ཝའི་ལི་སྒྲ་སྒྱུར།

ཨིན་ཡིག་ཐོག་བོད་ཡིག་གི་དག་ཆའི་ཡིག་སྒྱུར་ལམ་ལུགས།

ཝའི་ལི་སྒྲ་སྒྱུར་ (Wylie Transliteration) ནི། བོད་ཡིག་ཐོག་གི་ཡིག་ཆ་རྣམས་ཨིན་ཡིག་གི་རྣམ་པར་དག་ཆ་ཇི་བཞིན་ཡིག་འབེབས་ཀྱིས་སྒྲ་སྒྱུར་བྱེད་པའི་ཐབས་ལམ་ཞིག་ཡིན། ཐབས་ལམ་འདི་ཕྱི་ལོ་ ༡༩༥༩ ལོར་ཨ་རིའི་བོད་ཀྱི་སྐད་ཡིག་རིག་པའི་མཁས་དབང་ Turrell V. Wylie ཊུ་རེལ་ཝི་ཝའི་ལི་ལགས་ཀྱིས་ A Standard System of Tibetan Transcription ཞེས་པའི་རྩོམ་ཡིག་ཐོག་འདིའི་སྐོར་གྱི་ལས་འཆར་ཐོག་མར་གསལ་བཤད་མཛད་པས། སྒྲ་སྒྱུར་གྱི་ཐབས་ལམ་འདི་ལ་ཝའི་ལི་སྒྲ་སྒྱུར་ཞེས་མིང་དུ་ཐོགས།[༡] ཐབས་ལམ་འདི་ཕྱིས་སུ་ཨ་རིས་གཙོས་པའི་གཙུག་ལག་སློབ་གཉེར་ཁང་རྣམས་སུ་བོད་ཀྱི་སྐད་ཡིག་རིག་གནས་དང་འབྲེལ་བའི་སྒྲ་སྒྱུར་ལམ་ལུགས་སུ་གཏན་འབེབས་བྱུང་བས་རིམ་བཞིན་རྒྱ་སྐྱེད་བཏང་སྟེ། དེང་སང་བོད་ཀྱི་ཡིག་ཐོག་ཏུ་ཡོད་པའི་བོད་ཀྱི་ཐ་སྙད་ཙམ་མ་ཟད། བོད་ཡིག་གི་རྣམ་པར་ཡོད་པའི་ལེགས་སྦྱར་གྱི་སྔགས་ཡིག་དག་ཀྱང་ལས་སླ་པོར་འབྲི་ཐུབ། ཝའི་ལི་སྒྲ་སྒྱུར་གྱི་སྒྲིག་ལམ་འདི་ཀུ་ཤུ་རྟགས་ཅན་གྱི་རྩིས་འཕྲུལ་རྣམས་སུ་བོད་ཡིག་འབྲི་བྱེད་ཀྱི་ཐེབས་གཞོང་སྒྲིག་ལམ་དུ་གཏན་འབེབས་སྒྲིག་སྦྱོར་བྱས་ཡོད་པ་མ་ཟད། ནང་བསྟན་དཔེ་ཚོགས་ལྟེ་གནས་སོགས་དྲྭ་ཐོག་དཔེ་མཛོད་ཁག་ཏུའང་ཐབས་ལམ་འདི་བོད་ཡིག་འབྲི་བའི་ཆ་རྐྱེན་དུ་བཀོལ་ཡོད། དེར་མ་ཟད་དེང་སང་རྒྱལ་བའི་བཀའ་བསྟན་གསུང་རབ་མཐའ་དག་ཀྱང་འགྲོ་ལུགས་འདིའི་ཐོག་ཕན་ཚུན་བརྗེ་སྒྱུར་བྱེད་ཐུབ།

