་བ་སོགས་སོ་སོར་ཤེས་ཤིང་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་གྱུར་ན། ཁོང་རྣམས་ལ་ད་ཡོད་ཀྱི་སྤྲོ་སྣང་འདི་ལས་ཀྱང་ཆེས་རྨད་དུ་བྱུང་བའི་བདེ་སྐྱིད་ཅིག་འཐོབ་རྒྱུ་ཡིན་པ་གདོན་མི་ཟའོ་སྙམ་དུ་དགོངས་སོ། །
ཆོས་ཀྱི་ཆེད་དུ་ཁྱིམ་སྤངས་པ།
རྩོམ་སྒྲིགཡབ་རྒྱལ་པོ་ཟས་གཙང་མས་རང་གི་ཚ་བོ་སྒྲ་གཅན་འཛིན་འཁྲུངས་པའི་རྟེན་འབྲེལ་དུ་དགོང་མོའི་གསོལ་ཚིགས་ཀྱི་དགའ་སྟོན་གཟབ་ཅིང་རྒྱས་པ་ཞིག་གོ་སྒྲིག་ཞུས་ཤིང་། རྒྱལ་ཕྲན་དེའི་གཞས་པ་གཞས་མ་དང་གླུ་བ་གླུ་མ་གྲགས་ཅན་རྣམས་བོས་ཏེ་སྤྲོ་ཚོགས་དེར་ཁོང་རྣམས་ཀྱིས་དགའ་བའི་བྲོ་དང་སྙན་པའི་གླུ་གཞས་ཀྱིས་དུས་འདའ་བར་བྱས། ཡབ་རྒྱལ་པོ་ཟས་གཙང་མས་དེ་ལྟའི་གོ་སྒྲིག་གནང་དགོས་པའི་དམིགས་ཡུལ་ནི། རྒྱལ་སྲས་གཞོན་ནུ་དོན་གྲུབ་ལ་སྲས་ཤིག་འཁྲུངས་ནའང་ད་དུང་ཁོང་གིས་ཐུགས་སེམས་མ་སྐྱིད་པ་གནང་སྟེ། ཉིན་གཅིག་ཕོ་བྲང་འདི་ཡང་བཞག་ནས་ཕེབས་འགྲོ་བ་མཁྱེན་གྱི་ཡོད་པའི་རྒྱུ་མཚན་གྱིས་ཡིན། དེར་བརྟེན་ཡབ་རྒྱལ་པོ་ཟས་གཙང་མས་རྒྱལ་སྲས་གཞོན་ནུ་དོན་གྲུབ་ཀྱི་དེ་ལྟའི་དགོངས་ཚུལ་འདོར་ཐབས་ལ་དམིགས་ནས། ཆེས་མཐའ་མཇུག་གི་ཐབས་ལམ་སྟེ་སྤྲོ་ཚོགས་འདི་འདྲ་ཞིག་གྲ་སྒྲིག་ཞུས་པ་རེད། སྤྲོ་ཚོགས་དེའི་ཐོག་ཡབ་རྒྱལ་པོ་ཟས་གཙང་མས་ཟས་གང་ཞིམ་དང་བཏུང་བ་གང་ལེགས་རྣམས་གྲ་སྒྲིག་ཞུས་ཤིང་། མཛེས་སྡུག་ཡིད་དུ་འོང་བའི་གཞས་མ་རྣམས་ཀྱིས་རྒྱལ་སྲས་ཀྱི་སྐུ་མདུན་ནས་གཞས་དང་ཞབས་བྲོ་འཁྲབ་ནའང་། རྒྱལ་སྲས་ནི་རང་གི་ཡབ་ཆེན་གྱི་ཐུགས་བློ་བདེ་ཕྱིར་མཚན་ཚོགས་དེར་ཞུགས་པ་ཙམ་ལས། དོན་དངོས་སུ་ཁོང་གིས་ན་རྒ་འཆི་བའི་སྡུག་བསྔལ་གྱི་སྐོར་ལ་བསམ་གཞིག་བྱེད་བཞིན་ཡི་མུག་སྟེ་བཞུགས་པའི་མུར་སྐུ་ཐང་ཆད་ནས་གཉིད་དུ་ཤོར། དེ་ལྟར་རྒྱལ་སྲས་གཉིད་དུ་ཤོར་བ་གཞས་མ་དང་གླུ་མ་དག་གིས་མཐོང་ནས་ཁོང་ཚོས་ཀྱང་ངལ་བསོས་པ་ན་དཀའ་ལས་ཁག་སྟེ་གཉིད་དུ་ཤོར་རོ། ། དེའི་མཚན་མོ་སྟེ་དུས་ཡུན་ཅུང་ཙམ་ཕྱིན་རྗེས། རྒྱལ་སྲས་གཞོན་ནུ་དོན་གྲུབ་མནལ་ལས་སད་པ་ན་གཉིད་དུ་ཡུར་བའི་གཞས་མ་དག་མཐོང་བས། ཨོ། ངའི་མིག་ལམ་དུ་ཤར་བ་དག་ཅི་ཞིག་རེད། ཆུ་ཚོད་ཁ་ཤས་ཀྱི་ཡར་སྔོན་དུ་རྒྱལ་སྲས་ལའང་སྤྲོ་སྣང་སྟེར་མཁན། རྒྱལ་ཕྲན་འདིའི་རྣམ་པ་མཛེས་ཤིང་སྙིང་རྗེ་ཤོས་ཀྱི་གཞས་མ་དང་གླུ་མ་དག་ནི་དུས་ད་ལྟའི་སྐབས་ཐང་ལ་འགྱེལ་ཞིང་། རྐུབ་སྟེགས་དང་མལ་ཁྲི་སོགས་ཀྱི་སྟེང་ཁྲེལ་དང་ངོ་ཚ་ཡེ་ནས་བྲལ་ཏེ་སྐྱུགས་བྲོ་བའི་གནས་སུ་གྱུར་པ་ནི་ཅི་འདྲའི་མཐོང་མི་འདོད་པ་ཞིག་རེད་ཨང་སྙམ། ད་དུང་བུ་མོ་ཁ་ཤས་ཀྱིས་ཁ་ཆེན་པོར་གདངས་ཏེ་ཕག་པ་ཇི་བཞིན་རྔུར་བ་འཐེན་པ། ཁ་ཤས་ནི་བཀྲེས་པས་ཉེན་པའི་ཡི་དྭགས་ཤིག་དང་མཚུངས་པར་སོ་འཆའ་ཞིང་ལྡད་མུར་བྱེད་པ་སོགས་ཆེས་མི་སྡུག་པའི་རྣམ་པ་དེ་དག་མཐོང་བས། རྒྱལ་སྲས་ནི་སྔར་བས་ཀྱང་ཐུགས་སེམས་ཆེས་ཆེར་སྐྱོ་ཞིང་ཡི་མུག་པར་གྱུར། དེ་ནས་ཁོང་གིས་གཞས་མ་དང་གླུ་མ་རྣམས་ཀྱི་གཉིད་མ་དཀྲོག་པར་ག་ལེར་བཞུགས་ཁྲི་ལས་ཡར་བཞེངས་ཏེ། རང་ཉིད་དང་ལས་འཕྲོ་ཟབ་ཅིང་དམ་ཚིག་མཐུན་པའི་ཁ་ལོ་སྒྱུར་བ་འདུན་པ་ལ་བརྡ་ལན་གནང་སྟེ་སྨྲས་པ། ཁྱོད་ཀྱིས་ཆིབས་རྟ་བསྔགས་ལྡན (KANTHAKA) ལ་སྒ་རྒྱོབས་ཤིག ང་གནས་འདི་དང་ཁ་བྲལ་ཏེ་ས་ཐག་རིང་བའི་ཡུལ་ཕྱོགས་གཞན་ཞིག་ཏུ་འགྲོ་རྒྱུ་ཡིན་གསུངས། འདུན་པས་ཆིབས་པ་གྲ་སྒྲིག་བྱེད་པའི་སྐབས་དང་བསྟུན་ནས། རྒྱལ་སྲས་གཞོན་ནུ་དོན་གྲུབ་རང་གི་སྲས་སྒྲ་གཅན་འཛིན་ལ་ཆེས་ཐོག་མའི་གཟིགས་སྐོར་དུ་ཕེབས། སྐབས་དེར་བཙུན་མོ་གྲགས་འཛིན་མ་གཉིད་དུ་ཡུར་ཞིང་མོའི་ཕྱག་གིས་སྲས་ཀྱི་ཞལ་རས་བཀབ་འདུག་སྟབས། རྒྱལ་སྲས་གཞོན་ནུ་དོན་གྲུབ་ཀྱིས་ཐ་ན་རང་གི་སྲས་ཀྱི་ཞལ་རས་ཀྱང་མཇལ་མ་ཐུབ། གལ་སྲིད་རྒྱལ་སྲས་གཞོན་ནུ་དོན་གྲུབ་ཀྱིས་རང་གི་སྲས་ཀྱི་ཞལ་རས་མཇལ་ཕྱིར་བཙུན་མོ་གྲགས་འཛིན་མའི་ཕྱག་ཚུར་བླངས་ན་བཙུན་མོ་གཉིད་ལས་སད་པར་ངེས་ཤིང་། དེ་ལྟར་གྱུར་ཚེ་རྒྱལ་སྲས་ཁོང་གིས་ཕོ་བྲང་བཞག་ནས་ཕྱོགས་ཐོན་གནང་རྒྱུར་བཙུན་མོས་མོས་མཐུན་མི་བྱེད་པ་ཡང་མཁྱེན་གྱིན་ཡོད་སྟབས་སྨྲས་པ། ད་ལྟ་ངས་སྲས་ཀྱི་ཞལ་རས་མཇལ་ཆེད་བཙུན་མོའི་ཕྱག་ཚུར་བླངས་ན་མོ་རང་གཉིད་ལས་སད་པར་ངེས། ཨོ། དེ་ནི་ཇི་འདྲའི་ཉེན་ཁ་ཞིག དེས་ན་ད་ལན་ངས་རང་གི་སྲས་ཀྱི་ཞལ་རས་མཇལ་མ་ཐུབ་ཀྱང་ངེས་པར་དུ་འགྲོ་ཐུབ་དགོས། དུས་ནམ་ཞིག་གི་ཚེ་ངས་རང་ཉིད་ཀྱིས་གང་དོན་དུ་གཉེར་བའི་གྲུབ་དོན་རྙེད་པ་ན་རང་གི་སྲས་དང་བཙུན་མོ་སོགས་ལ་བལྟ་བའི་ཕྱིར་ཚུར་ཕོ་བྲང་དུ་ཡོང་ཆོགཅེས་ཆིག་ལབ་ཅིག་བྱས། མཚན་དཀྱིལ་ཙམ་ལ་ཁོང་གིས་རྐང་འཇབ་ལག་འཇབ་ཀྱིས་རྟ་མཆོག་དཀར་པོ་བསྔགས་ལྡན་ལ་ཆིབས་ཤིང་། དམ་ཚིག་མཐུན་པའི་གྲོགས་འདུན་པས་རྟ་མཆོག་གི་མཇུག་མ་ལ་འཇུས་ཏེ་ཁོང་རྣམ་གཉིས་ཕོ་བྲང་གི་ཕྱི་ལ་བུད་ནས་བྲོས་སོ། ། དེ་ནས་རྒྱལ་སྲས་གཞོན་ནུ་དོན་གྲུབ་ཕོ་བྲང་གི་རྒྱལ་སྒོའི་ཕྱི་ལ་ཕེབས་ཐུབ་པ་ནས་བཟུང་ཁོང་ལ་བཀག་འགོག་བྱེད་མི་གཅིག་ཀྱང་མེད་པར་མ་ཟད། ཁོང་ཞལ་ཚོར་མཁན་རྣམས་ཀྱིས་ཀྱང་ཁོང་ལ་གུས་བརྩི་དང་དགའ་མོས་ཚད་མེད་ཞུས། སྐྱེ་བོ་ཚང་མ་གཉིད་དུ་ཡུར་ཏེ་ཆེས་ཁུ་སིམ་པའི་བཅོ་ལྔའི་མཚན་དཀྱིལ་དེ་ནས་རྒྱལ་སྲས་གཞོན་ནུ་དོན་གྲུབ་ཀྱིས་སེར་སྐྱའི་གཞི་ལ་ཆེས་མཐའ་མཇུག་གི་སྤྱན་རས་ཀྱིས་ལན་གཅིག་གཟིགས་ཏེ། ན་རྒ་འཆི་བའི་སྡུག་བསྔལ་རྩད་ནས་གཅོད་པའི་ཐབས་ལམ་འཚོལ་ཕྱིར་ཕྱོགས་ཕེབས་གནང་ངོ་། ། རྒྱལ་སྲས་ཀྱིས་རྟ་མཆོག་བསྔགས་ལྡན་ལ་ཆིབས་ཏེ་བྱོན་མཐར་ཆུ་ཀླུང་ཡིད་འོང་ལྡན (ANOMA) གྱི་འགྲམ་དུ་སླེབས་པ་ན་ཆིབས་ལས་བབས་ཏེ། རིན་པོ་ཆེའི་རྒྱན་ཆ་དང་རྒྱལ་སྲས་ཀྱི་ཆས་གོས་རྣམས་གཅིག་ཀྱང་མ་ལུས་པར་བཀྲོལ་ཏེ་གྲོགས་འདུན་པ་ལ་གཏད་ནས་སྨྲས་པ། ཁྱེད་ཀྱིས་ཅ་དངོས་འདི་དག་ཡབ་རྒྱལ་པོ་ལ་ཕུལ་ཅིག་གསུངས་ཏེ་རལ་གྲི་བཏོན་ནས་རང་ཉིད་ཀྱི་དབུ་སྐྲ་རང་གིས་བཅད་ཅིང་ངུར་སྨྲིག་གི་ན་བཟའ་བཞེས་ཏེ་ཕྱག་ཏུ་ལྷུང་བཟེད་ཐོགས་ནས་སླར་ཡང་འདུན་པ་ལ་སྨྲས་པ། ད་ཁྱེད་ཕྱིར་ཕོ་བྲང་དུ་ལོག་ཅིག