ཡིག་སྒྱུར་སྒྲིག་ལམ། རྩོམ་སྒྲིག

གསལ་བྱེད་སྒྲ་སྒྱུར། རྩོམ་སྒྲིག

ka [ká] kha [↘︎kʰá] ga [ɡà/↗︎kʰà] nga [ŋà]
ca [tɕá] cha [↘︎tɕʰá] ja [dʑà/↗︎tɕʰà] nya [ɲà]
ta [tá] tha [↘︎tʰá] da [dà/↗︎tʰà] na [nà]
pa [pá] pha [↘︎pʰá] ba [bà/↗︎pʰà] ma [mà]
tsa [tsá] tsha [↘︎tsʰá] dza [dzà/↗︎tsʰà] wa [wà]
zha [ʑà/↗︎ɕà] za [zà/↗︎sà] 'a [ɦà/↗︎ʔà] ya [jà]
ra [rà] la [là] sha [↘︎ɕá] sa [↘︎sá]
ha [há] a [↘︎ʔá]

སྐབས་འདིར་སྔོན་འཇུག་དང་འབྲེལ་བའི་སྒྲ་སྒྱུར་ཡིག་འབེབས་སྐབས། གཡང་ལྟ་བུ་ལ་ g.yang ཞེས་དཀྱིལ་དུ་ཨིན་ཚག་བེད་སྤྱོད་གཏོང་དགོས་པ་ཡིན། དེ་མིན་པར་ gyang ཞེས་བྲིས་ན་གྱང་ཞེས་པར་ཆགས་འགྲོ།

དབྱངས་ཡིག་སྒྲ་སྒྱུར། རྩོམ་སྒྲིག

དབྱངས་ཡིག་གི་སྐབས་ཨ་ཡིག་ལ་ a གཞིར་བཞག་པའི་ཐོག་ནས། གཞན་གུག་སྐྱེད་ཀྱི་འགྲོ་ལུགས་རྣམས་གཤམ་གསལ་ལྟར་ཡིན།

ཨི  i ཨུ  u ཨེ  e ཨོ  o

ཝའི་ལི་སྒྲ་སྒྱུར་གྱི་དཔེ་མཚོན། རྩོམ་སྒྲིག

ཝའི་ལི་སྒྲ་སྒྱུར་གྱི་འགྲོ་ལུགས་ལྟར། རྩིས་འཕྲུལ་ཐོག་ཡིག་འབེབས་བྱེད་པ་ནི་ཧ་ཅང་སྟབས་བདེ་ཞིང་ཤེས་སླ་བ་ཞིག་རེད། ལྟ་བུ་ཨིན་ཡིག་གི་རྣམ་པར་བསྒྱུར་ན།
wa'i li sgra sgyur gyi 'gro lugs ltar/ rtsis 'phrul thog yig 'bebs byed pa ni ha cang stabs bde zhing shes sla ba zhig red/

རྒྱ་བསྐྱེད་ཝའི་ལི་སྒྲ་སྒྱུར། རྩོམ་སྒྲིག

རྒྱ་བསྐྱེད་ཝའི་ལི་སྒྲ་སྒྱུར་ (Extended Wylie Transliteration) ནི། བོད་ཡིག་ཐོག་ཡོད་པའི་རྐྱེན་ཡིག་དང་སྔགས་ཡིག་སོགས་འབྲི་ཐུབ་པའི་ཆེད་སྔར་གྱི་འགྲོ་ལུགས་གཞིར་བཞག་པའི་ཐོག་ནས་རྒྱ་སྐྱེད་བྱས་པ་ཞིག་ཡིན།

འབྲེལ་ཡོད་ཡིག་ཁུངས། རྩོམ་སྒྲིག

ཁུངས་ཡིག་དཔྱད་གཞི། རྩོམ་སྒྲིག

དཔྱད་གཞིའི་དཀར་ཆག:

  1. Author: Turrell Wylie|December 1959 |Title: A Standard System of Tibetan Transcription |Journal: Harvard Journal of Asiatic Studies |Volume 22 |pages 261–267 |publisher Harvard Yenching Institute