ཅེས་གསུངས་པར། འདུན་པས་ཡིད་སེམས་སྐྱོ་བའི་ངང་རྒྱལ་སྲས་ལ་ཞུས་པ། རྒྱལ་སྲས་རིན་པོ་ཆེ། ཁྱེད་ཉིད་མེད་ན་ཅ་དངོས་འདི་དག་ཕོ་བྲང་དུ་ཁྱེར་བས་ཅི་ཞིག་བྱ། དེས་ན་ཁོ་བོའང་རྒྱལ་སྲས་ཁྱེད་ཀྱི་རྗེས་སུ་འབྲངས་ཏེ་ཡོང་རྒྱུ་ཡིན། ཞེས་ཞུས་པར་རྒྱལ་སྲས་ཀྱིས། འདུན་པ། ད་ཁྱོད་ཀྱིས་དེ་ལྟར་མི་བྱེད་པར་རིན་པོ་ཆེའི་རྒྱན་ཆ་དང་ཆས་གོས་འདི་དག་ཁྱེར་ནས་ཡབ་རྒྱལ་པོ་ལ་ཕུལ་ཏེ་འདི་ལྟར་ཞུས། ཁྱེད་ཡབ་ཡུམ་བཙུན་མོ་དང་བཅས་པས་ང་ལ་ཐུགས་ཁྲལ་གནང་མི་དགོས། ང་ནི་ན་རྒ་འཆི་བའི་སྡུག་བསྔལ་འགོག་པའི་ཐབས་ལམ་འཚོལ་བར་ཕྱིན་པ་ཡིན་པས། ནམ་ཞིག་ཐབས་ལམ་དེ་རྙེད་པ་ན་ཕྱིར་ཕོ་བྲང་དུ་ཡོང་ནས་ཁྱེད་ཡབ་ཡུམ་གཉིས་དང་རང་གི་ཆུང་གྲོགས། དེ་བཞིན་སྲས་སྒྲ་གཅན་དང་བཅས་འཛམ་གླིང་འདིའི་སྐྱེ་དགུ་ཡོངས་ལ་གསུང་གི་བདུད་རྩི་འབུལ་རྒྱུ་ལགས་ན། སྐྱེ་བོ་ཚང་མས་དགའ་བདེའི་དཔལ་ལ་རོལ་ཐུབ་པ་ཡིན། ཞེས་ངག་འཕྲིན་འདི་ཕུལ། འདུན་པ་ཕྱིར་ཕོ་བྲང་དུ་ལོག་རྒྱུའི་གྲབས་བྱས་ནའང་རྟ་མཆོག་བསྔགས་ལྡན་གྱིས་ཕྱིར་ལོག་འདོད་མ་བྱས་པས། རྒྱལ་སྲས་ཀྱིས་རྟ་མཆོག་ལ་ཕྱག་གིས་བྱིལ་བྱིལ་བྱེད་བཞིན་ཐུགས་བརྩེ་བའི་སྒོ་ནས་སྨྲས་པ། རྟ་མཆོག་བསྔགས་ལྡན། ད་ཁྱོད་ཀྱིས་དེ་ལྟར་མི་བྱེད་པར་ངའི་གྲོགས་པོ་འདུན་པ་དང་ལྷན་དུ་ཕྱིར་ཕོ་བྲང་ལ་ལོག་ཅིག ང་སྒུག་དགོས་དོན་མེད། ཅེས་གསུངས། ཐ་མ་དེར་འདུན་པ་དང་རྟ་མཆོག་བསྔགས་ལྡན་གཉིས་ཕྱིར་ལོག་སྟེ་རྒྱལ་སྲས་དང་བར་ཐག་རིང་ཙམ་སླེབས་སྐབས་རྟ་མཆོག་གིས་ཁ་ཕྱིར་ལ་འཁོར་ནས་རྒྱལ་སྲས་ལ་ཆེས་མཐའ་མའི་རྒྱང་ལྟ་ཞིག་ཀྱང་བྱས། དེ་དུས་འདུན་པས་རྟ་མཆོག་བསྔགས་ལྡན་གྱི་སེམས་པ་ཤེས་ཏེ་སྨྲས་པ། གྲོགས་པོ། འུ་ཅག་གི་སྦྱིན་བདག་ནི་རང་རེའི་བདེ་སྐྱིད་ཀྱི་ཆེད་ཕྱོགས་ཐོན་གནང་བ་ཡིན་པས་སེམས་པ་སྐྱོ་སྐྱོ་མ་གནང་། ཁོང་མགྱོགས་མྱུར་ངང་ཕྱིར་ཕོ་བྲང་དུ་ཕེབས་ཀྱི་རེད། ད་ངེད་གཉིས་འགྲོ། ཞེས་བཤད། ཕར་བལྟས་ཚོད་ལ་རྟ་མཆོག་བསྔགས་ལྡན་ནི་ཧ་ཅང་གི་སེམས་པ་སྡུག་ཅིང་མིག་ཀོང་ནས་མཆི་མ་བཞུར་བཞིན། ཡུད་ཙམ་རིང་རྒྱལ་སྲས་ཀྱི་ཕྱོགས་སུ་མིག་གིས་འབུར་ཚུགས་སུ་བལྟས། ཕྱིས་སུ་རྟ་མཆོག་བསྔགས་ལྡན་སེམས་ཁྲལ་གྱི་ངང་ནས་ཚེ་འཕོས་སོ། །
རྒྱལ་པོ་གཟུགས་ཅན་སྙིང་པོའི་འབུལ་བ།
རྩོམ་སྒྲིགགུང་ན་ཆུང་བའི་རྒྱལ་སྲས་གཞོན་ནུ་དོན་གྲུབ་ཀྱིས་ཨ་ནོ་མ་ཞེས་པའི་གཙང་བོའི་འགྲམ་ནས་སྤྲང་པོའི་ཆས་སུ་སྤྲས་ཏེ་ཡུལ་ལུང་གཅིག་ནས་གཅིག་ཏུ་འཁྱམས་ཉུལ་གྱིས་ཕེབས་བཞུགས་གནང་། དུས་ཡུན་གང་འཚམ་ཕྱིན་རྗེས། རྒྱལ་སྲས་ཁོང་གང་དུ་རྒྱལ་པོ་གཟུགས་ཅན་སྙིང་པོས་མངའ་དབང་བསྒྱུར་སའི་རྒྱལ་པོའི་ཁབ (RAJAGAHA) ཀྱི་གྲོང་ཁྱེར་དུ་འབྱོར་བ་ན། ཁོང་གིས་ཀྱང་གྲྭ་པ་གཞན་དང་གཅིག་མཚུངས་ཕྱག་ཏུ་ལྷུང་བཟེད་ཐོགས་ཏེ་གྲོང་ཁྱེར་དེའི་མི་ཚང་རེ་རེའི་སྒོ་བརྒྱུད་ནས་བསོད་སྙོམས་ལ་ཕེབས། དེ་དུས་རྒྱལ་སྲས་ལ་བཞུགས་སའི་གཟིམས་ཁང་མེད་ཅིང་གླེང་མོལ་བྱེད་མཁན་གྱི་གྲོགས་པོའང་མེད་པར་མ་ཟད་ཞལ་དུ་གསོལ་རྒྱུའི་ཟས་ཀྱང་མེད། དེར་བརྟེན་ཁོང་གིས་སྐྱེ་བོ་གཞན་གྱིས་གང་ཕུལ་བའི་ཟས་ལ་ལོངས་སུ་སྤྱད་ནས་བཞུགས། སྐབས་དེར་ཡུལ་མི་རྣམས་ཀྱིས་རྒྱལ་སྲས་ལ་དྲང་སྲོང་ཞེས་འབོད་ཀྱི་ཡོད་ལ་ཁ་ཤས་ཀྱིས་དཀའ་ཐུབ་པ་ཞེས་ཀྱང་འབོད། གཞན་ཡང་འགའ་ཞིག་གིས་དགེ་སྦྱོང་གོ་ཏ་མ་ཞེས་སོགས་འབོད་པ་ལས། དུས་དེ་ནས་བཟུང་ཁོང་ལ་རྒྱལ་སྲས་གཞོན་ནུ་དོན་གྲུབ་ཅེས་འབོད་མཁན་ནི་གཅིག་ཀྱང་མ་བྱུང་། གང་ལྟར་རྒྱལ་སྲས་ཁོང་ནི་ཧ་ཅང་གི་སྐུ་ཉམས་དོད་ལ་གཞོན་ཤ་ཆགས་པ། གཙང་སྦྲ་ལྡན་ཞིང་ལང་ཚོ་རྒྱས་པ། ཞལ་ནས་གང་གསུངས་ལ་སྙན་འཇེབས་ལྷོད་ངག་གི་འགྱུར་བག་ལྡན་ཞིང་ཕན་སེམས་དང་སྙིང་རྗེའི་གཞན་དབང་དུ་གྱུར་པ་ཞིག་གོ ། རྒྱལ་སྲས་ཁོང་གིས་དུས་ནམ་ཡིན་ཡང་མི་གཞན་པར་ང་ལ་གསོལ་རས་ཤིག་གནང་རོགས་ཞེས་བསོད་སྙོམས་སློང་གིན་མེད་ན་ཡང་། ཡུལ་མི་རྣམས་ཀྱིས་ཁོང་གི་ལྷུང་བཟེད་དུ་བསོད་སྙོམས་འབུལ་རྒྱུར་དགའ་སྣང་དང་སྤྲོ་བ་བྱེད་ཀྱི་ཡོད། དེ་ཙ་ན་ཡུལ་མི་ཁ་ཤས་རྒྱལ་པོ་གཟུགས་ཅན་སྙིང་པོའི (BIMBISARA) སྐུ་མདུན་དུ་བཅར་ནས་ཞུས་པ། ཀྱེ། རྒྱལ་པོ་རིན་པོ་ཆེ། གྲོང་ཁྱེར་འདི་ན་སྤྲང་པོ་གཞན་རྣམས་དང་ཡེ་ནས་མི་མཚུངས་ཤིང་དགུང་ན་ཆུང་བའི་བསོད་སྙོམས་པ་ཞིག་སྟེ། ཁ་ཤས་ཀྱིས་ཁོང་ལ་དགེ་སྦྱོང་གོ་ཏ་མ་ཞེས་ཀྱང་འབོད། གང་ལྟར་ཁོང་ནི་གཙང་སྦྲ་དོད་ཅིང་ཐུགས་སེམས་བཟང་བ། ཞི་ཞིང་དུལ་ལ་གུས་བརྩི་དང་ལྡན་པ་ཞིག་རེད་འདུག ཅེས་ཞུས་པར་རྒྱལ་པོ་གཟུགས་ཅན་སྙིང་པོས་གོ་ཏ་མ (GOTAMA) ཞེས་པའི་ཚིག་དེ་ཐོས་པ་ཙམ་གྱིས་བསོད་སྙོམས་པ་དེ་ནི་རང་གི་མཆེད་གྲོགས་རྒྱལ་པོ་ཟས་གཙང་མའི་སྲས་ཡིན་པ་ཤེས་སོ། ། དེ་ནས་ཁོང་མྱུར་སྟབས་ཀྱིས་རྒྱལ་སྲས་གཞོན་ནུ་དོན་གྲུབ་ཀྱི་རྩར་བཅར་ནས་སྨྲས་པ། རྒྱལ་སྲས་ལགས། ཁྱེད་ཀྱིས་དགོས་པ་ཅི་ཞིག་གི་ཕྱིར་འདི་ལྟར་གནང་བ་ཡིན། ཁྱེད་ཉིད་རང་གི་ཡབ་ཟས་གཙང་མ་དང་ཁ་རྩོད་ཤོར་བ་མ་ལགས་སམ། ད་ཁྱོད་ཀྱིས་འདི་ལྟར་བྱས་ཏེ་གནས་གང་ཞིག་ཏུ་ཕེབས་རྩིས་ཡིན། རྒྱལ་སྲས་ལགས། གང་ལྟར་ཁྱོད་ཀྱིས་དེ་ལྟ་མི་གནང་བར་རྒྱལ་ཕྲན་འདི་རུ་བཞུགས་ཤིག་དང་ངས་ཁྱེད་ལ་རྒྱལ་སྲིད་ཀྱི་ཕྱེད་ཀ་འབུལ་རྒྱུ་ཡིན་གསུངས་པར། དགེ་སྦྱོང་གོ་ཏ་མས། རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོ་ལགས། ཁྱོད་ཀྱིས་ང་ལ་དེ་ལྟའི་མཐོང་ཆེན་གནང་བར་ཐུགས་རྗེ་ཆེ་ཞུ། ཁོ་བོ་ནི་རང་གི་ཡབ་ཡུམ་དང་བུ་ཕྲུག་ཆུང་མ་དང་བཅས་པར་ཧ་ཅང་གི་དགའ་པོ་ཡོད་ལ། ཁྱེད་ཀྱིས་གཙོས་སྐྱེ་བོ་མཐའ་དག་ལ་བརྩེ་པོ་ཡོད། འོན་ཀྱང་ང་ནི་ན་རྒ་འཆི་བའི་སྡུག་བསྔལ་དང་མྱ་ངན་སོགས་གཏན་ནས་འགོག་པའི་ཐབས་ལམ་འཚོལ་ཕྱིར་འདི་ལྟར་འགྲོ་བཞིན་པ་ལགས། ཞེས་གསུངས་ཏེ་ཕེབས་སོ། །
རིང་འཕུར་དང་ལྷག་སྤྱོད།
རྩོམ་སྒྲིགརྒྱལ་སྲས་གཞོན་ནུ་དོན་གྲུབ་ཀྱིས་རང་གི་ཕོ་བྲང་དང་ཆེས་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པའི་འཚོ་བ་དེ་དག་མཆིལ་མའི་ཐལ་བ་བཞིན་རྒྱབ་ཏུ་བསྐྱུར་ཏེ་རབ་ཏུ་བྱུང་བའི་སྐོར། ཁོང་གི་མཆེད་གྲོགས་ལྔ་པོས་ཐོས་པས་ཁོང་རྣམས་ཀྱིས་ཀྱང་རྒྱལ་སྲས་དང་གཅིག་མཚུངས་ཀྱིས་ཁྱིམ་ནས་ཁྱིམ་མེད་པར་རབ་ཏུ་བྱུང་། མཆེད་གྲོགས་ལྔའི་ནང་ནས་གཅིག་གི་མིང་ལ་ཀཽཎྜི་ནྱ (KONDANNA) ཟེར་ཞིང་། ཁོང་ནི་མཆེད་གྲོགས་ལྔ་པོའི་ཁྲོད་ནས་ཆེས་སྤྱང་གྲུང་འཛོམས་ཤིང་རྣམ་དཔྱོད་ཕུལ་དུ་བྱུང་བ་དེ་ཡིན། དེ་བཞིན་རྣམ་དཔྱོད་ལྡན་པའི་མཆེད་གྲོགས་གཞན་བཞི་པོའི་མིང་ལ་རྟ་ཐུལ (ASSAJI) དང་། བཟང་ལྡན། (BHADDIYA) མིང་ཆེན། (MAHA NAMA) རླངས་པ (WAPPA) བཅས་ཟེར་ཞིང་། ཁོང་རྣམས་ཀྱིས་ཀྱང་ངུར་སྨྲིག་གི་ན་བཟའ་བཞེས་ཏེ་ལག་ཏུ་ལྷུང་བཟེད་ཐོགས་ནས་ཡུལ་ལུང་གཅིག་ནས་གཅིག་ཏུ་བརྒྱུད་དེ་བསོད་སྙོམས་ལ་ཕེབས་སོ། ། སྐབས་དེ་དུས་རྒྱ་གར་ན་ཆོས་ལུགས་ཀྱི་སློབ་དཔོན་ཧ་ཅང་མང་བའི་ཁྲོད་ཀྱི་རིང་འཕུར (ALARA) ཞུ་བ་ཁོང་ནི་མཚན་སྙན་ཆེས་ཆེར་རྒྱས་པའི་སློབ་དཔོན་གྲགས་ཅན་ཞིག་ཡིན། དེར་བརྟེན་དགེ་སྦྱོང་གོ་ཏ་མ་མཆེད་གྲོགས་ལྔ་དང་བཅས་སློབ་དཔོན་དེ་ཉིད་ཀྱི་ཞབས་ལ་གཏུགས་ཏེ། ཁོང་གིས་གང་གསུངས་ལ་བཀའ་གསུང་ཇི་བཞིན་དང་དམ་ཚིག་མཐུན་པའི་སྒོ་ནས་སྦྱང་བརྩོན་ལྷོད་མེད་གནང་། དགེ་སྦྱོང་གོ་ཏ་མ་ནི་སློབ་ཚོགས་ཡོངས་ནས་ལས་ལ་བརྩོན་ཞིང་སྤྱང་གྲུང་འཛོམས་ཤོས་དེ་ཡིན་སྟབས། སློབ་དཔོན་གྱིས་ཀྱང་ཁོང་ལ་ཧ་ཅང་གི་དགའ་མོས་དང་བྱམས་སྐྱོང་གནང་གི་ཡོད། མཐའ་གཞུག་དེར་སློབ་དཔོན་གྱིས་དགེ་སྦྱོང་གོ་ཏ་མ་ལ་དེ་ལས་ལྷག་པའི་སློབ་ཁྲིད་ཞུ་རྒྱུ་མ་རྙེད་པར་བརྟེན་ཁོང་གིས་སྨྲས་པ། ད་ལྟའི་སྐབས་ཁྱོད་ཀྱི་རྟོགས་པ་ང་དང་མཉམ་པར་སོན་པས་ངེད་གཉིས་ཀྱི་བར་ལ་ཁྱད་པར་ཏིལ་འབྲུ་ཙམ་ཡང་མེད། དེས་ན་ཁྱེད་ཉིད་ངའི་གཞིས་ཀ་འདི་རུ་བཞུགས་ཏེ་ཁོ་བོ་དང་ལྷན་དུ་ངའི་སློབ་ཕྲུག་རྣམས་ལ་སློབ་ཁྲིད་གནང་རོགས་གྱིས། ཞེས་གསུངས་པ་ན། དགེ་སྦྱོང་གོ་ཏ་མ་ཧང་སང་པར་གྱུར་ཏེ་སློབ་དཔོན་ལ་ཞུས་པ། སློབ་དཔོན་ལགས། ཁྱེད་ཀྱིས་ང་ལ་ཆོས་ཚུལ་འདི་ལས་ལྷག་ཅིང་ཆེས་མཆོག་ཏུ་གྱུར་པའི་གདམས་པ་ཞིག་སྟེ། ན་རྒ་འཆི་བའི་སྡུག་བསྔལ་རྩད་ནས་གཅོད་པའི་ཐབས་ལམ་ཞིག་སྟོན་ནུས་པ་མ་ལགས་སམ། ཞེས་ཞུས་པར། སློབ་དཔོན་གྱིས། ངས་དེ་འདྲའི་ཐབས་ལམ་ཞིག་གཏན་ནས་ཤེས་ཀྱི་མེད་ན་ངས་ཁྱོད་ལ་ཇི་ལྟར་སྟོན། མདོར་ན་འཛམ་གླིང་འདིའི་ཐོག་དེ་འདྲའི་ཐབས་ལམ་མཁྱེན་མཁན་གྱི་སྐྱེ་བོ་སུའང་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །ཞེས་གསུངས། དེ་ནས་དགེ་སྦྱོང་གོ་ཏ་མ་མཆེད་གྲོགས་ལྔ་དང་བཅས་གཞིས་ཀ་དེ་ནས་ཕེབས་ཐོན་གནང་སྟེ། རང་ཉིད་ཀྱིས་གང་སྦྱངས་པ་རྣམས་ཉམས་ལེན་གྱི་སྙིང་པོ་ལ་གཞོལ་བཞིན་ཡུལ་ལུང་གང་སར་འཁྱམས་ཉུལ་གྱིས་ལྗོངས་རྒྱུ་ཞིང་ཕེབས་སོ། ། མཐའ་གཞུག་ཁོང་རྣམས་ཀྱིས་ལྷག་སྤྱོད (UDDAKA) ཟེར་བའི་མཁྱེན་དཔྱོད་ཀྱི་གྲགས་སྙན་རབ་ཏུ་རྒྱས་པའི་རྨད་བྱུང་གི་སློབ་དཔོན་ཞིག་འཚོ་ཞིང་གཞེས་པ་གསན་པས། ཁོང་རྣམས་སློབ་དཔོན་དེའི་ཞབས་ལ་གཏུགས་ཏེ་སྦྱང་བརྩོན་ལྷོད་མེད་གནང་། གང་ལྟར་དགེ་སྦྱོང་གོ་ཏ་མས་སྔར་བཞིན་སློབ་དཔོན་ཁོང་གི་བཀའ་གསུང་ཇི་བཞིན་བསྒྲུབས་ཏེ་སྦྱང་བརྩོན་མཐིལ་ཕྱིན་གནང་བས་ཁོང་སློབ་ཚོགས་ཡོངས་ནས་རྩེ་ཕུད་དུ་གྱུར། སློབ་དཔོན་ལྷག་སྤྱོད་ཀྱིས་ཀྱང་དགེ་སྦྱོང་གོ་ཏ་མ་ལ་ན་རྒ་འཆི་བའི་སྡུག་བསྔལ་རྩད་ནས་གཅོད་པའི་ཐབས་ལམ་ཞིག་འཆད་ཐུབ་རྒྱུ་ཕར་ཞོགཐ་ན་འཛམ་གླིང་འདིར་སྡུག་བསྔལ་དེ་དག་གཏན་སྤངས་བྱས་པའི་སྐྱེ་བོ་ཞིག་ཡོད་མེད་ཙམ་ཡང་ཐོས་མྱོང་མེད། གང་ལྟར་སྦྱངས་འབྲས་དེ་ཙམ་ཞིག་གིས་དགེ་སྦྱོང་གོ་ཏ་མའི་ཐུགས་ཡིད་མ་ཚིམས་པར། ཁོང་མཆེད་གྲོགས་དང་བཅས་པས་སློབ་དཔོན་ལ་གྱེས་མཇལ་ཞུས་ཏེ་ཕྱོགས་ཕེབས་གནང་ཞིང་ཁོང་གི་དགོངས་པར། ད་ནི་རང་ཉིད་རང་བསྟེན་བྱས་ཏེ་འཁོར་བའི་སྡུག་བསྔལ་གྱི་རྒྱུ་ཀུན་འབྱུང་གང་ཡིན་རྩད་མ་ཆོད་བར་དུ་འབད་བརྩོན་གྱི་མཚམས་མི་གཅོད་དོ། །ཞེས་ཐུགས་ཐག་གཙང་བཅད་གནང་ངོ་། །
ལུས་ཀྱི་དཀའ་སྤྱད།
རྩོམ་སྒྲིགདགེ་སྦྱོང་གོ་ཏ་མ་འཁོར་མཆེད་གྲོགས་དང་བཅས་སློབ་དཔོན་ལྷག་སྤྱོད་ཀྱི་མདུན་ནས་ཐོན་རྗེས་སྔར་བཞིན་ཡུལ་ལུང་གཅིག་ནས་གཅིག་ཏུ་བརྒྱུད་དེ་གནས་ངེས་མེད་དུ་འཁྱམས་ཤིང་ཉུལ་ལོ། །གང་འཚམ་སོང་རྗེས་གོ་ཏ་མའི་དགོངས་པར། ཟས་གཅོད་ཀྱི་དཀའ་ཐུབ་དེ་ནི་བདེན་པ་མཐོང་བའི་ཐབས་ལམ་རྨད་དུ་བྱུང་བ་དེ་རེད་སྙམ་དུ་དགོངས་ནས། སྨྱུང་བར་གནས་པའི་སྒོ་ནས་ཉམས་ལེན་ལ་གཞོལ་བར་མཛད། དང་ཐོག་ཁོང་གིས་ཁ་ཟས་ཉུང་ངུ་རེ་བསྟེན་ཅིང་། དེ་ནས་རིམ་བཞིན་ཟླ་ངོ་མང་པོའི་རིང་ཉིན་རེར་ཟས་ཐུན་གཅིག་རེ་ལས་མ་བཞེས་པར་བཞུགས་ཤིང་། རིམ་གྱིས་ཉིན་གཉིས་ཀྱི་ནང་ཟས་ཐུན་གཅིག་རེ་དང་། མཐར་ཉིན་གསུམ་གྱི་ནང་དུ་ཟས་ཐུན་གཅིག་རེ་ལས་མ་བཞེས་བར་སྨྱུང་གནས་ཀྱི་ཉམས་ལེན་གདམས་པའི་མཐིལ་དུ་བཟུང་། དེ་ཡང་ཁོང་ལ་བཞེས་རྒྱུ་ནི་རྩི་ཤིང་གི་རྩ་བ་དང་ཤིང་གི་ལོ་མ་ལས་མེད་ཅིང་། བཏུང་བ་ཡང་ཤིང་གི་ལོ་མ་དང་ཤིང་ཏོག་སྣ་ཚོགས་ཀྱི་ཁུ་བ་ལས་གཞན་མེད་པས། ཁོང་གི་སྐུ་གཟུགས་ལ་ཟས་བཅུད་ཀྱིས་མ་འདང་བས་ཞབས་གཉིས་ནི་སྨྱུག་མའི་སྡོང་པོ་ཞིག་དང་མཚུངས་པར་སྐམ་ཞིང་རིད་ལ་སྒལ་ཚིགས་རྣམས་ཀྱང་ཐག་པ་ལྟར་གྱུར། གཞན་ཡང་བྲང་ཁོག་གི་རྩིབ་མ་རྣམས་ནི་ཐོག་ཁེབས་མ་བཀབ་པའི་རྩིག་གྱང་ལ་རྒྱུག་འཕྲེད་བསྟར་བ་ཇི་བཞིན་ཁྲ་རབ་བེར་གྱུར། མ་ཟད་ཁོང་གི་སྤྱན་རིལ་གཉིས་ཀྱང་ཁྲོན་པའི་ནང་དུ་རྡོ་རིལ་ལྷུང་བ་ལྟར་གཡས་ཕྱོགས་སུ་ལྟིབ་པར་གྱུར་ཅིང་། སྐུ་ལུས་ཀྱི་པགས་པ་ཡང་སྐམ་ལ་གཉེར་མས་ཁེངས་ཤིང་དབུ་ཡི་སྐྲ་ལོ་རྣམས་ཀྱང་ཐང་ལ་ཟགས། དངོས་གནས་དགེ་སྦྱོང་གོ་ཏ་མ་ནི་ཀེང་རུས་གསོན་པོ་ཞིག་དང་མཚུངས་པར་ཤ་མེད་རུས་སྒྲོམ་ཞིག་ཏུ་གྱུར་ཏོ། ། དེ་དུས་ད་དུང་ཁོང་གི་དགོངས་པར། ལུས་ཀྱི་དཀའ་བ་སྤྱད་པ་ནི་མཐར་ཐུག་ཅིང་བླ་ན་མེད་པའི་བདེ་སྐྱིད་སྐྲུན་བྱེད་ཀྱི་ལམ་བུ་གཅིག་པུ་དེ་རེད་དགོངས་ནས། ལྟོགས་སྐོམ་ལ་བཟོད་བསྲན་དང་། ལུས་ཀྱི་དཀའ་ཐུབ་ཀྱི་སྒོ་ནས་མུ་མཐུད་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་ཉམས་ལེན་ལ་རྩེ་གཅིག་ཏུ་གཞོལ་བར་མཛད་ནའང་། ད་དུང་ཁོང་གི་ཐུགས་རྒྱུད་ལ་ཉམས་རྟོགས་ཀྱི་རིགས་གསར་པ་གང་ཡང་འཁྲུངས་མེད། དེ་བཞིན་ལུས་དང་ཡིད་ཀྱི་དཀའ་སྤྱད་ལ་བརྟེན་པའི་ཐབས་ལམ་གཞན་པ་ཞིག་ནི་དབུགས་འབྱུང་རྔུབ་ཀྱི་ཉམས་ལེན་ཏེ། དུས་ཡུན་རིང་པོའི་བར་དབུགས་ནང་དུ་བསྒོམས་ཏེ་དབུ་དང་སྙན་གྱིས་གཙོས་པའི་སྐུ་གཟུགས་ཡོངས་ལ་ན་ཟུག་གི་དཀའ་ངལ་མ་བྱུང་བར་དུ་དབུགས་གཏོང་ལེན་གྱི་ཉམས་ལེན་ལ་གཞོལ་བར་མཛད། དེ་ལྟར་ཁོང་གིས་གྲོགས་མེད་ཁེར་རྐྱང་དུ་ཉམས་ལེན་གནང་ཞིང་། ཚེས་ཆེན་བཅོ་ལྔ་དང་གནམ་གང་སོགས་དུས་ཆེན་ཁག་གི་མཚན་མོར་ནགས་ཀླུང་ཁྲོད་དང་། ཡང་ན་དུར་ཁྲོད་སོགས་མི་མེད་ལུང་སྟོང་གི་དབེན་གནས་སུ་ཕེབས་ཏེ་སྒོམ་གྱི་ཉམས་ལེན་ལ་གཞོལ་བར་མཛད། དང་ཐོག་ཁོང་དེ་འདྲའི་འབྲོག་དགོན་དུ་བྱོན་ཏེ་གཏུམ་དྲག་ཅན་གྱི་གཅན་གཟན་སོགས་ཡོང་བ་མཐོང་དུས་ཁོང་ལ་འཇིགས་སྣང་དང་དངངས་ཚབ་སྐྱེས་ཀྱི་ཡོད་ན་ཡང་། འཇིགས་སུ་རུང་བའི་དབེན་གནས་དེ་དག་ནས་ཡུལ་ལུང་གཞན་གང་དུའང་བྲོས་བྱོལ་མ་བྱས་པར། སྤོབས་པ་ཆེན་པོའི་ཐོག་མུ་མཐུད་སྒོམ་གྱི་ཉམས་ལེན་ལ་བརྩོན་པར་མཛད། སྐབས་དེ་དུས་ཁོང་གིས་དུར་ཁྲོད་དང་ཡང་ན་གད་སྙིགས་སྤུངས་པའི་ཁྲོད་ནས་རྙིང་རལ་དང་ཙབ་རལ་དུ་ཕྱིན་པའི་གྱོན་གོས་རྣམས་བསྒྲུགས་ཏེ་མནབས་ཤིང་། ཚད་པ་ཆེ་བའི་དབྱར་གཞུང་གི་མཚན་དུས་སུ་ཁོང་ཁང་པའི་ནང་ལ་བཞུགས་ཤིང་ཉིན་མོར་འབར་ལ་ཁད་པའི་ཚད་པའི་ཁྲོད་ཁང་པའི་ཕྱི་ལ་བཞུགས། ད་དུང་གྲང་ངར་ཆེ་བའི་དགུན་ཁའི་མཚན་དུས་སུ་འཁྱགས་པས་བསྡམས་པའི་ཆུ་མོ་ཡི་དཀྱིལ་དུ་རྒྱུན་རིང་བཞུགས་ཏེ་ལུས་ཀྱི་དཀའ་བ་སྤྱད་པས། ཁོང་གི་ལུས་སེམས་གང་ཐད་ལ་དཀའ་སྡུག་ཇེ་ཆེ་ནས་ཇེ་ཆེར་ཕྱིན། སྤྱིར་དགེ་སྦྱོང་གོ་ཏ་མ་ཁོང་གིས་དཀའ་སྤྱད་ཀྱི་བརྒྱུད་རིམ་ཁྲོད་དཀའ་སྡུག་དང་ན་ཟུག་སོགས་གང་འདྲ་ཞིག་བྱུང་མིན་ལ་མ་ལྟོས་པར་ལོ་ངོ་ཧྲིལ་པོ་དྲུག་གི་རིང་། མུ་མཐུད་དེ་ལྟའི་ཉམས་ལེན་ལ་རྩེ་གཅིག་ཏུ་གཞོལ་བར་མཛད་ན་ཡང་ད་དུང་ཉམས་རྟོགས་གསར་བ་གང་ཡང་ཐུགས་ལ་མ་འཁྲུངས་སྟབས། ཁོང་གི་དགོངས་པར། འདི་ལྟ་བུའི་དཀའ་སྤྱད་སྡུག་རུས་ཁོ་ནའི་ཉམས་ལེན་བྱེད་པ་ནི་ཤེས་རབ་འཚོལ་བའི་ཐབས་ལམ་ཞིག་མ་རེད་དགོངས་སོ། ། ཉིན་གཅིག་དགེ་སྦྱོང་གོ་ཏ་མ་ཨུ་རུ་ཝེ་ལ (URUVELA) ཞེས་པའི་ཡུལ་ལུང་ཞིག་ཏུ་དྲན་པ་འཐོར་ཏེ་བརྒྱལ་བ་ན། ར་རྫི་ཞིག་གིས་མཐོང་ནས་ཁོང་ལ་འོ་མ་ཕུལ་བས་སྔར་ལས་ཅུང་དྭངས་བསྐྱེད་དུ་ཕྱིན། དུས་དེ་ནས་བཟུང་ཁོང་གི་སྐུ་གཟུགས་ཀྱི་གནས་བབ་རང་སོར་ཆུད་ཕྱིར་འོ་མ་དང་ཟས་རིགས་སོགས་ཅུང་མང་ཙམ་བཞེས། སྐབས་དེར་ཁོང་གི་མཆེད་གྲོགས་ལྔ་པོས་དགེ་སྦྱོང་གོ་ཏ་མས་ཟས་བཅད་སྨྱུང་གནས་ཀྱི་ཉམས་ལེན་དོར་བ་མཐོང་བས། ཁོང་ཚོའི་འདོད་བློ་ཡེ་ནས་མ་ཚིམས་པར་དགེ་སྦྱོང་གོ་ཏ་མ་གཅིག་པུར་བཞག་སྟེ་ཁོང་རྣམས་ཡུལ་ཕྱོགས་གཞན་ཞིག་ཏུ་ཕྱིན་ཏོ། །
སྲས་མོ་ལེགས་སྐྱེས་མས་འོ་ཐུག་ཕུལ་བ།
རྩོམ་སྒྲིགསེ་ན་ནི (SENANI) ཟེར་བའི་གྲོང་གསེབ་ཅིག་ཏུ་འབྱོར་ཕྱུག་ལྡན་ལ་ལོ་ན་ཆུང་ཞིང་མཛེས་སྡུག་གི་ལང་ཚོ་རབ་ཏུ་རྒྱས་པའི་གཞོན་ནུ་མ་ཞིག་ཡོད་ཅིང་། མོ་རང་གི་བསམ་པར། མ་འོངས་པར་རང་ཉིད་གཉེན་སྒྲིག་བྱས་ཏེ་ཕྲུ་གུ་སྙིང་རྗེ་མོ་ཡིད་དུ་འོང་བ་ཞིག་སྐྱེ་དགོས་སྙམ་ནས་ལོ་ངོ་མང་པོའི་རིང་ངང་སྒུག་གི་རེ་བ་བྱས་ན་ཡང་མོའི་བསམ་པ་ནང་བཞིན་གྱི་གྲུབ་འབྲས་ཤིག་མ་ཐོན། དེར་བརྟེན་ཡུལ་མི་རྣམས་ཀྱིས་མོ་རང་ལ་བཤད་རྒྱུར། ཁྱོད་ངེས་པར་དུ་ཆུ་བོ་ནཻ་རཉྫཱ་ནའི (NERANJARA) ཉེ་འགྲམ་གྱི་ཤིང་ནྱ་གྲོ་དྷའི་རྩར་ཕྱིན་ཏེ་ཤིང་ལྷ་ལ་མཆོད་ཅིང་བསྙེན་བཀུར་བྱས་ཏེ་བདག་ལ་གཏན་གྲོགས་ཤིག་དང་སྙིང་དུ་སྡུག་པའི་བུ་ཕྲུག་ཅིག་གནང་བར་ཞུ་ཞེས་གསོལ་བ་ཐོབ་དང་ཁྱོད་ཀྱི་འདོད་པ་འགྲུབ་ངེས་རེད། ཅེས་བཤད། སྐབས་དེ་དུས་མང་ཚོགས་ཀྱིས་ཤིང་སྡོང་དང་སྐུ་བརྙན་སོགས་ལ་དད་པ་དང་ཡིད་ཆེས་ཞུས་ཏེ་རང་ཉིད་ཀྱི་རེ་བ་འགྲུབ་ཆེད་གསོལ་འདེབས་སྐྱབས་འཇུག་ཞུ་བཞིན་པ་རེད། དེ་ནས་མོ་རང་གིས་ཡུལ་མི་ཚོས་ཇི་ལྟར་བཤད་པ་བཞིན་བྱས་པས། རིང་པོར་མ་ཐོགས་པར་མོས་ཕོ་གཞོན་ཞིག་དང་ལྷན་གཉེན་སྒྲིག་བྱས་ཏེ་ཁོང་ཁྱོ་ཤུག་གཉིས་ལ་ཡིད་དུ་འོང་བའི་ཕྲུ་གུ་ཞིག་ཀྱང་སྐྱེས། དེར་བརྟེན་མོ་རང་ལ་རྨད་དུ་བྱུང་བའི་དགའ་ཚོར་སྐྱེས་ཏེ། སྔོན་གྱི་དམ་བཅའ་བཞིན་རང་ཉིད་ལ་ཡོད་ཚད་གནང་མཁན་གྱི་ཤིང་ལྷར་དྲིན་གཟོ་ཕྱིར་ཉིན་དེ་ག་རིང་དུ། རང་གི་གཡོག་མོ་ཞིག་ཤིང་ནྱ་གྲོ་དྷའི་ཉེ་འཁོར་གཙང་སྦྲ་བྱེད་པར་མངགས། མཛེས་སྡུག་ལང་ཚོའི་མྱུ་གུ་རྒྱས་པའི་གཞོན་ནུ་མ་དེའི་མིང་ལ་ལེགས་སྐྱེས་མ (SUJATA) ཟེར། མོ་རང་ལ་བ་ཕྱུགས་སྟོང་ཕྲག་གཅིག་ཡོད་ཅིང་དེ་རྣམས་ཀྱི་འོ་མ་ཞིམ་མངར་ལྡན་པ་ཡོང་ཆེད་ཝལ་མེ (YALMEE) ཞེས་པའི་འཁྲིལ་ཤིང་མངར་མོས་གསོ་སྐྱོང་བྱས་ཏེ། བ་ཕྱུགས་སྟོང་ཕྲག་དེའི་འོ་མ་བཞོས་ནས་དེ་བ་ཕྱུགས་ལྔ་བརྒྱ་ལ་བླུད། དེ་ལྟར་བ་ཕྱུགས་ལྔ་བརྒྱ་པོ་དེ་ཡི་འོ་མ་བཞོས་ཏེ་བ་ཕྱུགས་ཉིས་བརྒྱ་ལྔ་བཅུ་ལ་བླུད་པ་སོགས་རིམ་བཞིན་བ་ཕྱུགས་བརྒྱད་ཀྱི་བར་དེ་ལྟར་གསོ་སྐྱོང་བྱས། མོ་རང་གིས་དེ་ལྟར་བྱེད་དགོས་པའི་རྒྱུ་མཚན་ནི་ནྱ་གྲོ་དྷའི་ཤིང་ལྷ་ལ་ཞིམ་མངར་ལྡན་ཞིང་རོ་བཅུད་འཛོམས་པའི་འོ་ཐུག་མངར་མོ་ཞིག་ཕུལ་བའི་ཆེད་ཡིན། དེ་ལྟར་བུ་མོ་ལེགས་སྐྱེས་མས་འོ་ཐུག་བསྐོལ་བཞིན་པའི་སྐབས། རང་གི་ལས་གཡོག་དགའ་སྤྲོའི་ངང་འཚབ་འཚུབ་ཀྱིས་ཚུར་རྒྱུག་ཡོང་བ་མཐོང་བས་མོ་རང་ཡང་ཧང་སང་བར་གྱུར། དེ་ནས་ལས་གཡོག་དེས་སྲས་མོ་ལེགས་སྐྱེས་མ་ལ་སྨྲས་པ། ཨོ། སྲས་མོ་ལགས། ཁྱེད་ནི་ཅི་འདྲའི་བསོད་ནམས་ཆེ་བ་ལ། ཉིད་ཀྱིས་ཤིང་ལྷ་ལ་ཞལ་ཟས་འབུལ་རྒྱུ་ཁོང་གིས་ཞལ་བཞེས་གནང་སྟེ། ད་ལྟ་ཁོང་མངོན་སུམ་དུ་བྱོན་ནས་སྲས་མོ་ཉིད་ཞལ་ཟས་ལ་བསྒུགས་ཏེ་ཤིང་ནྱ་གྲོ་དྷའི་འོག་སྒོམ་རྒྱག་བཞིན་བཞུགས་འདུགཅེས་ཞུས་པས། སྲས་མོ་ལེགས་སྐྱེས་མ་དགའ་མགུ་ཡི་རང་སྟེ་ཁོང་གཉིས་ཀྱིས་དགའ་བའི་བྲོ་འཁྲབ། དེ་ནས་ཁོང་གཉིས་ཀྱིས་མགྱོགས་མྱུར་ངང་འོ་འབྲས་སྐྱོ་ཐུག་བསྐོལ་ཏེ། ཆེས་ཞིམ་མངར་དང་རོ་བཅུད་འཛོམས་པའི་འོ་ཐུག་ཤིང་ནྱ་གྲོ་དྷའི་ཕྱོགས་སུ་ཁྱེར་ཡོང་བ་ན། བུ་མོ་ལེགས་སྐྱེས་མས་ཉམས་འགྱུར་ལྡན་ཞིང་དང་བ་འདྲེན་པའི་ཤིང་ལྷ་ཁོང་ཤིང་ནྱ་གྲོ་དྷའི་གྲིབ་བསིལ་འོག་ཏུ་བཞུགས་ཏེ། སྒོམ་གྱི་རྣལ་འབྱོར་ལ་གཞོལ་བ་དངོས་སུ་མཇལ་བས་ཧང་སང་ཞིང་དགའ་སྤྲོ་ཚད་མེད་སྐྱེས། ངེས་པ་དོན་དུ་ཤིང་ལྷ་ཁོང་དགེ་སྦྱོང་གོ་ཏ་མ་ཡིན་པ་མོ་རང་གིས་ག་ལ་ཤེས། གང་ལྟར་ཡང་མོས་ཞིམ་མངར་རོ་བཅུད་ལྡན་པའི་འོ་འབྲས་ཐུག་པ་ཁོང་གི་ལྷུང་བཟེད་དུ་བླུག་བཞིན་སྨྲས་པ། ཁོ་མོའི་རེ་འབྲས་ཇི་ལྟར་གྲུབ་པ་བཞིན་ཤིང་ལྷ་ཁྱེད་ལ་ཡང་ཐུགས་ཀྱི་སྨོན་པ་གང་ཡོད་བདེ་ལེགས་ངང་འགྲུབ་པར་ཤོག་ཅིགཅེས་སྨོན་ལམ་ཡང་བཏབ། དགེ་སྦྱོང་གོ་ཏ་མས་འོ་ཐུག་བཞེས་གྲུབ་རྗེས། ཕྱག་ཏུ་ལྷུང་བཟེད་སྟོང་པ་དེ་བསྣམས་ཤིང་ཆུ་བོ་ནཻ་རཉྫཱ་ན་འཕྲེད་ཀྱིས་བཅད་ནས་ཡུལ་དབུས་རྡོ་རྗེ་གདན་གྱི་ཕྱོགས་སུ་ཕེབས་སོ། །